Criminaliteit - College VII (22-23)

• Maatschappijleer
• HBO
• Studiejaar 1

Criminaliteit

11 januari 2023 

Ik wens jullie een:

1. prettig nieuwjaar.
2. succesvol nieuwjaar.
3. nieuw jaar.
4. geen van de bovenstaande opties.

Hoe zit je erbij?

0100

Waar hebben we het de vorige keer over gehad? Bijvoorbeeld m.b.t. penologie?

Nog een restje straffen...

Zijn er ook redenen om niet te straffen?

Wat zou een uitzondering kunnen zijn?

Wat zou een reden kunnen zijn om een 

uitzondering te maken?

Welke gronden zijn er?

Rechtvaardiging -  wat je deed was fout maar er is een reden, 

                                        grond voor je daad. 

Schulduitsluiting - wat je deed was fout, er is geen reden, grond 

                                        voor maar je kunt er niets aan doen. 

Rechtvaardigingsgronden

Noodtoestand

Noodweer

Wettelijk voorschrift volgen

Bevoegd gegeven ambtelijk bevel volgen

Schulduitsluitingsgronden

Ontoerekeningsvatbaarheid

Psychische overmacht

Noodweerexces

Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel

Afwezigheid van alle schuld

En maakt dat uit?

Wat gebeurt er als de rechter de 

strafuitsluitingsgrond (RV of S) 

bewezen acht?

Oefening: welke sancties kennen we in Nederland?

Zet de volgende begrippen in een juist verband in een  Schema/MindMap:

hoofdstraffen	maatregelen	invordering rijbewijs
vrijheidsbenemende straf	TBS	boete
onzetting uit beroep	bijkomende straffen	sancties
taakstraf	schadevergoeding slachtoffer	straffen

Victimologie

De rol van het slachtoffer

Lang geen aandacht voor het slachtoffer

Strafrecht -> publiekrecht

Waar gaat victimologie over?

• Risicokenmerken slachtoffers

• materiele en immateriele gevolgen misdrijven voor slachoffers

• reacties op slachtofferschap 

Op welke wijze is er tegenwoordig aandacht voor het slachoffer?

Kringen van slachtofferschap

Slachtofferschap

Primaire victimisatie

Secundaire victimisatie

Seksuele delicten

#metoo

Op welke manieren heeft #metoo bijgedragen aan het voorkomen van slachtofferschap?

Reacties op slachtofferschap?

Hoe reageerden mensen op #metoo?

Blaming the victim? 

Vooroordelen en rolpatronen?

Rol van de media?

Wie lopen er het meeste risico?
Wat valt op in het schema op p245?

Wie lopen er het  meeste risico in Nederland?

Victimologische risicoanalyse

Nabijheid; 

Aantrekkelijkheid

Blootstelling

Model van slachtofferhulp

Spreekrecht

2004 en 2016

voor- en nadelen

Deel III - Niet-commune crimi

Niet-commune criminaliteit

Schade
Complex

Zichtbaarheid

Wetgeving

Onverklaarbaar

Licht toe!

Verschijningsvormen

Internationale misdrijven

 - niet per se grensoverschrijdend

 - wel overtredingen van het internationaal recht

Hoe verklaren we deze vorm van criminaliteit?

Hoe verklaren we dit?

Maar ook dit?

                                             en dit!

Oefenvragen

 2 In Nederland worden per jaar minder dan 300 mensen om het leven        

     gebracht.  

3 De hoeveelheid ‘veelvoorkomende delicten’ is goed te meten met self-

    reportonderzoek.   

Bedenk zelf drie juist-onjuist vragen!

 Controle en bindingstheorie  

a Leg uit dat de controletheorie, en dan in het bijzonder Hirschi’s toevoeging van ‘binding’, wezenlijk verschilt van alle andere verklaringen van crimineel gedrag. (4)

b De theorie van Hirschi beschrijft vier met elkaar in verbinding staande elementen die zorgen voor binding met de samenleving. Benoem drie van die bindingen en illustreer hoe deze een rol spelen in het verklaren van criminaliteit. (6) 

 Straffen  

a. Naast maatregelen worden er ook straffen uitgesproken door 

    de rechter. Welke drie hoofdstraffen kennen we in Nederland?

b. Wat is kenmerk van een bijkomende straf? Geef hiervan een 

     voorbeeld. (3) 

Bronvraag

Verwijs naar de tekst! 

Hoe dan?