Hoofdstuk 15 materieel strafrecht

• BOA
• MBO
• Studiejaar 1

BOA

             HOOFDSTUK 15

                MATERIEEL STRAFRECHT

Log in en laat even weten...
Hoe zit je er bij?

QUOTE VAN DE DAG

EEN ONGELUK ZIT IN EEN 

KLEIN HOEKJE, MAAR GELUK

ZIT IN DE REST 

• Wat het verschil is tussen materieel en formeel strafrecht
• Hoe het Wetboek van Strafrecht is opgebouwd
• Wat wordt bedoeld met het legaliteitsbeginsel
• Wat wordt bedoeld met het territorialiteitsbeginsel
• Wat wordt bedoeld met het vlagbeginsel
• Wat de 'slotbepaling' inhoudt
• Hoe een wetsartikel is opgebouwd
• Aangifte/klacht en voorwaarden

Na deze les weet je:

WETEN WE HET NOG?

Een verdachte wordt aangehouden omdat hij een winkeldiefstal heeft gepleegd. Tijdens de aanhouding pleegt de verdachte verzet. Na de aanhouding wordt de verdachte voorgeleid aan de hulpofficier van justitie.

Wat is de aanhouding?

1. Formeel strafrecht
2. Materieel strafrecht

Een verdachte wordt aangehouden omdat hij een winkeldiefstal heeft gepleegd. Tijdens de aanhouding pleegt de verdachte verzet. Na de aanhouding wordt de verdachte voorgeleid aan de hulpofficier van justitie.

Wat is de winkeldiefstal?

1. Formeel strafrecht
2. Materieel strafrecht

Een verdachte wordt aangehouden omdat hij een winkeldiefstal heeft gepleegd. Tijdens de aanhouding pleegt de verdachte verzet. Na de aanhouding wordt de verdachte voorgeleid aan de hulpofficier van justitie.

Wat is het verzet?

1. Formeel strafrecht
2. Materieel strafrecht

Een verdachte wordt aangehouden omdat hij een winkeldiefstal heeft gepleegd. Tijdens de aanhouding pleegt de verdachte verzet. Na de aanhouding wordt de verdachte voorgeleid aan de hulpofficier van justitie.

Wat is de voorgeleiding?

1. Formeel strafrecht
2. Materieel strafrecht

WETBOEK VAN STRAFRECHT

3 BOEKEN:

BOEK 1: ALGEMENE BEPALINGEN

BOEK 2: MISDRIJVEN

BOEK 3: OVERTREDINGEN

BOEK 1 WVSR

ART. 1 LEGALITEITSBEGINSEL

ART. 2 TERRITORIALITEITSBEGINSEL

ART. 3 VLAGBEGINSEL

ART. 91 SLOTBEPALING

Legaliteitsbeginsel

ARTIKEL 1 WETBOEK VAN STRAFRECHT

wetten.overheid.nl

Legaliteitsbeginsel SR + ART. 16 GW

Artikel 1 Wetboek van Strafrecht

Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane

wettelijke strafbepaling

Wettelijke strafbepaling = in wet of ander wettelijk voorschrift

In een Wet in formele zin

EN ook in: AMvB, ministeriële regeling of verordening (APV)

❖ Geen terugwerkende kracht = “daaraan voorafgegane”

❖ Verandering wetgeving = meest gunstige bepaling voor de verdachte toegepast

Artikel 16 Grondwet

Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling.

LEGALITEITSBEGINSEL SV

ARTIKEL 1 WVSV

Artikel 1 Wetboek van Strafvordering

Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet voorzien

Wet: wet in formele zin

▪ Voornamelijk in het Wetboek van Strafvordering (centraal)

▪ Aanvullend in de bijzondere wet (ook in de Wed)

❖ Niet in lagere vormen van wetgeving zoals amvb, min. Reg. Of verordening

Strafvordering omvat alle activiteiten bedoeld in de sfeer van:

▪ opsporing

▪ vervolging

▪ berechting (eerste aanleg, hoger beroep, cassatie en herziening)

▪ Strafoplegging

▪ de tenuitvoerlegging van straf of maatregel

ART. 2 TERRITORIALITEITSBEGINSEL

• Bepaalt dat de Nederlandse strafwet van toepassing is op een ieder
  

die zich in Nederland schuldig maakt aan enig strafbaar feit.

