voedingsstoffen/voedingsmiddelen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

Voedingsmiddelen voedingsstoffen

Een voedingsmiddel is alles wat je eet/drinkt.

Een voedingsstof is een nuttige stof in een voedingsmiddel.

Er zijn 6 voedingsstoffen:

• koolhydraten
• eiwitten
• vetten
• vitamine
• mineralen
• water

Waarin zitten de voedingsstoffen

Voedingsstoffen zitten in de voedingsmiddelen.

Maar niet ieder voedingsmiddel heeft alle voedingsstoffen.

De voedingsstoffen zijn vooral te vinden in specifieke voedingsmiddelen

De schijf van 5 helpt je daarbij!

Waarin zitten de voedingsstoffen

Eiwitten: in vlees, vis, melkprodukten, noten, peulvruchten.

Vetten: olie, boter, vlees koekjes, chips

Koolhydraten: rijst, brood, aardappels, macaroni

Water: koffie, thee enz.

Vitaminen en mineralen: anders per soort.

Uit welk voedsel halen we eiwitten?

De meeste dierlijke eiwitten halen we uit:

melk producten

eieren

vis

vlees/kip

plantaardige eiwitten uit:

noten

peulvruchten/soja

Eiwitten

Koolhydraten

Koolhydraten (zetmeel, glucose, suiker) zit in:

brood, aardappelen, rijst, pasta, fruit etc

Voedingsstoffen: Koolhydraten

Vetten

VET=LEKKER!!!!!!

Komt in dierlijke en plantaardige voeding voor

Over het algemeen is plantaardige vet gezonder

Voedsel met veel onverzadigde vetten.

Onverzadigde vetten zijn gezonder

Voedsel met veel verzadigde vetten.

Aderverkalking

Verzadigde vetten zijn ongezonder

vezelrijke voeding

Vezels zijn belangrijk voor gezond eten.

Vezels zorgen voor een goede darmperistaltiek.

                  Vezels zorgen ervoor dat je makkelijker kan poepen

- brood en ontbijtgranen

- volkoren koolhydraten

- groente

- fruit

- peulvruchten

- noten en zaden

Vezels zijn geen voedingsstof! Vezels kunnen niet verteerd worden!

Waar hoort het bij?

1. vetten
2. koolhydraten
3. eiwitten

Hoe kom je aan vezels in je voeding?

1. zitten in plantaardige voedingsmiddelen
2. zitten in dierlijke voedingsmiddelen

Sleep het voedingsmiddel naar de juiste voedingsstof

Eiwit

Koolhydraat

Vetten

Water

eiwit

koolhydraat

Vet

water

Wanneer moet je meer vezels eten?

1. Wanneer je diarree hebt
2. Wanneer je harde kleine keutels poept

Horen vezels bij de voedingsstoffen?

1. Ja, door vezels gaan je darmen goed werken
2. Ja, vezels zuiveren je bloed
3. Ja, door vezels gaan je darmen goed werken
4. Nee, vezels worden niet opgenomen in je bloed

Vezels zijn goed voor de spijsvertering.

Welk voedingsmiddel bevat de meeste vezels?

1. een glas melk
2. een pakje boter
3. een sinaasappel
4. een gebakken kippenpoot

Waar hoort het bij?

1. vetten
2. koolhydraten
3. eiwitten

Waar zitten weinig vezels in?

1. Bananen schil
2. amandelen
3. witte rijst
4. zilvervlies rijst

Wat is gezonder:

Gebakken aardappelen
of gekookte aardappelen

1. gebakken aardappelen
2. gekookte aardappelen
3. Patat is gezonder
4. Aardappelen zijn ongezond

Waar hoort het bij?

1. vetten
2. koolhydraten
3. eiwitten

Wanneer word je dikker van suiker?

1. Als je er teveel van binnenkrijgt. Het wordt dan als reservestof opgeslagen
2. Als je de suiker als brandstof gebruikt
3. Als je de suiker als bouwstof gebruikt
4. Je wordt altijd dikker van suiker als je dat eet

Functie van voedingsstoffen

Voedingsstoffen kunnen 4 functies hebben:

• Bouwstof: nodig om te groeien/nieuwe cellen te maken.
• Brandstof: voor energie
• reservestof: energie opslaan
• beschermende stof: om ziekten te voorkomen.

functie bij voedingsstof

• Bouwstof:  eiwit, water, mineralen zoals kalk en ijzer
• Brandstof: vet koolhydraat (en eiwit als je het teveel binnen krijgt)
• reservestof: vet en koolhydraat
• beschermende stof:  vitamine en mineralen

Niet verteren!

