Les 4 Gezinsproblemen- Kindermishandeling en meldcode

• ISK
• Beroepsopleiding

GEZINSPROBLEMEN 

KINDERMISHANDELING EN MELDCODE

In veel instellingen functioneren aandachtsfunctionarissen kindermishandeling en huiselijk geweld,

aan wie de arts advies kan vragen. Hij kan met (de vertrouwensarts van) VT overleggen bij welke

deskundigen hij het best terecht kan. Dit hangt mede af van het type kindermishandeling of huiselijk

geweld. Zie bijlage 5 en www.huiselijkgeweld.nl/typengeweld voor nadere informatie over de

verschillende typen geweld.

Doel van het advies

Het vragen van advies heeft tot doel om tot een antwoord te komen op de volgende vragen:

T Is er sprake of kan er sprake zijn van kindermishandeling en/of huiselijk geweld?

T Welke acties kan de arts ondernemen om meer duidelijkheid te krijgen?

T Op welke manier kan de arts zijn vermoeden met de betrokkenen bespreken?

T Welke hulpverlening kan worden ingezet om het risico af te wenden?

T Is het raadzaam om een melding te doen?

T Op welke manier kunnen de taken en verantwoordelijkheden worden verdeeld?

Wat is de definitie van kindermishandeling?

Waarom is het belangrijk dat je als GPM en OA kennis hebt over kindermishandeling?

Huiselijk geweld

Kindermishandeling (0 - 18)

 

(Ex) partnergeweld (18 - 65)

Ouderenmishandeling (65+) 

Ouder-mishandeling (k-o)

Vormen van mishandeling

• Lichamelijk geweld
  
• Lichamelijke verwaarlozing
  
• Psychisch geweld
  
• Psychische verwaarlozing
  
• Seksueel misbruik
  
• Schending van rechten
  
• Financiële uitbuiting 

Huiselijk geweld; lichamelijk, geestelijk of seksueel geweld,  of bedreiging daarmee door iemand uit de huiselijke kring, waarbij onder geweld 

wordt verstaan: de fysieke, seksuele of psychische aantasting van de persoonlijke integriteit van het slachtoffer, daaronder ook begrepen ouderenmishandeling,

vrouwelijke genitale verminking, huwelijksdwang en eer gerelateerd geweld.

Ook het getuige zijn van mishandeling is een vorm van mishandeling 

Tot de huiselijke kring van het slachtoffer behoren: (ex-) partners, gezinsleden, familieleden, huisvrienden en mantelzorgers

Huiselijk geweld omvat niet zozeer de locatie waar het geweld plaatsvind, maar de relatie is bepalend. Ook wanner kind getuige is van geweld tussen ouders, ook wanneer deze ouders op verschillende adressen wonen.  Geweld in het gezin gaat vaak met andere problematiek gepaard, zoals spanningen tussen echtgenoten, werkloosheid of verslaving.

Eergerelateerd geweld; alle vormen van dwang, psychisch en fysiek geweld om te voorkomen dat een lid van de familie een missstap zet; dit gaat vaak gepaard met onderdrukking; denkende aan sociale controle, verstoting, seksueel misbruik, bezweringen, eermoord of zelfs gedwongen zelfmoord.

WAT IS OUDER-MISHANDELING?

Ouder-mishandeling (ook wel: ‘kind-ouder geweld’ of ‘huiselijk

geweld van jongeren tegen hun ouders’; niet te verwarren met

ouderENmishandeling) is: niet-incidenteel geweld in het gezin,

gepleegd door een (doorgaans thuiswonende afhankelijke) jeugdige of jongvolwassene, dat gericht is op (een van) de ouders. Het

gaat om herhaaldelijk en ernstig geweld (geen ‘normale’ puberteitsconflicten). Het geweld kan psychisch, fysiek en seksueel  zijn, met financiële afpersing en materiele schade.

De gevolgen van huiselijk geweld

Huiselijk geweld kan leiden tot sterke emotionele problemen. Slachtoffers raken vaak in een isolement. Ze verliezen hun weerbaarheid en zelfvertrouwen, en kunnen een negatief zelfbeeld ontwikkelen. Hierbij spelen gevoelens van schuld en schaamte doorgaans een grote rol. Dit kan leiden tot depressies, stressklachten en lichamelijke klachten. Mensen die als kind slachtoffer waren van huiselijk geweld, verliezen vaker het vertrouwen in zichzelf en in anderen. Ze hebben vaker problemen met intimiteit en seksualiteit, en vinden het moeilijker om relaties aan te gaan.

Uit onderzoek is daarnaast gebleken dat veel slachtoffers van huiselijk geweld ook andere problemen krijgen, zoals problemen op werk, met huisvesting en financiële problemen.

