Wondzorg

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Les Wondzorg

leerdoelen

* Ik kan in eigen woorden vertellen hoe het proces van wondgenezing verloopt.

* Ik kan met behulp van de WCS of TIME wonden classificeren .

* Ik kan onderscheid maken in wonden en hier uitleg over geven.

Wat is eigenlijk een wond?

oorzaken van wonden

• Mechanisch
• Chemisch
• thermisch
• Elektriciteit
• Straling
• Circulatiestoornis
• Oncologisch

Primaire wondgenezing

Secundaire wondgenezing

Wondranden liggen niet bij elkaar, vaak een niet schone wond.

Wondranden liggen bij elkaar of zijn bij elkaar te brengen, vaak een schone wond.

Fasen wondgenezing

1. Reactiefase (hemostase en ontsteking)

2. Regeneratiefase

3. Rijpingsfase

reactiefase -> 2 -5 dagen

regeneratiefase -> 3 weken

rijpingsfase -> 3 weken tot 2 jaar

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Regeneratiefase: nieuwe bloedvaatjes 

en dun laagje huid gevormd

Rijpingsfase: vorming litteken

Reactiefase: voorkomen van uitbreiding, bloedstelping

Op welke aspecten let je bij het observeren van een wond?

minimaal 6 aspecten:

WCS-classificatie (Woundcare Consultant Society)

Het WCS-model is een hulpmiddel om een wond te observeren en een goede wondbehandeling te starten. Het model maakt onderscheid in drie kleuren wonden: een rode wond, een gele wond en een zwarte wond. 

Je kunt het WCS-model niet toepassen bij brandwonden en wonden die het gevolg zijn van kanker (oncologische wonden).

WCS - classificatiemodel

Rode wond

Een rode wond bestaat uit granulatieweefsel en bevindt zich in de regeneratiefase. In deze fase wordt weefsel dat verloren is gegaan, vervangen door nieuw weefsel (epithelialisatie). Granulatieweefsel is vaatrijk en korrelig bindweefsel dat zich vormt op de bodem van een wond. Deze bodem is gezond.

behandeling gericht op:

Uitdroging van de wond voorkomen

Beschermen tegen infectie

Nieuw weefsel beschermen

Steriel werken

Een rode wond is een wond in de rijpingsfase

1. Juist
2. Onjuist

Een rode wond is een wond in de regeneratiefase >> er wordt nieuw weefsel gevormd en de wond sluit zich.

Wat moet je NIET doen bij het verzorgen van een rode wond

1. Wondbodem vochtig houden
2. Wondbodem reinigen
3. Wondbodem beschermen tegen beschadigingen
4. Zorgen dat het verband niet vastkleeft

In principe hoef je de wondbodem van een rode wond niet te reinigen >> het granulatieweefsel op de wondbodem van een rode wond is een gezonde bodem die je niet wilt "verstoren".

Een gele wond bevindt zich in de reactiefase. Het lichaam reageert op de wond door te starten met stolling, vaatvernauwing en afsluiting van de wond. Dit ziet eruit als een gelig beslag op de wond. Vaak wordt ook exsudaat (wondvocht) gevormd, bestaande uit celresten en samengeklonterde eiwitten.

Gele wond

behandeling gericht op:

Reinigen van de wond

Oplossen van het beslag door spoelen

Verwijderen van het beslag (mechanisch)

 Opheffen van de infectie

Absorberen van overtollig exsudaat

Steriel werken, handschoenen wisselen

exsudaat =wondvocht

Biofilm

Biofilm is een slijmerige laag van bacteriën

die zich aan het wondbed hecht, die minder gevoelig is voor antibiotica en antiseptica en die de genezing van de wond ernstig kan vertragen.

kan een gele wond gemakkelijk genezen?

1. ja
2. nee, de wond moet eerst schoon worden

Een patiënt heeft al drie maanden een been wond die niet dicht wil gaan. De wond heeft een glans laag (biofilm). Wat zit voornamelijk in een biofilm?

