russische revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De Russische Revolutie

Je krijgt een cijfer voor je schrift.

Doelen lessenserie

Na deze lessen heb je een beeld van: 

1. het bestuur onder de laatste tsaar.

2. van de economische situatie in Rusland rond 1900.

3. van de invloed van WO I op de situatie in Rusland.

4. de aanleiding voor en het verloop van de Russische Revolutie.

Rusland voor 1917

• Keizerrijk (Russische keizer is een tsaar)

• Grote verschillen tussen arm en rijk

• Bondgenoot van Engeland en Frankrijk vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog (tot 1917)

Ontevredenheid

Arme boeren
Slechte arbeidersomstandigheden
deelname Rusland Eerste Wereldoorlog
Autocratie tsaar

Bloedige zondag

1905

De Russische bevolking wil tijdens een demonstratie

de tsaar duidelijk maken dat het niet zo goed gaat in het land 

én om hem te ondersteunen: de meeste demonstranten

zijn helemaal niet tegen de tsaar!

Februari 1917

• Voedselrellen en stakingen

• Demonstraties tegen de tsaar

• Er komt een voorlopige (democratische) regering

• Tsaar treedt af en wordt gearresteerd

Wat is communisme? (1)

• Arbeiders aan de macht

• Alle rijkdommen (ook de fabrieken en de machines) naar de arbeiders

• Omdat 'rijken' en fabrikanten dit niet zomaar zullen laten gebeuren zal er een revolutie van arbeiders komen, mét geweld.

Wat is communisme? (2)

• Einde aan de klassenmaatschappij (indeling van de maatschappij naar economische positie)
• Mensen hebben evenveel bezit.
  

• Tegen kapitalisme (ergens geld in stoppen met als doel meer geld te verdienen: winst maken). 

Wat is communisme? (3)

• Karl Marx schreef zijn ideeën op in Het Communistisch Manifest en later in Das Kapital
  

• Toen Marx in 1883 stierf was er nog nergens een revolutie van arbeiders geweest en bestond het communisme alleen op papier

• Op zijn graf in Londen staat: "Arbeiders aller landen verenigt U"

Aprilstellingen van Lenin

april 1917

alle grond aan de boeren

alle macht aan de sovjets

alle fabrieken aan de arbeiders

vrede met Duitsland

Oktober 1917

• Onrust in Rusland blijft
  

• Duitsland(!) helpt Lenin, Rusland binnen te smokkelen (april 1917)

• Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet

Vrede van Brest-Litovsk

maart 1918

Het communistische Sovjet-Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland

en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek

Burgeroorlog 1918-1922

Strijd tussen het Rode Leger en de Witten

einde burgeroorlog

• eind 1921 overwinning Rode leger.
• vijf miljoen doden.
• hongersnood.
• Rusland wordt Sovjet-Unie.
• Moskou heeft totale controle over SU.

De Sovjet-Unie

De Sovjet-Unie is de naam voor Rusland (met een aantal andere landen) tussen 1922 en 1991, toen het land een communistische dictatuur was.

Een sovjet is een raad van boeren, arbeiders en soldaten.

Het bestuur van Sovjet-Unie zou in handen van deze sovjets moeten zijn...

De Sovjet-Unie 

onder Lenin

1917-1924

Vladimir Iljitsj Oeljanov werd fel tegenstander van de tsaar nadat zijn broer Aleksander ter dood was veroordeeld voor moordcomplot op de tsaar.

Vladimir gebruikte de schuilnaam Lenin (naar de rivier Lena), maar dat voorkwam niet dat hij 1895 werd opgepakt en verbannen naar Siberië.

3.3  Tussen dwang en belofte

Doel les:

Begrijpen hoe de Sovjets hun communistische staat bouwden

Hoe zag de Sovjet-Unie onder Lenin er uit?

• Eén partij heeft de macht: de Communistische Partij. Dit heet ook wel: eenpartijdictatuur

• Geheime politie (NKVD) rekent af met ‘vijanden’ van de Revolutie

• Alle productie gaat naar de staat

Geen privé-bezit

• Nationalisatie van banken en fabrieken

Nieuwe Economische Politiek

Beperkte terugkeer naar het kapitalisme vanwege de hongersnoden:

Boeren mochten een deel van hun oogst zelf verkopen

Eigenaren van lichte industrie mochten hun winst zelf houden

Binnenlandse handel werd weer toegestaan

Stalin

• Na dood van Lenin Stalin aan de macht.
• Maakt einde aan NEP.
• Industrialiseert de Sovjet Unie.
• Opbouw zware industrie het belangrijk

Planeconomie

De staat bepaalde wat er geproduceerd gaat worden.

Einde van de NEP