Mijn proefles

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Latijn grammatica les

Jullie krijgen vandaag les over de rijtjes: zijn en kunnen. In het Latijn.

Lesgegeven door: Mevrouw Wieteke Offringa

Voor vragen naar: Mevrouw Blaak (als je vervelend wil zijn, ga je naar mevrouw Offringa.)

Lesdoel:

De rijtjes van esse en posse (de Latijnse namen) herkennen en vertalen.

De imperativus mv en ev herkennen en vertalen (deze is niet de imperativus van de rijtjes esse en posse)

Zijn/Esse

Esse is een onregelmatig werkwoord. Daarom gaat dit rijtje niet volgens de regels die we eerder hebben geleerd. Dat maakt dit rijtje een stamp rijtje. 

Wat weet je al?

Het rijtje

Enkelvoud
1ste persoon	Sum
2de persoon	Es
3de persoon	Est
Meervoud
1ste persoon	Sumus
2de persoon	Estis
3de persoon	Sunt

We kennen de 3de persoon enkelvoud en de 3de persoon meervoud al

Wat is de Latijnse vertaling van:
“wij zijn”

1. Sum
2. Es
3. Estis
4. Sumus

Hoe vertaal je: “sunt” in het Nederlands

1. Ik ben
2. Zij zijn
3. Hij/zij/het is

Vertaal: “Petra is”

Snap je dit?

Ja

Nee

Sleep de woordennaar de juiste persoon (vak 1 is persoon 1)

Sum

Sunt

Est

Sumus

Es

Estis

Terugblik

Op blz. 108 staat dit rijtje, en deze LessonUp wordt gedeeld (als dat lukt)

Kunnen/Posse

Kunnen is ook een onregelmatig werkwoord. In de volgende dia’s gaan jullie hier meer over leren

Wat weet je al?

Het rijtje

Enkelvoud
1ste persoon	Possum
2de persoon	Potes
3de persoon	Potest
Meervoud
1ste persoon	Possumus
2de persoon	Potestis
3de persoon	Possunt

Is possum enkelvoud of meervoud

1. Enkelvoud
2. Meervoud

Vertaal: “potestis” in het Nederlands

1. Ik kan
2. Hij/zij/het kan
3. Jullie kunnen
4. Zij kunnen

Welke van onderstaande antwoorden is de Latijnse vorm voor jij kan

1. Possunt
2. Potes
3. Potest
4. Possumus

Noteer de 3de persoon meervoud

Sleep het woord naar de juiste vertaling

Ik kan

Jij kan

Hij/zij/het kan

Wij kunnen

Jullie kunnen

Zij kunnen

Possum

Potes

Potest

Possumus

Potestis

Possunt

Snap je dit?

Ja

Nee

OVERZICHT

Staat ook op blz

108 in hulpboek

Denk na over de 

vraag:

Waarom leren

we deze rijtjes

tegelijkertijd??

Possum

Potes

Potest

Possumus

Potestis

Possunt

Enkelvoud
1ste persoon	Sum
2de persoon	Es
3de persoon	Est
Meervoud
1ste persoon	Sumus
2de persoon	Estis
3de persoon	Sunt

Waarom leren we deze rijtjes tegelijk??

Imperativus

We kennen nu de persoonsvormen en de infinitivus van werkwoorden. Maar er is ook nog de imperativus. In het Nederlands: gebiedende wijs

A-stam

Voorbeeld:

Pugnare

Enkelvoud: pugna (de stam/werkwoord - re)

Meervoud: pugnate (stam + te)

E-stam

Voorbeeld:

Vidēre

Enkelvoud: vide (stam)

Meervoud: videte

I-stam

Voorbeeld:

Audire

Audi

Audite

Mk-stam

Voorbeeld

Fugere

Fuge (het ww - re)

Fugite

In de woordenlijst staat fugere, fugio. Door deze toevoeging kan je zien dat er een i achter de mk-stam komt. De imperativus meervoud maakt hier ook gebruik van. Je ziet de i voor de toevoeging -te. 

Kies de juiste vorm van vincere in imperativus enkelvoud

1. Vincu
2. Voca
3. Vinka
4. Vince

Wat gebeurt er met het werkwoord als het imperativus ev wordt?

1. Je haalt -re van het werkwoord af en voegt een a toe
2. Je zet een s achter het werkwoord
3. Je haalt -e van het werkwoord af en voegt een t toe
4. Je haalt -re ervan af

Stelling: vocate is imperativus meervoud van vocare

1. Waar
2. Niet waar

Vul de meervoudsvorm van voca in

Snap je dit?

Ja

Nee

OVERZICHT

Staat ook

op blz. 110

van je hulp-

boek

Imperativus	A-stam	E-stam	I-stam	Mk-stam
Ev	Pugna	Vide	Audi	Fuge
Mv	Pugnate	Videte	Audire	Fugite

Zijn er nog vragen?

Huiswerk:

Mandata: VII, VIII en IX (blz 109 en 111)