hv3 ruimtelijkheid

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Beeldaspect 

Ruimte

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen, uitleggen en toepassen welke verschillende soorten ruimte suggesties en vormsoorten er zijn.  

Ruimtesuggestie

Er zijn verschillende manieren om in een tekening of schilderij ruimte uit te beelden. Door bepaalde trucjes toe te passen lijkt het dan net alsof er ruimte in je werk zit. Dit noem je ruimtesuggestie.

Overlapping

Een object staat voor een ander object. Je weet daardoor dat het object dat overlapt wordt verder naar achter staat.

Afsnijding

Een gedeelte van de voorstelling wordt afgesneden door het kader. Hierdoor lijkt het tafereel buiten het schilderij door te lopen, en creër je diepte in je werk.

Repoussoir

Een repoussoir ontstaat wanneer een grote donkere vorm op de voorgrond de rest naar achteren duwt. Door deze vorm wordt je, als toeschouwer, de afbeelding  ingetrokken.
Vaak steekt de vorm op de voorgrond donker af tegen de lichte achtergrond.

Groot - Klein

Door grote voorwerpen op de voorgrond te tekenen en kleine voorwerpen op de achtergrond krijg je diepte in je werk.
De grote voorwerpen zijn vaak scherper en de kleine wat vager. 

Atmosferisch perspectief

De kleuren worden naar de achtergrond toe vager. In sommige werken worden ze ook blauwer of groener van kleur.

Coulissewerking

Aan de zijkanten van een tekening of schilderij zijn vormen geplaatst waar je langs kijkt naar achteren toe.
Zoals de coulissen aan de zijkanten van een toneel, of zoals de werking van een kijkdoos. 

Stapeling

De objecten worden in lagen boven elkaar 'gestapeld'. De objecten die laag staan 'lijken' zo dichtbij en de objecten die hoog in de afbeelding staan 'lijken' ver weg. 

Doorkijkje

Je kijkt als toeschouwer door bijvoorbeeld een raam of deur naar binnen of buiten.
Het tafereel wordt hierdoor gedeeltelijk overlapt door bijvoorbeeld een muur of een raam.

 

Oefenvragen 

in de volgende slides is overal de vraag: 

Op welke manier is er ruimtesuggestie in het werk aangebracht?

op welk manier is er in dit werk ruimtelijkheid aangebracht

1. stapeling
2. repoussoir
3. atmosferisch perspectief
4. afsnijding

1. afsnijding
2. groot-klein
3. atmosferisch perspectief
4. doorkijkje

1. groot-klein
2. stapeling
3. coulissewerking
4. afsnijding

1. afsnijding
2. atmosferisch perspectief
3. repoussoir
4. stapeling

1. coulissewerking
2. overlapping
3. afsnijding
4. groot-klein

1. repoussoir
2. coulissewerking
3. stapeling
4. doorkijkje