Hoeveel mensen zijn ongeveer jaarlijks slachtoffer van huiselijk geweld

1. 50.000
2. 100.000
3. 200.000
4. 300.000

Waarvan ongeveer 120000 kinderen

Hoeveel inwoners heeft jouw stad?

Welke vormen van
kindermishandeling zijn er?

SIGNALEREN

SAMEN BEKIJKEN:

SIGNALEREN 4 - 12 JAAR

Noem minimaal 3 voorbeelden van lichamelijke verwaarlozing

Wat zou een lichamelijk signaal kunnen zijn voor kindermishandeling?

1. Vieze kleding
2. Bedekte lichaamsdelen
3. Blauwe plekken
4. Mager

Wat is o.a een psychisch gevolg van kindermishandeling?

1. Eenzaamheid
2. Onvruchtbaarheid
3. Beschadiging van identiteit
4. Positief zelfbeeld

Wat zijn de gevolgen van emotionele en geestelijke verwaarlozing?

1. Geen structuur, gedrags -en leerproblemen, niet sociaal naar anderen.
2. Kunnen geen empathie tonen
3. De ontwikkeling van het kind is in gevaar

Wat is emotionele en geestelijke mishandeling?

1. Geen dak boven het hoofd, geen eten op tafel.
2. Een gebrek aan aandacht voor de behoeften van een kind
3. Kapotte kleren/ geen nieuwe kleren.

Tina is vaak erg moe als ze op de kinderopvang komt en ze ziet er onverzorgd uit. Soms heeft ze nog niets gegeten. Van welke vorm van mishandeling kan hier sprake zijn?

1. Lichamelijke mishandeling
2. Lichamelijke verwaarlozing
3. Psychische mishandeling
4. Psychische verwaarlozing

Bas (4 jaar) heeft zelden een lunch bij zich. Hij stinkt en heeft vaak vieze kleding aan.

Lotte (8 jaar) heeft regelmatig blauwe plekken op vreemde plekken. Dit keer heeft ze ook brandwonden. Ze probeert de wond te verbergen. Ze is erg opstandig de laatste tijd.

Bibi heeft een negatief zelfbeeld, weinig zelfvertrouwen en is faalangstig. Ze is stil, erg gevoelig voor complimentjes en heeft veel bevestiging nodig. Ze is erg zelfstandig voor haar leeftijd.

Jurre is erg gehoorzaam naar volwassenen. Hij maakt een angstige en nerveuze indruk en schrikt wanneer een volwassenen zijn of haar stem verheft.

Vera (5 jaar) heeft regelmatig blaasontsteking. Ze heeft stemmings wisselingen en vertoont niet passend seksueel gedrag bij haar leeftijd. Ze houdt niet van lichamelijk contact.

Seksueel misbruik

Emotionele mishandeling 

Lichamelijke mishandeling

Emotionele verwaarlozing

Lichamelijke verwaarlozing

Kevin van 10 vertelt regelmatig een verhaal dat hij op pad mag met zijn oom als hij een kraakje gaat plegen. Kevin mag dan op de uitkijk.

1. Lichamelijke mishandeling
2. Lichamelijke verwaarlozing
3. Psychische mishandeling
4. Psychische verwaarlozing

Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

De meldcode is een stappenplan waarin wordt aangegeven hoe de professional behoort om te gaan met het signaleren en melden van HG en KM ter ondersteuning van zijn/haar besluit om wel/niet te melden. De meldcode is van 2013 verplicht, vanaf 2019 is het verplicht om de verbeterde meldcode met het afwegingskader te gebruiken.

Waarom een verbeterde meldcode; 

1. Eerder geweld is de belangrijkste voorspeller van toekomstig geweld
2. Proffesionals zijn vaak kort betrokken
3. Onvoldoende informatie of zicht over eerder geweld
4. Betrokkenen zijn te weinig in beeld
5. Geen mogelijkheid om te signaleren of het geweld terugkeert
6. VT kan signalen over een langere periode bij elkaar brengen. 

Hulp en zorgverleners hebben een wettelijk meldrecht bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Dit meldrecht geeft hulp- en zorgverleners, ondanks het beroepsgeheim, het recht om zo nodig zonder toestemming van de client of vertegenwoordiger, een melding te doen van vermoedens van hg en km bij VT.

Uit rechterlijke uitspraken blijkt dat het beroepsgeheim mag worden doorbroken, mits dit zorgvuldig gebeurd.  Het conflict van plichten is hierbij een hulpmiddel. 

Een meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling helpt dus professionals goed te reageren bij signalen van geweld.

