Literatuurgeschiedenis: boekdrukkunst, volkslied, humor

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welke onderwerpen zijn er tot nu toe gepresenteerd?

Wat is een pennenproef?

Zet de volgende onderwerpen op chronologische volgorde

Wilhelmus

Boekdrukkunst

Pennenproef

Humor in de Gouden Eeuw

De boekdrukkunst zorgde voor een revolutie: kennis werd voor het volk toegankelijk! Met welke recentere technische ontwikkeling is dit vergelijkbaar?

Wat is het eerste boek dat gedrukt wordt in de Nederlanden in het Nederlands?

1. Elckerlijc
2. Karel ende Elegast
3. De Delftse Bijbel
4. Mariken van Nieumeghen

Wie vond de boekdrukkunst uit?

1. Laurens Janszoon Coster
2. Johannes Gutenberg
3. Mariken van Nieumeghen
4. Karel Elegast

Blokboek

Boekdrukkunst

Het 

Wilhelmus

Gezelschapsspel

Boeken met emblemata waren populair bij de burgers in de 17e eeuw. 

Het was een populaire spelvorm om de diepere boodschap te raden uit motto en pictura. Het subscriptio gaf het antwoord.

Over wie gaat het

Wilhelmus eigenlijk?

1. Willem Alexander
2. Willem van Oranje-Nassau
3. Koning Willem III
4. Willem van Hanegem

Het Wilhelmus gaat over Willem van Oranje-Nassau, een Nederlandse edelman die in 1568 in opstand kwam tegen de Spaanse koning.

Het Wilhelmus was een strijdlied van de soldaten/geuzen. Ze steunden Willem van Oranje-Nassau in de opstand.

Hoeveel coupletten heeft 

het Wilhelmus.

1. 2 coupletten
2. 8 coupletten
3. 15 coupletten
4. 18 coupletten

Naamdicht

Het is een heel lang lied met 15 coupletten. De hele tekst van het Wilhelmus staat hier. Kijk maar eens welke naam je krijgt als je alle eerste letters van de coupletten naast elkaar schrijft. Let op: de Z = S en de V = U.

Extra weetje

Meestal wordt alleen het eerste couplet gezongen. In de Tweede Wereldoorlog zong men ook vaak het zesde couplet erbij. Dat gaat over ‘de tirannie verdrijven’ en het gaf moed om tegen de Duitse overheersing te strijden.

couplet 1

couplet 2

couplet 3

alle 1e regels

Wat betekenen de dikgedrukte rode woorden?

Zich verontschuldigen of iemand sparen.

Geminacht, met minachting bejegend.

Genezing, geluk brengend.

Bang zijn.

Oud Hollands woord voor legermacht.

 In acht nemen of nakomen.

Oud Hollands woord voor gehoorzamen.

Een hekel hebben aan

tip

Sleep het juiste begrip in het juiste kader.

tip

Waarom dacht men in de Gouden Eeuw dat lachen gezond was?

Zuidelijke 

Nederlanden

Noordelijke Nederlanden

strenge censuur

levenslessen

calvinistische predikanten

persvrijheid groter

bezet door Spanjaarden