PV gezegde en onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

DOEL

DE PERSOONSVORM IN EEN ZIN VINDEN

werkwoordelijk gezegde vinden

Onderwerp vinden

Wat is het werkwoord?
De kip loopt naar het hok.

Wat is het werkwoord?
In de winter sneeuwt het soms.

Wat is het werkwoord?
De bakker bakt lekkere broodjes.

Wat is het werkwoord?
De kinderen fietsen naar het zwembad.

Persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm is een werkwoord die zich

aanpast aan het onderwerp.

Verandert het onderwerp, dan verandert de persoonsvorm mee.

Ik loop

Jij loopt

Wij lopen

Persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm geeft aan of een zin in de tegenwoordige

of verleden tijd staat.

Ik loop - ik liep

Jij bakt - jij bakte

Wij zien - wij zagen

Bij het ontleden van zinnen is het heel fijn als je weet wat de persoonsvorm is.

In het Nederlands vormt die de spil van de opbouw van de zin en daarvan kan je gebruik maken bij het vinden van de zinsdelen.

Daarom begin je bij het ontleden van een zin altijd met het vinden van de persoonsvorm!

De persoonsvorm vinden

Je leert twee manieren om de persoonsvorm te vinden

1. Tijdproef

Zet de zin in een andere tijd.

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

Ik heb een groene fiets

Hij moest zijn fietsband gaan plakken

Janneke praat heel zachtjes

Ik had een groene fiets

Hij moet zijn

fietsband gaan plakken

Janneke praatte heel zachtjes

2. Vraagproef

Maak van de zin een vraag met precies dezelfde woorden.

Het werkwoord dat dan vooraan komt te staan, is de persoonsvorm.

Ik krijg nieuwe schoenen

Hij eet alle snoep op

Mijn vriend wil graag naar het zwembad

Krijg ik nieuwe schoenen?

Eet hij alle snoep op?

Wil mijn vriend graag naar het zwembad?

Let op:

Soms begint een vraag met een vraagwoord (wie, wat, waar, wanneer, waarom, hoe, …).

Een vraagwoord kan NOOIT persoonsvorm zijn.

Gebruik dan de tijdproef om de persoonsvorm te vinden.

Waar loop ik?

Wie eet alle snoep op?

Wanneer hebben jullie de les bekeken?

Waar liep ik?

Wie at alle snoep op?

Wanneer hadden jullie de les bekeken?

Wat is de persoonsvorm in de zin:
In zijn vrije tijd gaat Kees graag crossfietsen.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Harald en Tim zijn goede vrienden.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Onze klas heeft een actie voor het goede doel georganiseerd.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Een goede vriendschap duurt meestal jaren.

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Waar heb jij die leuke tas gekocht?

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Waar heb jij die leuke tas gekocht?

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Van wie is die groene tandenborstel?

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Waarom geeft de buurman een feestje?

Het werkwoordelijk gezegde

werkwoordelijk gezegde?

Hij heeft gisteren zijn pap niet gegeten.

1. hij heeft
2. heeft
3. heeft gegeten
4. heeft zijn pap gegeten

Het werkwoordelijk gezegde?
Wie was er vanmiddag aan het spelen?

1. wie
2. was
3. was spelen
4. was aan het spelen

werkwoordelijk gezegde?
Mijn vader wil mijn kamer opnieuw schilderen.

1. wil
2. wil schilderen
3. wil opnieuw schilderen
4. schilderen

wg is gelijk aan pv:

Hij bakt een cake.

pv = bakt

wg = bakt

wg heeft meer werkwoorden:

Benno heeft het bot gepakt.

pv = heeft

wg = heeft gepakt

Jan koopt een haring
wg=

1. Jan
2. een haring
3. koopt
4. een

ZINSDELEN

onderwerp van een zin

- het onderwerp van een zin is: wie of wat iets doet

- het onderwerp van een zin kan één woord of meerdere woorden zijn

- het kan op verschillende plekken in een zin staan, maar het staat meestal naast de persoonsvorm

- je kunt het onderwerp van een zin vinden door de vraag te stellen:

wie of wat doet iets?

ZINSDELEN

onderwerp van een zin

BIJVOORBEELD:

Marieke schuift de deuren open.

Vraag: Wie schuift?

Antwoord: Marieke

ZINSDELEN

onderwerp van een zin

BIJVOORBEELD:

In het bos staan veel grote bomen.

Vraag: Wat staan?

Antwoord: veel grote bomen

Wat is het onderwerp in de zin?

De docenten vergaderen over de rapporten.

Wat is het onderwerp in de zin?

In de tuin zijn hoveniers aan het werk.

Wat is het onderwerp in de zin?

De dokter roept de patiënt.

Wat is het onderwerp in de zin?

De gids geeft de toerist informatie.

Wat is het onderwerp in de zin?

Heeft de zilversmid jouw kettinkje gerepareerd?

                                 Maak de opdrachten die

horen bij

       3.3 en 3.4,  donderdag 13 december moeten ze af zijn.