Stappen van de Meldcode

Bespreek jouw ‘niet-pluisgevoel’ met je VM, collega of VA.

Alle stappen van de meldcode worden altijd tenminste in samenwerking met de VA uitgevoerd

Volgorde van de stappende die worden beschreven zijn in een bepaalde volgorde gerangschikt. Maar deze volgorde is niet dwingend. Waar het om gaat, is dat de beroepskracht op enig moment in het proces alle stappen doorlopen, voordat hij besluit om een melding te doen. Soms ligt het voor de hand om meteen met de client in gesprek te gaan over bepaalde signalen. Soms worden stappen ook 2 tot 3x keer gezet. 

Veilig Thuis

Taken 

het geven van adviezen;

het aannemen en onderzoeken van meldingen;

het beoordelen van de benodigde vervolgstappen in de vorm van overdracht naar vrijwillige hulp;

het informeren van instanties die passende professionele hulp kunnen verlenen;

het informeren van de politie of de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK);

het indienen van een verzoek bij de RvdK om onderzoek te doen;

het informeren van de melder over de stappen die naar aanleiding van zijn melding zijn gezet.

Radarfunctie: signalen van verschillende melders

Monitorfunctie: het volgen van de resultaten 

Veilig thuis komt zelf in beeld en/of lokaal team; onderzoeken, sociaal netwerk word in kaart gebracht, veiligheidsplan, voorwaarden en afspraken kunnen worden gemaakt.

hulp kan worden georganiseerd door sociale steun en/of psycholische ondersteuning. Denkende aan bijvoorbeeld wijkteam, jeugdzorg, schuldhulpverlening. 

Op het moment dat de aangeboden hulp mislukt bijvoorbeeld in een gezin. Het kind kan door een rechter op verzoek van de Raad van de Kinderbescherming onder toezicht worden geplaatst. Er komt dan een gezinsvoogd in beeld, die de ouders adviseert bij de opvoeding. Ouders moeten aanwijzingen opvlogen. 

Bij ernstige gevallen kan de rechter beslissen de ouders uit de ouderlijke macht te ontheffen of te ontzetten. Ze hebben dan geen zeggenschap meer. 

Bij Veilig Thuis werken maatschappelijk werkers en vertrouwensartsen

Veilig Thuis heeft de wettelijke taak na een melding te onderzoeken of er sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling en om, indien nodig, passende hulpverlening in te schakelen. Het is daarom van belang dat ernstige signalen en vermoedens van ernstig huiselijk geweld en kindermishandeling altijd worden gemeld, zodat ze 'op de radar komen' bij Veilig Thuis. Dit is kort samengevat wat bedoeld wordt met de 'radarfunctie' van Veilig Thuis. 

Nederland heeft een landelijk dekkend netwerk van 26 VeiligThuis organisaties. In het beoordelingsproces kan Veilig Thuis ook informatie betrekken

van andere Veilig-Thuis organisaties. In het kader van de radarfunctie zullen deze hun

informatiepositie gaan delen. Zo komt een landelijk werkende radar tot stand. 

Indien de beller daarmee

instemt, kan Veilig Thuis checken of er over de persoon/het gezin waarover de beller

advies vraagt aan Veilig Thuis aanvullende informatie ‘op de radar’ staat. Veilig Thuis

betrekt deze informatie bij haar advies, zonder de informatie te delen met de beller. Deze

aanscherping is gericht op de kwaliteit van de advisering aan bellers, door zo goed

mogelijk de veiligheidssituatie te beoordelen. Om deze maatregel vorm te geven, wordt

de informatie uit verschillende bronnen bij elkaar gebracht, zodat Veilig Thuis op basis

van een zo volledig mogelijk inzicht in de problematiek signalen kan beoordelen.

Wat is Veilig Thuis?

1. Advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling
2. Zij geven adviezen over brandveiligheid in huis
3. Advies- en meldpunt onveilig wonen
4. Advies- en meldpunt voor kinderen in een lastige thuissituatie

Noem de 5 verplichte stappen van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Wat is wettelijk verplicht vanaf januari 2019?

1. Beroepskrachten zijn verplicht een melding te doen van ernstige situaties kindermishandeling bij Veilig Thuis
2. Beroepskrachten zijn verplicht een melding te doen aan hun leidinggevende
3. Beroepskrachten zijn verplicht om een stappenplan in te vullen en in te leveren bij Veilig thuis

WAT HEB JE VOORAL GELEERD DEZE LES?

HOE VOND JE DE LES?

LEERZAAM EN DUIDELIJK

WEL OK/ NEUTRAAL

WEINIG LEERZAAM EN NIET DUIDELIJK