Les 2- gevolgen van het ouderschap

• Personen- en familierecht
• MBO
• Studiejaar 1

Les 2 

Gevolgen van het ouderschap

Personen- en familierecht 

Vertel mij iets over...

Gevolgen van het ouderschap

1. Ouderlijk gezag;
2. Onderhoudsplicht;
3. Naam;
4. Erfgenaamschap.

Wat is gezag?

Ouderlijk gezag art. 1:245 BW

• Gezag           zeggenschap over een minderjarig kind (art. 1:233 BW);
• Ouders nemen beslissingen over het kind;
• Gezamenlijk gezag (beide ouders) of eenhoofdig gezag (één ouder)
• Opvoeden en verzorgen
• Ouders vertegenwoordigen juridisch het kind (wettelijk vertegenwoordiger);
• Ouders beheren het vermogen van het kind.

Waar staat in het artikel over gezag dat gezag zowel ouderlijk gezag als ook voogdij is?

Heeft gezag te maken met je opvoeding?

Ja, gezag heeft ook te maken met de opvoeding en de beslissingen die je ouders nemen

Moeten je ouders zorgen voor een fijne woonplek?
Heeft dit dan ook te maken met gezag?

1. Nee en nee, als je maar een dak boven je hoofd hebt, dan maakt het verder niets uit
2. Ja en nee, je moet een fijne woonplek hebben, maar dit valt niet onder gezag
3. Ja en ja, een fijne woonplek hoort bij gezag en dus moeten je ouders daar voor zorgen

Als je ouders 'de baas' zijn en jouw vermogen beheren, is dit vermogen dan ook van je ouders?

1. Nee, dit is gewoon van mij!
2. Ja, zij mogen bepalen wat er met mijn vermogen gebeurt
3. Nee, maar ze hebben wel recht op de rente over mijn vermogen of andere opbrengsten
4. Ja, maar de rente is voor mij

Onderhoudsplicht art. 1:395a BW

• Ouders moeten je onderhouden; 
• Zij dragen de kosten voor boodschappen, huur/hypotheek, schoolboeken en andere kosten die te maken hebben met je opvoeding en verzorging;
• Onderhoudsplicht eindigt in principe bij meerderjarigheid van het kind; 
• Als het kind nog een opleiding volgt, wordt de onderhoudsplicht verlengd tot de 21e verjaardag (art. 1:395a lid 1 BW);
• Stiefouders kunnen ook onderhoudsplicht hebben! 

Naam 1:4 BW (en verder)

• Ouders kiezen voor- en achternaam (familienaam) van het kind;
• Dezelfde achternaam voor kinderen uit dezelfde biologische ouders (één achternaam kiezen bij eerste kind); 
• Keuze achternaam van ouder 1, ouder 2 of een combinatie van beide (sinds 1 januari 2024);
• Geen keuze achternaam, automatisch achternaam vader of duo-moeder;
• Keuze voornaam vrij, maar mag niet bespottelijk zijn of gelijk zijn aan een naam wat normaal gesproken een achternaam is (bijvoorbeeld Jansen);
• Keuze voor- en achternaam wordt vastgelegd in de geboorteakte

Ik lees hier persoonlijk altijd een paar schaamnamen voor; https://menhealth.nl/grappige-namen/ 

Bennie Thuis, Fokje Modder en K. Bouter doen het altijd erg goed bij de studenten..

Mats Bakker en Marleen Cornelissen zijn niet getrouwd. Marleen bevalt van dochter Doris. Mats heeft Doris later pas erkend en hier geen naamskeuze gedaan.
Wat is de achternaam van Doris?

1. (Doris) Cornelissen
2. (Doris) Bakker
3. (Doris) Cornelissen - Bakker
4. (Doris) Bakker - Cornelissen

Doris heeft dus de achternaam Cornelissen. Als Mats en Marleen nog een kindje krijgen, wat is dan de achternaam van dit kindje?

1. Cornelissen
2. Bakker
3. Bakker - Cornelissen
4. Cornelissen - Bakker

Erfgenaamschap art. 4:10 BW

• Regels erfrecht staan in boek 4 van het Burgerlijk Wetboek;
• Regelt wat er gebeurt met je vermogen als je komt te overlijden;
• Juridisch ouder-kind betekent dat je elkaars erfgenaam wordt (dus jouw ouders ook van jou!);
• Kind kan niet worden onterfd (recht op legitieme portie);
• In les 6 en 7 zullen we uitgebreid stilstaan bij het erfrecht. 

