Thema 3 Mens en milieu (deel 2)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

DEEL 2.

3.4 Energie

Energiebronnen (fossiele brandstoffen)

Uitputbare energiebronnen:

Aardgas
Aardolie
Steenkool

Kernenergie

Ontstaat door splitten van atoomkernen van uranium 

Hierbij komt warmte vrij die omgezet wordt naar elektriciteit 

Geen koolstofdioxide maar wel radioactief afval 

(tienduizenden jaren)

Energiebronnen (duurzaam)

Hernieuwbare energiebronnen:

Zonne-energie
Windenergie
Waterkracht
Warmte energie

Zonne-energie 

Wordt gevormd door het licht en de warmte van de zon

Geen koolstofdioxide

Nadeel: niet altijd beschikbaar

Windenergie

Electriciteit opgewekt met de kracht van de wind.

Nadeel: 

- de wind waait niet altijd

- Omwonende hebben last van bromtonen

Waterkracht

Vroeger: graan malen of hout zagen 

Getijdenenergie (eb en vloed)

Nadeel: voor stuwdammen is er een groot hoogte verschil nodig om veel elektriciteit te kunnen opwekken.

Warmte

Diep in de aardkorst is het warmer dan aan de oppervlakte. (IJsland)

Warmtepomp werkt een beetje als een koelkast maar dan andersom

Deze haalt warmte uit de omgeving en geeft deze in huis af.

Biomassa

Er komt koolstofdioxide vrij

Bij verbranding energie en door vergisten/vergassen ontstaat biogas, biobrandstof. 

Vermengen van 

bio-ethanol

met aardolie

3.5 Klimaatverandering

Dampkring

Broeikasgassen

Natuurlijk/versterkt broeikaseffect

(versterkt) broeikaseffect

Broeikasgevaar

Klimaatveranderingen

Doordat het op plekken warmer wordt:

• Zeeën en oceanen warmer​
  
• Zeespiegel stijging overstroming gebieden​ 
• Droogte bepaalde gebieden

Zeespiegel stijging

Een belangrijk gevolg van de opwarming van de aarde is de stijging van de zeespiegel (de hoogte van het zeewater). Bij Nederland zal de zeespiegel 0,5 tot 3 m hoger zijn in 2100. Laaggelegen gebieden zullen dan overstromen. Daarom moeten de dijken hoger worden gemaakt. Dat kost veel geld.

Gevolgen klimaatverandering

Verzilting: vermindering van de hoeveelheid zoet water en zeewaterstijging leidt tot verzilting van rivieren en daardoor landbouwgrond.

Gevolgen van klimaatverandering

• jaarritme verandert
• meer sterfgevallen door hitte (400)
• er komen meer tropische ziekten en plagen

3.6 Water

Het water

Oppervlaktewater:

• water in rivieren, kanalen, meren en de zeeën

Grondwater:

• water dat zich in de grond bevind

Zelfreinigend vermogen

Zelfreinigend vermogen van water:

• water is in staat zichzelf te reinigen
• organische stoffen verontreinigen van nature het water

Vermesting

Stikstofverbindingen in de lucht zorgen uiteindelijk voor vermesting.

Extra toevoeging van meststoffen aan een ecosysteem

Vermesting

Zure regen

Mineralen

Door waterbloei --> zuurstof tekot --> vissterfte 

Plastic soup

Ocean Cleanup

Great Pacific Garbage Patch

Waterzuivering 

rioolwaterzuivering 

3.7 Bodem en afval

Bodemsanering

-  veel giftige stoffen in de bodem.

- Planten nemen stoffen op

->  voedselketen  (accumulatie).

Bodemsanering: vuile (giftige) bodem 

schoon maken ( voor voedselverbouw 

en wonen)

Afvalverwerking

Gescheiden inzamelen -> minder belastend voor het milieu

Recycling: producten gebruiken als groendstoffen voor nieuwe producten

Composteren: reducenten breken GFT-afval af tot compost (mest)

Apart inzamelen van klein chemisch afval (KCA)

Restafval: Afval dat geen kca is en niet kan worden gerecycled of gecomposteerd. 

Recyclen van papier

Composteren

Reducenten breken groente-, fruit- en tuinafval (gft) af tot compost

• Compost wordt gebruikt als mest
• Alleen biologisch afval is te composteren

Maken

3.4  Opdracht 29 + 30

3.5  Opdracht 35 + 36 + 37

3.6  Opdracht 44 + 45

3.7  Opdracht 49 + 50