V4 paragraaf 4 Gebergtevorming

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom V4ak.1

Hoofdstuk 2: Endogene en exogene krachten

paragraaf 4 Gebergtevorming

De vorige lessen

Par 1: Geologische tijdschaal

Par 2: Platentektoniek

Par 3: Vulkanisme

Opbouw deze les / leerdoelen

Leerdoelen:  

1: Je weet hoe plooiingsgebergten ontstaan. 

2: Je weet hoe breukgebergten ontstaan.

3: Je kunt oud en jong gebergte herkennen

4: Je kent voorbeelden van plooiings- en breukgebergte

3 aantekeningen + vragen via LessonUp

Wat weet jij nog?

Herhalingsvragen 

Gebruik je eigen naam. 

Op welke aardlaag leven wij?

1. Mesosfeer
2. Asthenosfeer
3. Lithosfeer
4. exosfeer

Santorini

Bekijk de afbeeldingen goed

Geef voor Santorini:
Het type eruptie en de vulkaanvorm.

Bij welk type plaatgrens komt geen vulkanisme voor?

1. Convergente plaatgrens
2. Divergente plaatgrens
3. Actieve plaatgrens
4. Transforme plaatgrens

Bekijk de afbeelding

Is dit een vorm van vulkanisme

1. Ja
2. Nee

2.4 leerdoel 1: ontstaan plooiingsgebergte 

Gebergte die ontstaat bij een convergente plaatbeweging. 

Door horizontaal werkende druk worden sedimenten die tussen de platen liggen omhoog geplooid. 

bijv de Alpen en de Himalaya.

Er is geen vulkanisme. 

Als twee continentale platen botsen

2.4 leerdoel 1 plooiingsgebergte

Bij een convergerende beweging van een oceanische plaat en een continentale plaat (subductie) ontstaan plooiingsgebergte met stratovulkanen. Bijv de Andes

2.4 leerdoel 2: breukgebergte

Opstijgende convectiestroom duwt aardkorst omhoog

  de aardkorst wordt opgerekt en breekt in stukken

Isostatische bewegingen

Slenken: stukken aardkorst die langs breuken naar beneden zakken

Horsten: stukken aardkorst die langs breuken omhoogkomen

2.4 leerdoel 3 jong en oud

Jong gebergten

Langs actieve continentranden

Voortdurende plooiing

Oud gebergten

Langs passieve continentranden

Lagere middelgebergten

Afgevlakte hooggebergten

Huiswerk

Lees paragraaf 1.4

Maak opdracht 3, 4 en 5

Gebruik voor vraag 4 en 5 de GB

maak deze vragen eerst.

Paragraaf 5 Aardbevingen

• Je kunt uitleggen hoe aardbevingen ontstaan.

• Je weet welke factoren de zwaarte van een aardbeving bepalen.

• Je kent de begrippen Epicentrum en Hypocentrum

• Je weet wat de schalen van Richter en Mercalli zijn.

• Je begrijpt hoe een Tsunami ontstaat.

• Je kunt platenbeweging, vulkanisme en aardbevingen met elkaar in verband brengen. Maak een tabelletje.

Richter en Mercalli

Richter = vrijgekomen energie, dit meet je met een seismometer.

Iedere volgende stap is 10 keer zo sterk.

Mercalli = kijken naar de intensiteit 

Plaats van de beving

Hypocentrum: plaats in de aardkorst waar de beving plaatsvindt

Epicentrum: plek aan het aardoppervlakte boven het hopcentrum, hier wordt de beving als eerste gevoeld

Tip

Vorstverwering

Stroomgebied

Rivierstelsel

Als er bergen en vulkanen gevormd zijn worden die ook weer gesloopt " van buitenaf". Dat laatste hoort bij

1. Endogen krachten
2. Exogene krachten

Mechanische verwering

Chemische verwering

Welke vorm van verwering zie je op de foto?

1. Chemische verwering
2. Mechanische verwering

Verwering, wat is juist?

1. Vorstverwering is mechanische verwering
2. Mechanische verwering verandert het gesteente
3. Snelle stroming van water zorgt voor meer verwering
4. Zuren zorgen voor mechanische verwering

Is het ontstaan van grotten een vorm van mechanische of chemische verwering?

1. mechanische verwering
2. chemische verwering

Waar vindt je de meeste chemische verwering?

1. A
2. B
3. C
4. D

Welke vorm van verwering?

1. Vorstverwering
2. Verwering door temperatuurverschil

Een gletsjer zorgt voor

1. Verwering
2. Erosie
3. Beide
4. Sneeuw

Wat heeft hier plaatsgevonden?

1. Watererosie
2. Chemische verwering
3. Winderosie
4. Mechanische verwering

In het laagland neemt de stroomsnelheid van rivieren af en daardoor is er veel

1. sedimentatie
2. vorstverwering
3. erosie
4. mechanische verwering

Volgende periode

Hoofdstuk 3, maar we starten met par. 10 van H2.