DT5.1 les 2

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Dictatuur en democratie

Lesplanning

Herhalen: Wat is een rechtsstaat? 

Uitleg dictatuur

Kijken: Hoe gaat dat in Noord Korea? Wat gebeurt er in Rusland? 

Opdracht: democratie of dicatuur

Leerdoelen 

• Je kan de kenmerken van een dicatuur herkennen en noemen.
• Je kan de kenmerken van een democratie noemen en herkennen.
• Je kent de begrippen: censuur, politieke tegenstander, boycot.
• Je kan uitleggen wat mensenrechten zijn. 

Wat zijn de kenmerken van een democratisch land?

Er is een grondwet

• Nederland is naast een democratie ook een rechtsstaat (een land waarin de rechten en plichten van burgers én de overheid in de grondwet zijn vastgelegd)
  
• In de grondwet staan de belangrijkste rechten en plichten van burgers en de overheid.

• Rechten: Je hebt recht op... (privacy, meningsuiting, stemmen, rechtsbescherming)  
  
• Plichten: Je bent verplicht om... (belasting te betalen, school, wet)
  

Verkiezingen

• In Nederland hebben we geheime, vrije verkiezingen.
  
• Niemand kan en mag jou dwingen op een bepaalde partij te stemmen.
  
• Iedereen van 18 jaar en ouder (en de Nederlandse nationaliteit) mag stemmen. 
  

Vrije en geheime verkiezingen

Wetgevende macht is in handen van het parlement

• Parlement is een ander woord voor volksvertegenwoordiging.  In Nederland bestaat het parlement uit de Eerste en de Tweede Kamer, 

• De Tweede Kamer telt 150 leden en de Eerste Kamer 75 leden 
• Parlement = Staten-Generaal.  Totaal 225 leden. 

Een wetsvoorstel moet door het parlement worden goedgekeurd. Het Parlement heeft de hoogste macht heeft, noemen we Nederland een Parlementaire democratie.

Scheiding der machten

Om te voorkomen dat één persoon of één partij te veel macht krijgt is de macht verdeeld; De Trias Politica.

• Het Parlement beslist over de wetsvoorstellen = wetgevende macht
  
• De ministers voeren de wetten uit = uitvoerende macht
  
• De rechters beoordelen of iemand zich aan de wet heeft gehouden = rechterlijke macht
  

Vrijheid voor iedereen?

In Nederland kan iedereen vrij leven.

In veel landen heeft de bevolking minder vrijheden en worden de mensenrechten niet bewaakt. 

Kenmerken van een dictatuur: 

Eén Leider of één partij

Een dictatuur > 

1. Een land waar één man of één politieke partij alle macht heeft.

Een groot deel van de wereldbevolking leeft niet in een democratie, maar in een dictatuur.

Bijvoorbeeld:  Noord-Korea, Saoedi-Arabië, China en Cuba.

 

Geen vrijheid van meningsuiting

In een dictatuur kun je niet zomaar je mening uiten en zeker geen kritiek hebben op de politieke leiders.  Je moet oppassen wat je zegt of schrijft.

Censuur: Kranten, radio, tv, internet en telefoonverkeer worden gecontroleerd door de regering. Ze mogen niet schrijven wat ze willen

In een dictatuur worden mensen geïndoctrineerd

Censuur > Het expres weglaten of veranderen van  informatie.

Kenmerken van een dictatuur

Hard optreden politie en leger:  

• De bevolking wordt onderdrukt. 
• Demonstreren is verboden. 
• Politieke tegenstanders van de regering komen in de gevangenis en worden soms gemarteld.
  

Geen eerlijke rechtspraak

 

• In het parlement zitten alleen mensen die het met de machthebbers eens zijn (en dus wetten aannemen die de leiders goed vinden) 
• Er zijn geen of oneerlijke verkiezingen.
• Rechters worden alleen benoemd als ze beloven de regering te steunen.
  

 Regels gelden niet voor de overheid

De overheid doet wat de overheid wilt. 

• In China wordt bijvoorbeeld een dam gebouwd op een plaats waar miljoenen mensen leven. Zij moeten 'weg' en hebben geen rechten of mogelijkheid bezwaar te maken. 
• Er worden nieuwe wetten ingevoerd zonder inspraak. 
• Het volk wordt geindoctrineerd en gedwongen 'mee te doen' (de pers schrijft wat de leiders willen). 

Opdracht: Democratie of dictatuur? 

Leerdoel: Je leert de kenmerken van een democratie en van een dictatuur +  Je kan deze kenmerken ook toepassen.

>Maak tweetallen
> Jullie krijgen een werkblad met vijf kenmerken 
van een democratie en vijf kenmerken van een dictatuur.

>Daaronder staan tien landen.  Bij elk land staat een korte uitleg >

Bedenk welk kenmerk van een dictatuur dit verhaal  hoort.  

https://prodemos.nl/leren/democratie-of-dictatuur/