• Nederland omvat het grondgebied van Nederland, 
• Incl.de wateren en de zee tot een breedte van 12 internationale

zeemijlen (ruim 22 kilometer) uit de kust. 

• Ook het luchtruim boven
  

dit gebied wordt tot Nederland gerekend.

ART. 3 WVSR VLAGBEGINSEL 

Nederlandse wetgeving is ook van toepassing op een ieder die zich buiten

Nederland aan boord bevindt van een Nederlands

vaartuig of luchtvaartuig

Kunnen dus gestraft worden volgens de de Nederlandse wetgeving

Uit welke boeken (onderdelen) bestaat het
Wetboek van Strafrecht?

Wat bedoelen we met het legaliteitsbeginsel?
(Artikel 1 Wetboek van Strafrecht)

Slotbepaling

Artikel 91 WvSr - Slotbepaling

Alle algemene bepalingen uit Boek 1 - Wetboek van Strafrecht gelden OOK voor andere wetten, verordeningen, wettelijke voorschriften enz.

Artikel 91 WvSr - Slotbepaling

Alleen formele wetten mogen afwijken van de algemene bepalingen uit het Wetboek van Strafrecht!

Artikel 91 WvSr - Slotbepaling

Van het legaliteitsbeginsel mag NOOIT worden afgeweken omdat dit beginsel OOK in de Grondwet is opgenomen!

STRAFBEPALING

EEN STRAFBEPALING BESTAAT UIT:

1. Norm
2. Kwalificatie
3. Sanctie

NORM

Is de omschrijving van het delict: Wat is de verboden gedraging

De norm bestaat uit 1 of meer bestanddelen

Alle bestanddelen uit de norm moeten voltooid zijn om de verdachte als dader of medeplichtige te kunnen straffen

NORM

Art. 310 Wetboek van Strafrecht

Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie 

Bestanddelen

Art. 310 Wetboek van Strafrecht ( norm)

Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen

Wat zijn de bestanddelen?

• Enig goed
• Dat geheel of gedeeltelijk
• Met het oogmerk (=bedoeing)
• Wederrechtelijk (=je hebt het recht niet/toestemming)
• Toe te eigenen

KWALIFICATIE

Is de naam van het artikel/delict: Hoe noemen we het SF

De kwalificatie staat niet altijd in het artikel meestal wel

KWALIFICATIE

Art. 310 Wetboek van Strafrecht

Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie 

SANCTIE

De maximale straf die je voor dat feit kan krijgen

Ten hoogste .... jaren gevangenisstraf

Ten hoogste een geldboete van ...

De rechter bepaalt zelf de straf maar hij mag nooit een straf boven het maximum opleggen!

SANCTIE

Art. 310 Wetboek van Strafrecht

Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie 

VOORWAARDEN VOOR DE STRAFBAARHEID

1. Het feit moet strafbaar zijn gesteld (legaliteitsbeginsel)
2. Alle bestanddelen uit de norm moeten voltooid zijn
3. Het feit moet wederrechtelijk gepleegd zijn
4. Er moet sprake zijn van (enige) schuld

Wederrechtelijk =

• In strijd met het recht
• Zonder daartoe het recht hebben of
• Zonder toestemming het hebben

AANGIFTE EN KLACHT

Het OM kan de meeste strafbare feiten op eigen initiatief vervolgen. Het maakt niet uit of er wel of gaan aangifte is gedaan door het slachtoffer. 

We noemen dit feiten die "ambtshalve vervolgbaar "zijn.

Bij een aantal delicten kan het OM alleen maar vervolgen als er door het slachtoffer een klacht is gedaan. Het slachtoffer verzoek het OM nadrukkelijk om de dader te vervolgen. We noemen dit een "klachtdelict"

AANGIFTE EN KLACHT

Aangifte= melding dat er een strafbaar feit is gepleegd

IEDEREEN die kennis draagt van een strafbaar feit kan aangifte doen. Je hoeft NIET zelf het slachtoffer te zijn!

