les 10, Katheterzorg, condoomcatheter en inco materiaal

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

• Het verzorgen van een zorgvrager met een verblijfskatheter,

• Incontinentiemateriaal toepassen
  

• Het aanbrengen van een condoomkatheter

Hoe voelen jullie je vandaag?

Lesinhoud

- Pauze .. iets over afspreken?

-stukje theorie

- quizvragen

- filmpjes

- aan de slag

- evalueren

- aftekenen

Lesdoelen

• De student kent de basisprincipes van het verzorgen van een zorgvrager met een verblijfskatheter.
• De student kan correct incontinentiemateriaal toepassen.
• De student weet hoe een condoomkatheter veilig en effectief wordt aangebracht.

Wie heeft al eens gehoord van deze hulpmiddelen, en welke ervaringen hebben jullie hiermee?

Waarom wordt een verblijfscatheter gebruikt?

Verblijfskatheter (suprapubische en urethrale verblijfskatheter)

• Een verblijfskatheter (ook wel blaaskatheter genoemd) is een buisje dat via de plasbuis of via de buikwand in de blaas wordt ingebracht om urine af te voeren. 
• Het wordt gebruikt wanneer iemand niet zelfstandig kan urineren, bijvoorbeeld door een blokkade in de urinewegen, na een operatie of bij langdurige immobiliteit. 
• De katheter blijft voor een langere periode in de blaas, waarbij een ballonnetje aan het uiteinde voorkomt dat het eruit glijdt.

Opvangzakken

Dagzak (ambulante clienten)

Problemen die kunnen optreden

• Irritatie van de plasbuis (bloed, gevoel moeten plassen)
• Spaanse kraag (parafimose)
• Blaaskrampen (pijnlijk, inhoud ballon controleren, medicatie)
• Lekkage (blaaskramp/balloninhoud)
• Verstopping (bloed/slijm/gruis, let op vochtintake)
• Urineweginfectie (UWI)

Observatiepunten/waar moet je op letten/wat is belangrijk

• Dagelijks wassen van het onderlichaam (ook katheterslang)
• Voldoende drinken
  
• Observeer urine (geur, vlokken, slierten, bloed, gruis)
  
• Afvoerslang mag niet knikken
  
• Let op of de ballon niet lekt (om de drie weken controleren)
  
• Let op bij verwarde cliënten (plukgedrag)
  
• Trekt de fixatiepleister niet?
  
• Hoe is de verwerking/geestelijk welbevinden?

• Desinfecteer het aansluitpunt van de urineopvangzak met alcohol 70% als het aansluitpunt in aanraking is gekomen met de omgeving.
  
  
• Desinfecteer het uiteinde van het aftapkraantje met alcohol 70% na het legen van een urineopvangzak. Er kunnen namelijk bacteriën groeien in de urine die achterblijft.
  

Wat voor soorten incontinentiemateriaal ken jij?

Soorten Incontinentiemateriaal en toepassing

• Luiers/Inleggers: Geschikt voor zorgvragers met matige tot ernstige urine-incontinentie. Deze zijn absorberend en makkelijk te verwisselen.
• Kleine inlegverbanden/pads: Ideaal voor mensen met lichte tot matige incontinentie. Ze zijn discreet en comfortabel in ondergoed aan te brengen.
• Broekjes/slips: Absorberende wegwerpproducten die gedragen worden als normaal ondergoed. Geschikt voor actieve zorgvragers met matige tot ernstige incontinentie.
• Kussens of onderleggers: Extra bescherming voor bedden en stoelen om doorlekken te voorkomen. Wordt vaak gebruikt als aanvulling op ander incontinentiemateriaal.

Weten jullie wat een condoomkatheter is?

Condoomkatheter

• Een condoomkatheter is een externe katheter voor mannen die als alternatief wordt gebruikt wanneer een verblijfskatheter niet nodig is. 
• Het is een latex of siliconen huls die over de penis wordt geplaatst en via een slang verbonden is met een opvangzak voor urine. 
• Het wordt ingezet bij mannen met urine-incontinentie, vooral wanneer het gebruik van intern katheteriseren vermeden/voorkomen moet worden om infectierisico’s of ongemak te beperken.