Legitieme portie is de helft waar je normaal gesproken recht op zou hebben 

Bijvoorbeeld:

Drie kinderen, één onterfd 

Erfenis is 45.000 euro 

15.000 euro p.p. bij eerlijke verdeling

Voor het onterfde kind is het dan 7.500 euro (1/2 van 15k), de rest krijgt 15k + 7,5k = 22.500 euro voor de andere twee kinderen 

Kan je ook erfgenaam zijn van iemand anders dan je ouder(s), bijvoorbeeld een vriend(in)?

Ja, d.m.v. een testament 

Huiswerk

Lezen hoofdstuk 9.4

Les 3 

Handelingsbekwaamheid

Personen- en familierecht

Vertel iets over..

Handelingsbekwaamheid, art. 3:32 BW

• Onder de 18 jaar ben je minderjarig en dus ook handelingsonbekwaam;
• Je hebt toestemming nodig van je ouders om handelingen te verrichten; 
• Denk aan iets kopen, huren of het afsluiten van een abonnement. 

Geen toestemming van je ouders

• Ouders kunnen de aankoop (of andere overeenkomst) vernietigen; 
• Of je iets hebt gekocht van je eigen geld (van je bijbaan of zakgeld) maakt niet uit!

Uitzonderingen

1. Opklimmende handelingsbekwaamheid;
2. Handelingsbekwaam vanaf 16 jaar;
3. Handelingsonbekwaam vanaf 18 jaar. 

Opklimmende handelingsbekwaamheid, art. 1:234 lid 3 BW

• Ontwikkeling naar zelfstandigheid; 
• Is de aankoop normaal voor je leeftijd? Dan kunnen je ouders dit niet vernietigen! 
• Hoe ouder het kind wordt, hoe gebruikelijker het is dat het kind zelfstandig rechtshandelingen kan verrichten.

Yasmine van 6 jaar koopt oorbellen van €50,00.
Is zij handelingsbekwaam?

1. Ja, dit is opklimmende handelingsbekwaamheid
2. Nee, ze is te jong voor deze aankoop en heeft geen toestemming van haar ouders

Yasmine is dus niet handelingsbekwaam. Kunnen haar ouders de aankoop vernietigen?

Ja, ze is niet handelingsbekwaam dus kunnen de ouders de aankoop vernietigen. 

Maartje is 16 jaar en koopt een jas van €50,00.
Is ze handelingsbekwaam?

1. Ja, dit is opklimmende handelingsbekwaamheid
2. Nee, ze is nog geen 18 jaar en heeft geen toestemming van haar ouders

Handelingsbekwaam vanaf 16 jaar

Sommige rechtshandelingen mag je zonder toestemming verrichten vanaf 16 jaar:

1. Arbeidsovereenkomst (art. 7:612 BW);
2. Een medische behandelovereenkomst (art. 7:447 BW en art. 7:450 lid 2 BW) ;
3. Maken van een testament (art. 4:55 lid 1 BW). 

Medische behandelovereenkomst; vanaf 12 jaar wel zeggenschap over je eigen behandelingen 

www.rechtspraak.nl

Link naar samenvatting rechtszaak David, 12 jarige jongen met kanker, wilde geen chemo, vader wilde hem via rechter dwingen, David heeft gelijk gekregen 

https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Noord-Holland/Nieuws/Paginas/12-jarige-David-mag-zelf-beslissen-over-zijn-medische-behandeling.aspx 

Jullie hebben net gelezen dat David zelf mag beslissen of hij zijn behandeling tegen kanker doorzet. Wat vinden jullie van de uitspraak van de rechter? Vind je het terecht dat een 12-jarige hier zelf over mag beslissen?

Handelingsonbekwaam vanaf 18 jaar

• Curatele;
• Je wordt handelingsonbekwaam;
• Geestelijke stoornis, verstandelijke beperking of (ernstige) verslaving;
• Curator wordt wettelijk vertegenwoordiger;
• Curator moet toestemming geven voor rechtshandelingen;
• Besluit onder curatelestelling wordt gepubliceerd in de Staatscourant.

Huiswerk

Lezen hoofdstuk 9.5