Formuleren: over verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Verwijswoorden

• Verwijswoorden

Lesdoelen van vandaag:

- je leert wat een verwijswoord is

- je weet hoe je een verwijswoord gebruikt

- je herkent waar een verwijswoord naar verwijst

- je kan een verwijswoord toepassen

Verwijswoorden

Gebruik het juiste verwijswoord:

het-woorden                        -> het, zijn, dit, dat

de-woorden (mannelijk) -> hij, hem, zijn, die, deze

de-woorden (vrouwelijk)-> zij/ze, haar, die, deze

meervoud                              -> zij/ze, hen, hun, die, deze

DEZE, DIE, DIT, DAT

Dit zijn verwijswoorden.

Ezelsbruggetje:

• dezE en diE gebruik je bij dE-woorden.

• diT en daT gebruik je bij heT-woorden.

Verwijswoorden

Met een verwijswoord kun je verwijzen naar woorden die je eerder hebt gebruikt.

Verbanden tussen woorden en zinnen kunnen we dus aangeven met verwijswoorden.

• Voorbeeld: Jan gaat met de fiets naar school. Hij is blij.
  

Het was vervelend dat ik in mijn vakantie kiespijn kreeg.
Het verwijst naar:

____

1. mijn vakantie
2. was vervelend
3. kiespijn
4. dat ik in mijn vakantie kiespijn kreeg

Die generatie wil dat er meer met haar wensen rekening wordt gehouden.
Haar verwijst naar:

_____

1. Die generatie
2. wensen
3. rekening houden
4. met haar wensen rekening houden

Het eerste elftal behaalde gisteren zijn derde overwinning op een rij.
Zijn verwijst naar:

_____

1. Het eerste elftal
2. derde overwinning
3. op een rij
4. derde overwinning op een rij.

De toneelvereniging zal haar voorstelling dit jaar in de Nobelaer geven.
Haar verwijst naar:

_____

1. De toneelvereniging
2. voorstelling
3. dit jaar
4. in de Nobelaer.

Vapen kan schadelijk voor je gezondheid zijn: daar kun je kanker van krijgen.
Daar ... van verwijst naar:

___________

1. schadelijk
2. vapen
3. voor je gezondheid
4. Roken kan schadelijk voor je gezondheid zijn

Verwijswoorden

de-woorden: verwijs met deze of die

het-woorden: verwijs met dit of dat

de-woorden en het-woorden

Deze deur is op slot, maar die daar is wel open.

(de deur)

Dat paard is wild, maar dit hier is rustig.

(het paard)

Verwijswoorden

vrouwelijke woorden: verwijs met zij of haar

mannelijke woorden: verwijs met hij of zijn

onzijdige woorden: verwijs met het of zijn

vrouwelijk / mannelijk / onzijdig

Als mijn tante komt logeren, neemt zij haar hondjes mee.

Ben gaat zwemmen en hij neemt zijn duikbril mee.

Het rugbyteam behaalde zijn eerste beker.

Verwijswoorden

bij overtreffende trap:

bij een hele zin:

wat

Het liefste wat ik wil is een voldoende voor mijn toets

Op vakantie hebben we gefietst, wat heel leuk was

Verwijswoorden

met wie:

waarmee (waarvoor, waartegen, ...):

met wie / waarmee

verwijzen naar personen

de klasgenoot met wie ik afgesproken had, is helaas ziek

verwijzen naar dieren of dingen

dat is het paard  waarvoor ik bang ben

de bus waarmee we naar Praag reisden, was comfortabel

dat is de deur waartegen ik gebotst ben

Vul een passend verwijswoord in:
Heb jij de adressen van alle honkbalteamleden? Wil je me ___ even e-mailen?

Vul een passend verwijswoord in:
Het meisje ___ op de cover van de Yes staat, is de zus van mijn vriendin.

Vul een passend verwijswoord in:
Waar is mijn mobieltje? Ik ben ___ al dagen kwijt.

Vul een passend verwijswoord in:
In de studiewijzer staat de stof ___ jullie moeten leren voor het volgende proefwerk.

Lesdoelen van vandaag:

- Je leert wat een verwijswoord is

- Je weet hoe je een verwijswoord gebruikt

- Je herkent waar een verwijswoord naar verwijst

- Je kan een verwijswoord toepassen

Vul een passend verwijswoord in:
Simon stelde zich voor aan de directrice en gaf ___ een hand.

Vul een passend verwijswoord in:
De voetbalscheidsrechter was partijdig, ____ ik niet eerlijk vond.

De fiets ___ ik jarenlang naar school fietste, is gestolen.

1. op wie
2. waarop

De jongen ___ Madelon verliefd is, heet Wietse.

1. op wie
2. waarop

Lady Gaga, ___ Anna een fan is, treedt deze maand op in Ziggo Dome.

1. van wie
2. waarvan

De economieleraar ___ ik je vertelde, geeft ook wiskunde.

1. over wie
2. waarover

Laura heeft zes katten, ____ ze een speciale band heeft.

1. met wie
2. waarmee

Daar is ___ met wie opa altijd wandelt.

1. de hond
2. de mevrouw

Heb jij ___ dat je moet maken al af?

1. de opdracht
2. het werkstuk

Basisregels voor een goed debat.

• Het debat gaat over een duidelijk afgebakend onderwerp; de stelling. 
  
• Het debat kent twee teams: de voor- en de tegenstanders.
  
• Debatters verdedigen niet hun eigen mening, maar de stelling.
• Inspanningsverplichting; helder argumenten geven – de debatleider bepaalt altijd wie er aan het woord is. 
  
• Acceptatie van de uitkomst; respect voor het juryoordeel.
  

Belangrijkste leerdoel van deze opdracht

Door te debatteren leer je voor je mening uit te komen én tegelijkertijd de mening van anderen te respecteren. Daarbij wordt niet ‘in het wilde weg geroepen’, maar worden standpunten onderbouwd door argumenten. 

Stellingen

1. Schooluniformen zouden verplicht moeten zijn op middelbare scholen  

2. Dierentuinen moeten verboden worden.

3. Het openbaar vervoer moet gratis worden. 

Zelf aan het werk!

Wat?	H3 Taalverzorging: verwijswoorden H4 Taalverzorging: trappen v. vergelijking
Hoe?	Zelfstandig/duo's
Tijd?	Restant van de les
Vragen?	Docent of schoudermaatje
Klaar?	- Aantekeningen bijwerken - Nieuws(nos.nl / nu.nl) of boek lezen - in stilte!

GELEERD?

- je kunt de juiste verwijswoorden gebruiken

formuleren: 

verwijswoorden