Sensorisch stelsel anatomie, fysiologie en pathologie

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Sensorisch stelsel anatomie, fysiologie en pathologie

Inhoud

Ogen

Oren

Glaucoom

Cateract

Macula Degeneratie

Otitis Media

Lesdoelen:

Aan het eind van de les weten de leerlingen:

- Hoe het oog eruitziet en hoe het werkt

- Hoe het oor eruitziet en hoe het werkt

- Wat glaucoom is

- Wat cateract is.

- Wat macula Degeneratie is

- Wat otitis Media is

De bouw en functie van het oog

Waar zit wat in het oog?

Hoe werkt zien?

Omkering en verkleining in het oog

Brekende media

Onderdelen oog

Op welke manier komt het beeld op het netvlies te staan?

1. Vergroot en zwart/wit
2. Verkleind en op de kop
3. Verkleind
4. Op de kop

Wat 'zie' je met de staafjes in het netvlies?

Aandoeningen aan de ogen

Glaucoom

Glaucoom is een ziekte van het oog waarbij schade aan de zenuwvezels en de oogzenuw ontstaat hetgeen leidt tot uitval van het gezichtsveld (het omgevingszien) 

- Hoge oogdruk

- Oogzenuw is beschadigd

- Het zicht wordt minder

Risicofactoren

• Oogdruk

• Erfelijkheid

• Leeftijd.

• Slechte ogen

• medicijnen / oogdruppels

• Hart- en vaatziekten zoals suikerziekte

• Dun hoornvlies.

• Oogzenuwafwijkingen

• Hoge bloeddruk

Behandelingen

• Medicijnen
• Laserbehandelingen
• Operaties.

Cateract

- Staar

- Lens wordt troebel

Symptomen

• Minder zien, waziger beeld

• Kleurverandering: de omgeving lijkt grauwer en minder kleurrijk. Meestal wordt u zich pas van het verschil bewust als bij het eerste oog de staar is weggenomen.

• Dubbelbeeld of schaduwbeeld met 1 oog: Je ziet beelden in 1 oog dubbel of vaker.

• Last van verblinding/schitteringen (glare/halo’s): Bij tegenlicht schittert het heel erg, omdat het licht versnippert in de ooglens.

• Slechter zien in het donker: het licht wordt sneller tegengehouden in door de vertroebelde lens.

Oorzaken en risicofactoren

• Leeftijd

• Erfelijkheid, ook bij baby’s en kinderen.

• Ziektes zoals  suikerziekte

• Ontstekingen in het oog

• Medicijnen (bijv. langdurig prednisongebruik)

• Oogverwondingen (bijv. scherp/stomp trauma, chemisch letsel)

• Na een oogoperatie

• Geslacht: vrouwen (65%), mannen (35%)

• Levensstijl: alcohol, roken, ogen niet beschermen tegen de zon.

Wat doen ze bij een staaroperatie?

• Het oog wordt verdoofd met oogdruppels. Soms ook nog een verdovingsprik naast het oog.

• Een speciaal klemmetje (ooglidspreider) zorgt ervoor dat het oog openblijft tijdens de operatie.

• Tijdens de operatie kijkt de patient naar een lampje. Dit doen ze zodat je recht blijft kijken. Ook doen ze steeds water over het oog om het vochtig te houden.

• De oogarts haalt de troebele lens uit het oog. De lens wordt eerst in kleine stukjes gebroken. Dan worden deze stukjes weggezogen.

• Het lenszakje, waar de lens inzat, wordt helemaal schoongemaakt.

• De oogarts plaatst een kunstlens in het lenszakje.

Macula Degeneratie

- Macula = Gele vlek

- Slijtage aan het netvlies

- Kegeltjes in de gele vlek sterven af. (veel kegeltjes in gele vlek)

Symptomen

• Minder details zien: Details zoals blaadjes aan de bomen zie je steeds slechter. 
• Vervormingen zien : In het midden van je zicht ga je vervormingen zien. 
  
• Langzame achteruitgang zicht: Je ziet steeds slechter. Vooral in het midden van je zicht. 

Behandeling

• Niet te behandelen.
• Voeding:
  Geen alcohol en vetten, genoeg groente en fruit eten.
• Extra Vitamine C en E

Risicofactoren

• Leeftijd: 50 jaar en ouder. 
• Erfelijkheid
• Roken 
• Zonlicht: Draag een zonnebril
• Geslacht:  Vrouwen krijgen sneller last van MD
• Oogkleur en huidskleur: Blanke huid en blauwe ogen, kans op MD is groter
• Hoog cholesterol
• Alcohol
• Veel vet eten

De bouw en functie van het oor

Bij welke aandoening werkt de oogzenuw niet meer goed?

Benoem alles wat jij weet over MD.

Wat zijn symptomen van Staar (cateract)? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk

1. Wazig zien
2. Je ziet beelden in 1 oog vaker of dubbel
3. Bij tegenlicht schittert het heel erg
4. Een deel van je gezichtsveld valt weg

Het evenwichtsorgaan

Benoem 2 onderdelen van het oor.
Vertel ook waar het onderdeel precies voor is.

Wat is de functie van het evenwichtsorgaan?

1. Het geeft informatie aan de hersenen door om in evenwicht te blijven.
2. Het zorgt ervoor dat je armen en benen recht bewegen
3. Het zorgt ervoor dat geluid in evenwicht binnenkomt
4. Het zorgt ervoor dat je ledematen kan optillen

Middenoorontsteking

• Medische term: Otitis Media
• Ontsteking in het middenoor.
• Bol trommelvlies door vocht in het middenoor.
• Kinderen zijn veel vatbaarder

Symptomen

• Rood, bolstaand en niet-doorschijnend trommelvlies. 
• Oorpijn
• Ziek gevoel: koorts, prikkelbaarheid, slecht slapen
• Trommelvliesperforatie: Gaatje in het trommelvlies. Kans op een loopoor. Vocht loopt dan uit het middenoor. 
• Gehoor is slechter:
  Het vocht zorgt dat de trilling minder goed naar het slakkenhuis gaat

Behandeling

• Gaat vanzelf over na 2-3 dagen.
• Pijnstillers zoals paracetamol, ibuprofen.
• Soms antibiotica
• Trommelvliesbuisjes bij kinderen:
  Worden geplaatst als kind vaak middenoorontsteking heeft. Vocht kan weg uit middenoor.
  

Wat is de Nederlandse naam voor Otitis Media?

Welke medicijnen kan je gebruiken bij middenoorontsteking? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. Paracetamol
2. Ibuprofen
3. Diarree-remmers
4. Neusdruppels

Geef aan wat je onthouden hebt van deze les! Noem er minimaal 3.