Observatiepunten/wat is belangrijk bij de zorg voor een condoomcatheter

• Huidconditie van de penis: Controleer regelmatig op irritatie, roodheid of huidbeschadigingen om vroegtijdig huidproblemen te signaleren.
• Pasvorm van de katheter: Zorg ervoor dat de condoomkatheter goed aansluit, maar niet te strak zit om circulatieproblemen te voorkomen.
• Bevestiging en lekkage: Controleer of de katheter goed is bevestigd en geen urine lekt, wat kan duiden op een verkeerde maat of onjuiste bevestiging.

• Opvangzak: Let op het juiste functioneren van de opvangzak, inclusief het controleren op knikken in de slang die de afvoer kunnen belemmeren.
  
• Hygiëne: Observeer de hygiëne van het gebied rondom de katheter om infectierisico’s te minimaliseren. Vervang de katheter regelmatig volgens de richtlijnen.
  
• Comfort van de zorgvrager: Vraag de zorgvrager naar eventuele ongemakken of pijn om problemen tijdig te identificeren.
  
• Urinekleur en -hoeveelheid: Houd de kleur, geur en hoeveelheid urine in de gaten als indicatie voor mogelijke gezondheidsproblemen of uitdroging.

Opdracht bij filmpje suprapubische katheter

Hoe maak je de insteekopening schoon?

Wat zijn de aandachtspunten bij de zorg van de katheter?

Na het filmpje bespreken we de antwoorden.

Filmpje: Incontinentiemateriaal aanbrengen

Wat valt je op in dit filmpje?

Welke tips heb je onthouden?

Aanbrengen condoomkatheter

Waar let je op bij het aanbrengen van de condoomkatheter?

Hoelang mag deze aanblijven?

Wat is het risico bij het gebruik hiervan?

https://www.vilansprotocollen.nl/achtergrondinformatie/externe-katheter-%28uitwendige-katheter-condoomkath?backUrl=%2Fzoekresultaten%3Fzoekterm%3Dcondoomkathete

Een- en tweedelige externe katheters

• Eendelige externe katheter: deze hecht aan de penis van een kleeflaag aan de binnenkant van de katheter. Deze katheter bestaat uit 3 gedeelten: de tip, de bufferzone en de kleefzone.
  
• Tweedelige externe katheter: hierbij is een apart fixatiebandje, los kleefmiddel of kleefstrip nodig om de katheter vast te maken aan de penis.

Voor we aan de slag gaan

• Ervaar hoe het is om incomateriaal te dragen
• Vraag aan ervaren klasgenoot demo met tips om inco aan te brengen -> Liggend in bed en staand
  
• Wat zeg je tegen een zorgvrager als je inco wil verwisselen?
  
• Wat zeg je zeker niet?
  

Aan de slag!

Verdelen in groepjes van 3-4 personen.

Elk station/bed focust op één onderwerp:

Station 1-2: Verblijfskatheterverzorging – jullie oefenen het reinigen en observeren van een katheter (suprapubische en/of urethrale). Ook het wisselen van de zak.

Station 3-4: Incontinentiemateriaal – jullie oefenen met het aanbrengen en vervangen van luiers of inleggers.

Station 5-6: Condoomkatheter – jullie oefenen het aanbrengen bij een pop

Herhaling ... aantal vragen

Noem twee observatiepunten (wat is belangrijk, waar moet je op letten) bij het verzorgen van een verblijfskatheter.

Wat is een belangrijk aandachtspunt bij het aanbrengen van een condoomkatheter?

Huiswerkopdracht

• Ter voorbereiding op de les van volgende week zoek je op je stageplek minimaal 3 protocollen / richtlijnen op die te maken hebben met het tillen/ vervoeren van cliënten. 

Schrijf kort op een A4 welke protocollen/richtlijnen je hebt gevonden en leg kort uit wat er in het protocol/ richtlijn staat. 

Neem deze uitwerking mee naar deze Skillsles!

Denk aan inleveren opdrachten via it's learning!

-> Vorige week; samenvatting!

Probeer bij te blijven anders ga je achter lopen met opdrachten inleveren.

-> Aan deze les zit geen opdracht verbonden. Mogelijkheid samenvatting verder afmaken!

Hoe vonden jullie de les? :)
Wat heb je van de les geleerd?