1. Bacteriën
2. Schimmels
3. Huidschilfers
4. Bloed

Een zwarte wond dankt zijn kleur aan het afgestorven weefsel (necrose/débris) waar de wond uit bestaat. Dit weefsel is een voedingsbodem voor bacteriën. De kleur kan ook bruin-grijs-gelig zijn. Er zijn twee vormen van necrose: harde necrose (korst) en natte necrose.

 

zwarte wond

behandeling gericht op:

Necrotomie: chirurgisch verwijderen van droge

necrose door de arts

Gangreen oplossen met medicinale zalf of

poeder

Oorzaak bestrijden (infectie, bloedvoorziening)

Geur bestrijden

Geduld

exsudaat =wondvocht

Rode wond

Gele wond

zwarte wond

Beschermen

Reinigen

Bestrijden wondinfectie

necrose verwijderen

Time model

Er wordt naar factoren gekeken die een rol spelen bij het genezingsproces van een wond.

Kan gebruikt worden bij het diagnosticeren van een wond en bepalen en evalueren van een wondbehandeling.

TIME

T = Tissue, weefsel Wat is de kleur?

I = Infectie ; is er sprake van een infectie?

M = Moisture = vocht; produceert de wond veel vocht?

E = Edge = wondranden ; wat is de toestand van de rand?

Met als doel: het creëren van een  gezonde wond, zonder dood weefsel en ziekteverwekkende bacteriën, met weinig wondvocht en een goede doorbloeding.

Waar staat de afkorting TIME voor?

1. Time Infection Moisture Edge
2. Tissue Infection Measurable Edge
3. Tissue Infection Moisture Edge
4. Tissue Infection Moisture Egg

Hoe zou jij deze wond beoordelen volgens het time-model?​​​​​​​​

1. T=gele wond I=prim. infectie M=nat E=droog en rafelig
2. T=rode wond I=enige infectie M=nat E=droog en rafelig
3. T=gele wond I=sec. infectie M=vochtig E=intact
4. T=gele wond I=enige infectie M=nat E=droog en intact

Materialen

Een vochtig milieu, ofwel vochtige wondgenezing, doet de reactiefase en regeneratiefase sneller verlopen. Door het gebruik van moderne wondbedekkers kan men het juiste vochtige wondmilieu creëren.

materialen

• Zelfklevende wondbedekkers
  
•  Absorberend verband
  
• Gazen en compressen
  
• Hydrocolloïd verband
  
• Hydrogel
  
• Fixatiematerialen
  
• Transparante huidfolie
  
• Vette gazen
  

• Antibacteriële zalfgazen en zalven

• Alginaatverband

Factoren die de wondgenezing beinvloeden

Factoren eigen aan de wond ;

afmetingen, locatie, wondomgeving, bloedvoorziening, infectie

• Voedingstoestand van de patiënt

• Relevante aandoeningen

• Psychologische toestand

• Medicatie

• Leeftijd van de patiënt

• Gebruik van nicotine, alcohol en drugs.

vanaf 4.16

Vochtletsel of decubitus?

Er zit een rode niet wegdrukbare plek op de hiel van een cliënt. Wat doe je?

1. Katoenen sok aantrekken
2. Hiel vrij leggen dmv kussens
3. Schapenvacht er onder
4. Massage en antidecubitus crème gebruiken

Vochtletsel of decubitus?

1. Vochtletsel
2. Decubitus
3. Beide

Vochtletsel of decubitus?

1. Vochtletsel
2. Decubitus
3. beide

Vochtletsel of decubitus?

1. Vochtletsel
2. Decubitus
3. Beide

Kijk even terug op de leerdoelen. Heb je deze behaald?
0 = totaal niet en 100 = absoluut

0100

Interessant?

Kijk eens bij de volgende link:

https://www.wcswondenboek.nl/book