par. 4.3: De cultuur van het rijk 2020

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.3: De cultuur van het rijk

4.3: De cultuur van het rijk

In deze paragraaf leer je

• hoe multicultureel de Romeinse samenleving was.
  
• hoe Romeinen met hun eigen en andere godsdiensten omgingen.
  
• hoe de Grieks-Romeinse cultuur ontstond en werd verspreid.
  
• hoe de Romeinse rechtspraak werkte.
  
  Kenmerkend aspect: de verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur en de confrontatie (botsing) met de Germaanse cultuur
  

Verschillende culturen in het rijk

Het Romeinse rijk had een multiculturele samenleving. Er leefden verschillende volkeren, met verschillende culturen samen.

Er bestonden culturele verschillen, maar er was ook eenheid: in het hele rijk gebruikte men Romeinse munten, golden Romeinse wetten en bouwde men Romeinse wegen en bouwwerken.

Multiculturele samenleving:

• In het hele Romeinse rijk kwamen mensen met verschillende achtergronden en culturen met elkaar in contact.
• In Rome woonden mensen uit alle delen van het rijk en daarbuiten.

multiculturele samenleving: samenleving met meer culturen

Wat is een cultuur???

cultuur = denken en doen van mensen, dus geen aangeboren dingen als haar- of huidskleur, maar taal, kleding, muziek enz.

Godsdienst in romeinse rijk

• polytheïsme = geloof in veel goden
• naast de staatsgoden vereerden de Romeinen veel andere goden. 
• Ook de keizer werd als een god vereerd.
• In het rijk heerste godsdienstige verdraagzaamheid.

verdraagzaamheid

• Romeinen waren verdraagzaam zolang onderdanen de staatsgoden en de keizer als god vereerden mochten ze ook hun eigen goden blijven vereren.
• voor overwonnen volkeren was dit erg belangrijk

begrippen godsdienst

• polytheïsme = geloof in meerdere goden
• Staatsgod = god waarvan bestuurders en ambtenaren aanhanger moeten zijn.
• Verdraagzaamheid (tolerantie)=het toestaan van andere opvattingen, culturen en religies.
• Religie = geloof, godsdienst.

Grieks-Romeinse cultuur

mengcultuur: de Romeinen namen veel over van de Grieken, zoals beeldhouwkunst, architectuur en wetenschap, maar voegden daar eigen Romeinse elementen aan toe 

Romanisering: verspreiding van deze Grieks-Romeinse cultuur in het hele rijk

voorbeelden (boek)

romeinse cultuur

10. De koepel is gemaakt van verschillende steensoorten: de zwaardere steensoort travertijn werd gebruikt voor het onderste deel, maar in de hogere delen is juist gebouwd met lichtere tufsteen. Zo blijft de enorme koepel ‘draagbaar’.

#11. Ook de uitsparingen in de grote stenen blokken waaruit de koepel bestaat, zijn een truc om de zware last wat te verlichten, net als het grote gat in het dak (de oculus, met een doorsnede van 8 meter).

Romeinse burgers:

• twee groepen in romeinse samenleving:  burgers en niet-burgers (slaven en overwonnenen)
• romeinse burgers hadden gelijke rechten ==>
• bijv. mochten niet zonder proces worden veroordeeld en mochten niet worden gemarteld.
• Je kon Romeins burger worden door bijv. in het leger te vechten. 

Vrouwe 

Justitia =

personificatie van het Romeinse Recht

Het moderne recht van veel landen is gebaseerd op het Romeins recht.

Wat gaan jullie doen???

- wanted-poster maken

- onderwerp: romeinse god(in)

- wat mag niet ontbreken: 

1. afbeelding god(in)

2. attributen god(in)

3.functie god(in)

4.waarvoor gezocht

5.beloning

in tweetallen

geen " dubbele" goden"

2 lessen

nodig:

a-3 papier, tekenspullen, schaar

voor punt!!

b1g opdr. 2

a Bijvoorbeeld: Gebruik van Romeinse munten, bouwwerken en wetten.

b Bijvoorbeeld: In het westen sprak de elite Latijn, in het oosten Grieks. Mensen met godsdiensten uit Egypte en Perzië leefden in Italië en Brittannië.

b1g opdr. 3a en b

a Volgens de Griek is er in Rome plaats voor alle vreemdelingen en zijn ze welkom. 

Volgens de Romein is er niet genoeg plaats voor iedereen en zijn vreemdelingen niet welkom. 

b Bijvoorbeeld: De stad beloont ondeugden. Rome trekt slechte mensen aan.

opdr. 3c

c Bijvoorbeeld: Aristides dacht zo omdat hij als vreemdeling Rome bewonderde. Seneca voelde zich als inwoner van Rome 

bedreigd door vreemdelingen die niet deugden. 

b1e opdr. 2 

a Bijvoorbeeld: Gebruik van Romeinse munten en wetten.

b Bijvoorbeeld: In het westen sprak de elite Latijn, in het oosten Grieks. 

Mensen met godsdiensten uit Egypte en Perzië leefden 

in Italië en Brittannië.

b1e opdr. 4

a Bijvoorbeeld: Romeinse burgers hadden gelijke rechten. Ze mochten niet zonder proces en bewijs worden veroordeeld. Ze mochten niet worden gemarteld. 

b Bijvoorbeeld: Zij konden wel zonder proces en bewijs worden veroordeeld en worden gemarteld.

b1e opdr 4

c Bij conflicten in overeenstemming met wetten een beslissing nemen. 

Bij misdaden straffen bepalen. 

d Beslissen of een verdachte schuldig was aan een misdaad.

b1e opdr. 6

.  

 

1. juist 2. onjuist 

3. juist 4. juist

5. onjuist 6. onjuist    

7.juist      8.onjuist

b1e   opdr. 6b

Bijvoorbeeld: De schildering toont aan dat aanhangers van Isis deze Egyptische godin in Italië mochten vereren.

b1g . opdr. 6a

1 juist

 2 onjuist

 3 juist

 4 onjuist

 5 juist

 6 juist

 7 onjuist

 8 juist

b1g .   opdr. 6b

Bijvoorbeeld: Ja. De schildering toont aan dat aanhangers van Isis deze Egyptische godin in Italië mochten vereren.

b1g .   opdr. 6c

1 oppergod Zeus  - Jupiter

2 zijn vrouw Hera  - Juno

3 godin van de wijsheid Athena -  Minerva

4 god van de oorlog Ares -  Mars

5 godin van de liefde Aphrodite -  Venus

6 god van de handel Hermes -  Mercurius

8 god van de kunst Apollo -  Apollo

b1g   opdr. 8

a Bijvoorbeeld: Griekse beelden, schilderijen, gedichten, gebouwen (met zuilen), leraren en het gebruik van het Grieks.

b Het bouwen van bogen en het gebruik van beton in koepels.

b1g   opdr. 8

c Klassiek betekent voortreffelijk en voorbeeldig. De antieke cultuur werd een voorbeeld voor de moderne Europese en Amerikaanse cultuur.