Thematisch werken energiebronnen

• Aardrijkskunde
• Basisschool
• Groep 5-8

Thematisch werken energiebronnen

Doelen

• Ik weet wat de grootste olie- en gasproducerende landen zijn.
  
• Ik kan drie landen noemen die steenkool produceren.
  
• Ik kan drie landen noemen die uitgebreid gebruik maken van waterkracht.
  
• Ik weet hoe een waterkrachtcentrale werkt.
  
• Ik weet wat een kerncentrale is, wat uranium is, en ik kan voordelen en gevaren noemen.
  
• Ik weet waarom men streeft naar ‘schone’ energiebronnen. 

Wat is olie?

Aardolie is een dikke brei die in de aarde zit. We proberen deze eruit te halen op het land door ‘jaknikkers’ en op zee door ‘boorplatformen’. Uit aardolie kan men energie krijgen. 

Waar gebruiken we aardolie allemaal voor?

Wat is aardgas?

Aardgas bevindt zich onder de grond en is een soort gas. In bijvoorbeeld Nederland halen we aardgas uit de grond.  

Waar gebruiken we aardgas voor?

welke landen staan in de top 10 van grootste olieproducenten in 2020?

Waar gebruiken we olie en gas allemaal voor?

Waar gebruiken we olie en gas voor in de natuur?

Wat is steenkool?

Steenkool is koolstof dat in de vorm van brokken uit de grond werd gehaald. Nederlandse steenkool werd vooral gewonnen in Zuid-Limburg, in de mijnen. De meeste mijnen werden gesloten doordat de bovenste laag, waar de meeste steenkool te vinden was, al opgegraven was. Er kwamen olie en gas om de steenkool te vervangen. Het was vies, zwaar werk. De meeste mijnwerkers waren zwart van het werken na een lange dag. Daarnaast was het er enorm warm, zo’n 45 graden Celsius. Dit kwam doordat ze 800 meter onder de grond zaten en dus dichter bij de aardkern. Er hingen veel giftige gassen, dus het was ook gevaarlijk werk.

Steenkool is de meest vervuilende manier om energie van te maken. Het is nog veel vervuilender dan aardolie en aardgas, al is ook dit niet goed voor het milieu. Daarom stappen we over naar duurzame energie.  

Welke landen produceren de meeste steenkool?

China heeft in 2022 4,5 miljard ton aan steenkool geproduceerd. India (741 miljoen ton) en de Verenigde Staten (685 miljoen ton) volgen op plek 2 en 3. Duitsland staat op de 8e plek met 169 miljoen ton.  

Welke energiebronnen zijn wel zuinig om in te zetten?

Hoe kunnen we zorgen voor een energieneutraal park?

Wat doet een kerncentrale?

1. Kernreactie: In de centrale worden atomen van een speciaal materiaal, meestal uranium, gesplitst. Dit heet kernsplijting. Als de atomen splitsen, komt er veel warmte vrij.
2. Stoom maken: Deze warmte wordt gebruikt om water te verwarmen. Het water verandert in stoom.
3. Turbine: De stoom gaat naar een turbine, een soort grote ventilator. De stoom laat de turbine draaien.
4. Generator: De draaiende turbine is verbonden met een generator, die elektriciteit produceert.
5. Afkoelen: Nadat de stoom door de turbine is gegaan, koelt het af en verandert weer terug in water. Dit water kan opnieuw verwarmd worden, zodat de cyclus weer opnieuw kan beginnen.

Voordelen

Gevaren

Betrouwbaarheid

Veel elektriciteit

Weinig CO2

Efficiëntie

Kernsmelting

Radioactief afval

Hoge kosten

Risico op ongevallen

Voordelen:

Veel elektriciteit: Kerncentrales kunnen een grote hoeveelheid elektriciteit opwekken, wat helpt om aan de vraag te voldoen.

Weinig CO2-uitstoot: Bij het produceren van elektriciteit komt er nauwelijks kooldioxide (CO2) vrij, wat beter is voor het milieu in vergelijking met fossiele brandstoffen.

Betrouwbaarheid: Kerncentrales kunnen continu elektriciteit leveren, ongeacht het weer, in tegenstelling tot sommige hernieuwbare energiebronnen zoals zonne- en windenergie.

Efficiëntie: Een kleine hoeveelheid kernbrandstof kan veel energie opleveren, waardoor het gebruik van grondstoffen efficiënt is.

Gevaren:

Kernsmelting: Als er iets misgaat, kan er een kernsmelting optreden, waarbij radioactief materiaal vrijkomt. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de omgeving en de gezondheid.

Radioactief afval: Het afval dat uit kerncentrales komt, blijft lange tijd radioactief en moet veilig worden opgeslagen, wat een grote uitdaging is.

Hoge kosten: De bouw en het onderhoud van een kerncentrale zijn vaak erg duur. Ook het opruimen na sluiting kan veel kosten met zich meebrengen.

Risico op ongevallen: Er is altijd een risico van ongelukken, zoals bij de bekende rampen in Tsjernobyl en Fukushima. Dit kan leiden tot grote zorgen en schade aan mensen en het milieu.

Waar denk je aan bij schone energie?

Schone energie:

Oorsprong: Duurzame energie komt uit natuurlijke bronnen die steeds opnieuw kunnen worden aangevuld, zoals zon, wind, water, en biomassa.

Onbeperkt: Deze energiebronnen zijn vrijwel onuitputtelijk en zullen in de toekomst blijven bestaan zolang de natuur er is.

Schoner: Duurzame energie veroorzaakt veel minder vervuiling en helpt bij het bestrijden van klimaatverandering, omdat er weinig of geen schadelijke gassen vrijkomen tijdens het gebruik.

Fossiele energie:

Oorsprong: Fossiele energie komt van materialen die miljoenen jaren geleden zijn gevormd, zoals olie, aardgas en steenkool. Deze zijn ontstaan uit planten en dieren die zijn vergaan.

Beperkt: Deze bronnen zijn beperkt, wat betekent dat we ze op een gegeven moment opmaken.

Vervuilend: Wanneer we fossiele brandstoffen verbranden voor energie, komt er veel CO2 en andere vervuilende stoffen vrij. Dit draagt bij aan klimaatverandering en luchtvervuiling.

Waarom is duurzame energie beter dan fossiele energie

Wat weet jij al over waterkracht?

Wat zijn voordelen van waterkracht?

Landen die gebruik maken van waterkracht

Zet de 3 grootste waterkracht landen op volgorde: 

1

2

3

Amerika

Rusland

Noorwegen

Canada

India

Vietnam

Japan

Brazilië

China

Zweden