Sommige voedingsstoffen hoeven niet verteerd te worden.

Zij zijn al zo klein, dat ze door de darmwand kunnen, naar het bloed.

Glucose

vitamines

water

mineralen

Deze stoffen hoeven niet verteerd te worden

Wel

Niet

Moet WEL verteerd worden

Hoeft NIET verteerd te worden

Eiwit

Water

Zetmeel

Vetten

Glucose

Mineralen

Vitamine

Koolhydraten kunnen functioneren als brandstof (energierijke stof), bouwstof of reservestof. Wat is een voorbeeld van een koolhydraat die dient als reservestof?

1. glucose
2. glycogeen
3. glucagon
4. suiker

Een voorbeeld van een brandstof is...

1. Mineralen
2. Koolhydraten
3. Water
4. Vitaminen

- vooral brandstof, ook bouwstof en reservestof die onder de huid wordt opgeslagen:............................

- bouwstof en vervoer van stoffen:............................

- bouwstof en beschermende stof, bijvoorbeeld om goed te kunnen zien: ............................

- vooral bouwstof, ook brandstof en reservestof:............................

- bouwstof en beschermende stof, bijvoorbeeld kalkzouten voor de opbouw van botten:............................

- vooral brandstof, ook bouwstof en reservestof, bijvoorbeeld suikers en zetmeel:............................

Sleep de voedingsstof naar de juiste beschrijving

vetten

water

vitaminen

eiwitten

mineralen

koolhydraten

Brandstof

Bouwstof

Reservestof 

Beschermende stof

Eiwitten

Koolhydraten

Vetten

Water

Vitamines

Mineralen

Een voorbeeld van een beschermende stof is...

1. Eiwitten
2. Koolhydraten
3. Water
4. Vitaminen

Vetten zijn brandstof en reservestof

1. waar
2. niet waar

Wat doet een beschermende stof?

1. energie leveren
2. worden opgeslagen in lichaam omdat je ze niet direct nodig hebt
3. nodig voor nieuwe cellen, voor groei, herstel en ontwikkeling
4. zorgen dat je gezond blijft

Voedingsstoffen	Functie	Voedingsmiddel
Eiwitten	Bouw- + Brandstof
	Bouw- + brand + reservestof	Brood
Vetten		Zalm
Mineralen		Keukenzout
	Bouw- + beschermende stof	Sinaasappel
Water	Bouwstof

Koolhydraten

Vitaminen

Bouw- + brand + reservestof

Bouw- + Beschermende stof

Meloen

Kaas

Wat doet een bouwstof?

1. Energie leveren
2. Worden opgeslagen in lichaam omdat je ze niet direct nodig hebt
3. Nodig voor nieuwe cellen, voor groei, herstel en ontwikkeling
4. Zorgen dat je gezond blijft

Welke voedingsstoffen zijn geen bouwstof?

1. Eiwitten
2. Vetten
3. Vitamines
4. Koolhydraten

Wat is een brandstof?

1. Koolhydraten
2. Eiwitten
3. Water
4. Mineralen

Wat doet een brandstof?

1. energie leveren
2. worden opgeslagen in lichaam omdat je ze niet direct nodig hebt
3. nodig voor nieuwe cellen, voor groei, herstel en ontwikkeling
4. zorgen dat je gezond blijft

Bouwstof

Brandstof

Reservestof

bescherm-ende stof

Eiwitten

koolhydraten

Vetten

mineralen

vitaminen

water

Wat is geen brandstof?

1. water
2. eiwitten
3. koolhydraten
4. vetten

Wat is een voorbeeld van een beschermende stof?

1. water
2. eiwitten
3. vitamines
4. vetten

Een bouwstof heb je nodig voor...

1. groei, bewegen en om gezond te blijven
2. groei, herstel en om gezond te blijven
3. groei, herstel en onderhoud
4. groei, onderhoud en om niet ziek te worden

Reservestof

Beschermende stof

Geen van beide

Koolhydraat

Eiwit

Water

Vitamine

Mineraal

Vet

Welke kan niet als reservestof dienen?

1. koolhydraten
2. vetten
3. eiwitten

Welke voedingsstoffen moeten worden verteerd?

1. Vitaminen, eiwitten, koolhydraten
2. Vetten, koolhydraten, mineralen
3. Eiwitten, vetten, koolhydraten
4. Koolhydraten, vitamine, mineralen