Les 10-12-2020, theorie 4.1 en 4.2

• Economie & Ondernemen
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Planning voor de les:

5 minuten: binnenkomst, welkom en spullen voor.

2 minuten: voorkennis testen

1 minuut: leerdoelen en huiswerk

22 minuten: uitleg 

15 minuten: ZML!!

Wat ga je leren?

• Tabellen en grafieken lezen.
• Verhoudingen bepalen.
• Indexcijfers berekenen.
• Procenten berekenen.

Verhoudingen, indexcijfers en procenten

In een bedrijf reken je vaak met grote getallen: grote bedragen of grote verkochte artikelen.

Grote getallen zijn niet gemakkelijk met elkaar te vergelijken. Daarom worden ze vaak teruggerekend naar:

- Verhoudingen, procenten of indexcijfers

Verhouding

De verhouding meisjes : jongens = 

• 5 : 4 

of

• 5

       4

 

Verhouding

w

Je ziet het volgende:

Indexcijfer formule

Indexcijfer = nieuw getal : getal basisjaar x 100

Voorbeeld:

Loon basisjaar: 2000 euro

Loon nieuwjaar: 2500 euro

Indexcijfer = 2500/2000 x 100 = 125

VUISTREGEL

INDEXCIJFER VAN HET BASISJAAR IS ALTIJD 100

Indexcijfer bereken

VOORBEELD:

De prijs van een t-shirt was in 2010 € 12,50 (basisjaar).

 In 2015 € 14,75.  Bereken het indexcijfer van 2015.

• basisjaar 2010 € 12,50  nieuw getal 2015 € 14,75
• € 14,75 : € 12,50 x 100 = 118 (indexcijfer)
  

Indexcijfer berekenen

= Grote getallen die zijn teruggerekend naar kleinere getallen, waarbij het basisgetal gelijk is aan 100.

148.972,21 / 73.812,54 x 100 = 202

125.951,30 / 73.812,54 x 100 = 171

51.263,95 / 73.812,54 x 100 = 69

Wat is het indexcijfer van 2015?

1. 90
2. 91
3. 92
4. 93

Hoe bereken je het indexcijfer van 2015?

Basisjaar 2014 = 100 = € 2,75

2,51/2,75 *100 = 91

Procenten

= De verhouding tussen een deel en het geheel, waarbij je het geheel 100% noemt. 

Formule = deel / geheel x 100

Voorbeeld 1: Er werken ongeveer 400.000 mensen in de bouw. Hiervan zijn er 20.000 vrouw. Hoeveel procent is dat?

Percentage vrouwen = 20.000 / 400.000 x 100 = 5%

Voorbeeld 2: Er werken ongeveer 110.000 vrouwelijke en 18.000 mannelijke leerkrahcten in het basisonderwijs. Hoeveel procent is vrouw?

Percentage vrouwen = 110.000 / 128.000 x 100 = 85%

Procenten

= De verhouding tussen een deel en het geheel, waarbij je het geheel 100% noemt. 

Procentuele toename = (nieuw - oud) / oud x 100

Voorbeeld 1: in het schooljaar 2010-2011 zaten er ongeveer 940.000 leerlingen op een middelbare school. In het schooljaar 2014-2015 is dat aantal toegenoen tot ongeveer 980.000 leerlingen. Hoe groot is de percentuele toename? 

Procentuele toename = (980.000 - 940.000) : 940.000 x 100 = 4,3%

Procenten

De netto-verkoopprijs van een artikel is €7,56. Het btw-percentage is 21%. Bereken de bruto-verkoopprijs.

= 7,56 : 100 x 121 = €9,15

Stel, je inkomen per maand is € 250. Je geeft € 50 uit aan kleding. Hoeveel procent van je inkomen geef je uit aan kleding?

Uitwerking

WAT wil je weten in procenten? € 50

WAARVAN wil je dit weten? € 250

50 : 250 = 0,2

0,2 x 100 = 20%

Amy spaart per maand € 7. Dat is 35% van haar zakgeld. Bereken
hoeveel zakgeld Amy per maand krijgt.

Uitwerking

                                                              : 35                         x 100

Bedrag	7 euro	0,2 euro	20 euro
Percentage	35%	1%	100%

Met welke formule bereken je de stijging, groei, afname of daling in procenten?

1. nieuw-oud : oud x 100
2. (nieuw-oud) : oud x 100
3. (oud - nieuw) : 100
4. (deel : geheel) x 100

4.2 Tabellen

Enkelvoudige tabel                                  Samengestelde tabel

4.2 Grafieken

Cirkeldiagram

Totaal zitten er 8000 dieren in de opvang.
Hoeveel katten zijn dit?

cirkeldiagram

Totaal zitten er 8000 dieren in de opvang.

Hoeveel katten zijn dit?

8000 / 100% x 44% = 

3.520 katten!

Een cirkeldiagram is verdeelt in:

1. Legenda
2. Diagrammen
3. Grafen
4. Sectoren

Staafdiagram

Hoeveel koffie/thee wordt er meer verkocht dan cola?

Staafdiagram

Hoeveel bezoekers waren er in week 21 onder de 18 jaar?

Staafdiagram

In het diagram is af te lezen dat er 6 x 100 = 600 bezoekers in week 21 onder de 18 jaar waren.

Lijndiagram

Eén fragment van ZML

Wat denk jij?

Wat denk jij over het filmpje?

AAN HET WERK!!