Klacht = aangifte met het nadrukkelijke verzoek om de dader(s) te vervolgen

ALLEEN het slachtoffer kan een klacht doen! Zonder klacht, geen vervolging.

2 SOORTEN KLACHTDELICTEN

1) Absoluut klachtdelict

Deze delicten zijn altijd een klachtdelict.

Denk aan belediging, belaging (stalking) en afdreiging (chantage)

De relatie tussen de verdachte en het slachtoffer is dus NIET van belang!

2 SOORTEN KLACHTDELICTEN

2) Relatief klachtdelict

Deze delicten zijn alleen een klachtdelict als ze binnen een bepaalde familierelatie worden gepleegd.

Familierelatie: Partner OF bloed- of aanverwanten in de rechte lijn OF bloed- en aanverwanten tot en met de 2e graad in de zijlijn ( zie volgende dia)

Denk aan vernieling, bedrog, verduistering en diefstal.

Als een familierelatie er niet is, zijn deze delicten gewoon ambtshalve vervolgbaar

AANGIFTE vs KLACHT

Een klacht kan alleen door het slachtoffer gedaan worden

Een aangifte kan iedereen doen die kennis draagt van een strafbaar feit

Als de benadeelde jonger is dan 15 moeten de ouders/voogd de klacht doen

Bij de aangifte geldt GEEN leeftijdsgrens

OvJ of HOvJ moeten de klacht in ontvangst nemen (mede ondertekenen)

Een aangifte kan door iedere bevoegde opsporingsambtenaar worden opgenomen

Intrekken van een klacht kan tot 8 dagen van indienen

Een aangifte kan NIET worden ingetrokken

OPNEMEN AANGIFTE

Alleen bij een bevoegd opsporingsambtenaar

Deze is verplicht om de aangifte op te nemen

Ieder die kennis draagt van een strafbaar feit kan daarvan aangifte doen

Je kan ook iemand machtigen om namens jou aangifte te doen

Geen leeftijdsgrens of ander criterium 

Redelijk vermoeden is voldoende

Kan alleen van een strafbaar feit

Intrekken kan niet ( ambtshalve vervolgbaar)

OPNEMEN AANGIFTE

Wijze van aangifte doen:

• Kan mondeling of schriftelijk
• Een mondelinge aangifte wordt later op schrift gesteld
• Iedere aangifte wordt voorgelezen aan de aangever
• De aangever en ambtenaar onderteken beiden
• Op verzoek een kopie aan de aangever verstrekken

VALSE AANGIFTE OF KLACHT

Strafbaar:

• Valse aangifte of klacht doen van een SF
• Moet wel om een strafbaar feit gaan + opzet
• Deels vals = vals
• Vergissen is niet strafbaar (geen opzet)

Dus een "valse aangifte" doen van verlies van je ID= niet strafbaar 

GEEN VERVOLGING

Doel van een aangifte en zeker van een klacht is het instellen van vervolging. 

Besluit OM niet vervolgen kan:

• Bij gebrek aan bewijs 
• Op grond van het opportuniteitsbeginsel  de zaak te seponeren.
•  Het recht op vervolging vervalt
• Bij de dood van de verdachte of wanneer het feit verjaard is.  

Een klacht kan leiden tot vervolging als deze wordt ingediend gedurende drie maanden na de dag waarop de tot klacht gerechtigde kennis heeft genomen van het gepleegde feit. 

VERJARING

Misdrijven verjaren, afhankelijk van de ernst van het feit, na 6 tot 20 jaar. 

Misdrijven waarop levenslang is gesteld, verjaren niet!

Overtredingen verjaren na 3 jaar. Daarna kan het Openbaar

Ministerie geen vervolging meer instellen (Artikel 70 Wetboek van

Strafrecht).

Volgende les

Voorbereiden hoofdstuk 16 

Maken toets op leerplein van hoofdstuk 15