1.5 Klimaten in Brazilië

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

1.5 Klimaten in Brazilië

wat zou dit zijn?

ITCZ 

Wat weet je hier nog van?

Voorkennis systeem aarde H3

Je weet wat de ITCZ is;
Je weet hoe neerslag ontstaat;
Je kunt een klimaatgrafiek aflezen;
Je kent de wet van Buys Ballot;

Leerdoel 

Aan het einde van de les kan je:

• Wat zijn klimatologische kenmerken van Brazilië en hoe zijn die te verklaren?

      

Klimaatfactoren

Temperatuurfactoren:

1 breedteligging: hoe verder van de evenaar, hoe kouder

2 hoogteligging: hoe hoger, hoe kouder

3 ligging ten opzichte van de zee: hoe verder van de zee,  hoe warmer (zomer) en kouder (winter)

4 wind en zeestromen: voeren warme of koude lucht aan

5 ligging van gebergten: wel of geen beschutte ligging

Klimaten

Verschillende door:

- Verschil in hoogteligging;

- Verschil in breedteligging;

- Verschil in loef- en lijzijde;

- Verschil in wind- en zeestromen.

Klimaatfactoren

Neerslagfactoren door stijgende lucht:

1 stijgingsregens: bij de evenaar

2 stuwingsregens: bij bergen

3 frontale regens: warme en koude lucht botsen

Klimaten in Brazilië

Brazilië heeft zes verschillende klimaten.

grootste deel tropisch, 

zuiden subtropisch 

Tropische klimaten

Brazilië heeft drie verschillende tropische klimaten (A-klimaten).

• Af-klimaat: tropische regenwoudklimaat- noorden en smalle strook oostkust- altijd warm- geen droge tijd (minimaal 60 mm per maand)
  
• Am-klimaat: moessonklimaat- nattere en drogere perioden
  
• Aw-klimaat: savanneklimaat - drogere variant van moessonklimaat - duidelijker droog seizoen

ITCZ

• de intertropische convergentiezone
  
• intertropisch = tussen de keerkringen (tropics)
  
• convergentie = samenkomen
  

ITCZ

ITCZ

https://www.youtube.com/watch?v=I2h6qo2nndA

Uitleg ITCZ

Invloed ITCZ

- Januari                   - Juli  

ITCZ in Brazilië 

Samenvattend 

    - zomer NH                  Brazilië winter ZH = weinig neerslag (juli)

    - winter NH                  Brazilië zomer ZH = veel neerslag (januari)

Wet van 

Bays Ballot 

Moesson

Moesson = halfjaarlijks wisselende windrichting.

Brazilië: - juni, juli, augustus: natte tijd

 - december, januari, februari: droge tijd

Bij de evenaar: natste gebied ter wereld door tropisch minimum (lagedrukgebied).

ontstaan door warme, opstijgende lucht

ITCZ

De zon beweegt heen en weer, tussen de keerkringen, het tropisch minimum schuift mee. intertropische convergentiezone (ITCZ) beweegt in de zomer naar het noorden en  in de winter naar het zuiden en neemt de regenbuien mee.

Januari – december: natte zomer in Brazilië- ITCZ boven Brazilië (lage druk)- passaat van de Atlantische Oceaan brengt veel neerslag de passaat krijgt een afwijking door de Wet van Buys Ballot

Moesson

Juni, juli ,augustus: droge winter in groot deel van Brazilië

- ITCZ naar het noordelijk halfrond- drogere tijd door draaiing wind: nog steeds aanlandig (van zee), maar nu ligt Brazilië beschut achter het gebergte langs de oostkust

Noordelijke deelstaten: wel aflandige, droge wind.

Zelfstandig lezen en verwerken

Lees paragraaf 1.5

Maak opdrachten 

1,2,3,4

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Klimaten - checklist

A: gem. maandtemperatuur altijd > 18°

B: warm, gem. neerslag per jaar < 200 mm

C: de rest (meer dan 200 mm, minstens 1 maand <18°, minstens 1 maand > 10°, nooit gemiddeld < -3°)

D: 's winters minstens 1 maand gem. < -3°

E: gem. maandtemperatuur altijd < 10°

Toevoegingen bij A, C en D

f: alle seizoenen regen

w: droge winter

s: droge zomer

                                  toevoegingen bij B

W: Woestijnklimaat (< 100 mm neerslag)

S: Steppeklimaat (< 200 mm, > 100mm)

Lagedrukgebied 

• warme (lichte) lucht stijgt
  
• daardoor lage druk op het land
  
• hoger koelt de lucht af
  
• de lucht krimpt
  
• de waterdamp condenseert
  
• er ontstaan wolken en regenbuien
  
• laag - (zwaar)bewolkt - nat
  

Hogedrukgebied 

• koude (zware) lucht daalt
  
• daardoor hoge druk op het land
  
• lager gekomen wordt de lucht warmer
  
• de lucht zet uit
  
• en kan meer waterdamp bevatten
  
• bewolking en mist lossen op
  
• hoog - onbewolkt - zonnig- droog
  

Klimaten aan de oostkust

Zeestromen beïnvloeden het klimaat aan de oostkust van Brazilië. 

- Zuid-Equatoriale Stroom en Braziliëstroom:

- relatief warme oceaanstromen- zorgen voor hogere temperaturen en meer  neerslag in Brazilië

- Falklandstroom:- relatief koude oceaanstroom- zorgt voor lagere temperaturen en minder neerslag in Brazilië

- in combinatie met het kustgebergte (Serra do Mar) is de invloed op de hoeveelheid stuwingsregen groot.

Droog gebied

Steppeklimaat (BS)



Het noordoosten van Brazilië heeft een steppeklimaat (BS-klimaat).

Oorzaken voor deze droogtedriehoek:

- de zuidoostpassaat bereikt dit deel niet door de ligging aan de lijzijde van een gebergte (chapadas)

 - geen stuwingsregens

 - de noordoostpassaat bereikt dit deel niet door de noordelijke ligging van de ITCZ geen stijgingsregens

Chinaklimaat (Cw)

In een deel van Brazilië komt het Chinaklimaat voor:

- natte zomers, droge winters- gematigde temperaturen door relatief hoge ligging 

Droge wintermaanden door noordelijke ligging ITCZ en invloed van het Zuid-Atlantische hogedrukgebied

Leerdoel 

Aan het einde van de les kan je:

• Wat zijn klimatologische kenmerken van Brazilië en hoe zijn die te verklaren?

      

Zelfstandig lezen en verwerken

Lees paragraaf 1.5

Maak opdrachten

5,6ab,7,8,9

Verdiepend artikel

https://geografie.nl/artikel/getrapte-verdringing-door-braziliaans-suikerriet

Figuur 1.17: Klimaatgebieden in Brazilië

W9: Vier klimaatdiagrammen, Brazilië

Welke klimaat grafieken horen waar. teken een paar letters op de kaart. klassikaal bespreken.

Opgaven bespreken

December

Juli

Verdiepend artikel

https://www.nationalgeographic.nl/brazilie/2017/07/natuurlijk-brazilie