Medicijnen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

                                 Medicijnen

                                                                                                                                  JG

lesdoelen

• Je benoemt de richtlijnen en protocollen rondom medicatieveiligheid.
• Je legt uit welke zorgprofessional onder welke voorwaarden medicatie voor  mag schrijven.
  
• Je legt uit wat het doel is van het voorschrijven van medicatie.
  
• Je benoemt de verschillende indicaties voor het toedienen van medicatie.

programma

Verpleegtechnische vaardigheden --> 

Module 1: voorbehouden handelingen

Maken verwerkingsopdrachten 1 t/m 6

Wat is het doel van medicatie?
(waarom wordt medicatie gegeven)

Doel van medicijnen

• Curatief/causaal (genezen)
• Preventief/profylaxe (voorkomen)
• Symptoom bestrijden
• Aanvullen van tekorten
• Diagnostiek (diagnose stellen)
• Placebo (bij onderzoek naar medicatie)

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

bijv. corona

vaccin

bijv.
paracetamol

Voorkomen van ziekte

Verminderen van klachten door suggestie

Bestrijden of verzachten van de gevolgen van een ziekte

Bestrijden van de oorzaak van een ziekte

profylactische werking

causale werking

symptoom-

bestrijding

Placebo

bijv. antibiotica

welke vormen heb je van medicijnen

Tabletten, dragees en capsules kunnen zo gemaakt zijn dat de werkzame stof niet in de maag, maar pas in de dunne darm vrijkomt. Hierdoor kan het maagzuur het medicijn niet aantasten.

Deze medicijnen mogen nooit gekauwd, gebroken of gemalen worden.

Zetpillen bestaan uit een gemakkelijk smeltende stof waarin de geneesmiddelen zijn verwerkt. Het geneesmiddel wordt via de slijmvlieswand van de darmen snel in het bloed opgenomen.

Vormen van medicijnen

Naamgeving medicatie

• Chemische naam = 

• Stofnaam of generieke naam =

• Merknaam = 

® betekent

dat het een geregistreerd handelsmerk is en dat

niemand anders die naam mag gebruiken

Naamgeving medicatie

• Chemische naam = nauwkeurige beschrijving van de atomen die de stof bevat 

     (Para-acetylaminofenol)

• Stofnaam of generieke naam = beschrijving van de stof(fen) die in het medicijn zitten (paracetamol) onder deze naam herkennen wij vaak de werking van het medicijn

• Merknaam = fantasienaam verzonnen 

     door fabrikant

® betekent

dat het een geregistreerd handelsmerk is en dat

niemand anders die naam mag gebruiken

Welke toedieningswegen heb je

Toedieningswegen

• Oraal 
• Rectaal
• Sublinguaal
• Injectie (subcutaan,intraveneus,   intramusculair, intra-articulair,   intra cardiaal, intralumbaal en   epiduraal)
• Pulmonaal
• Transdermaal

-vaginaal

oraal = via de mond 

rectaal = via de anus

sublinguaal = onder de tong (hartproblemen, epilepsie)

transdermaal = via pleister (lokale toediening maar soms systemische werking denk maar aan nicotine pleister)

inhalatie = tracheaal via luchtpijp of nasaal via neus (astma) soms lokaal soms systematisch

vaginaal = via de vagina (anti schimmel)

Toedieningswegen

• enteraal = 

• parenteraal = 

Toedieningswegen

• enteraal = via het maag-/darmstelsel  v.b. tablet, zetpil, via sonde

                      is systemisch, d.w.z. wordt via de bloedsomloop door het                            lichaam (systeem) verspreid

• parenteraal = buiten het maag-/darmstelsel 

                           Is systemisch maar ook lokaal.

                           Lokaal wordt gegeven wanneer het middel goed toe te                               dienen is op de gewenste plek vanaf buiten het lichaam                             denk b.v. aan pleister of inhalaties

Medicatie die oraal of rectaal wordt ingenomen noemen we een ....... toediening

1. Enterale
2. Parenterale
3. Pulmonaal
4. Transdermaal

Risico's medicijngebruik

• Bijwerkingen
• Cumulatie (NF, LF)
• Interactie
• Verslaving
• Gewenning/tolerantie

Bijwerkingen:

Niet gewenste en schadelijke effecten van een geneesmiddel

waarvan de gebruikelijke dosering is gegeven

Cumulatie: Wanneer het middel te vaak

wordt gegeven is de vorige

dosis nog niet voldoende

uitgescheiden en stijgt de

plasmaconcentratie

vootdurend. Dan ontstaat

ophoping of cumulatie van

het geneesmiddel tot

toxische of zelfs lethale

dosis

interactie:

Een wisselwerking tussen medicijnen die tot verandering in de werking en bijwerkingen kunnen leiden

gewenning: Je lichaam went aan het medicijn en je hebt een steeds hogere dosis nodig om hetzelfde effect te ervaren.

Contra-indicatie

• Een reden om het medicijn NIET te gebruiken omdat het medicijn een aandoening of ziekte verergert.

• absoluut = absoluut niet geven

• relatief = oppassen bij het geven

Medicatieproces

1. Voorschrijven medicatie door arts op recept (3 maanden geldig)
2. Klaarmaken en afleveren medicatie door apotheek
3. afspraken maken met de cliënt over verantwoording
4. uitzetten van medicatie
5. aanreiken van medicatie
6. inname van medicatie door cliënt
7. registreren en aftekenen van medicatie
8. Signaleren en rapporteren van (bij)werkingen
9. Evaluatie van de behandeling
10. overdracht van medicatie bij verhuizing van de cliënt

Wat check je bij het geven van medicatie?

Juiste tijd

Juiste persoon

Juiste medicijn

Juiste dosering

Juiste toedieningswijze

Evalueren