Hoofdstuk 3.2 Krachten meten K3 les 2

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3.2 Krachten meten

Terugblik

1. Je kunt de effecten van een kracht benoemen.
   
2. Je kunt verschillende soorten krachten beschrijven.
   
3. Je kunt de drie eigenschappen van een krachtenpijl benoemen.
   
4. Je kunt een kracht tekenen als een pijl met het juiste aangrijpingspunt en de juiste richting.

Je kunt een krachtenschaal gebruiken om de kracht te tekenen met de juiste lengte.

Hoe noem je de kracht die ervoor zorgt dat je fiets van snelheid veranderd?

1. zwaartekracht
2. versnellingskracht
3. spierkracht
4. vertragingskracht

Welke kracht zie je hier in het touw?

1. trekkracht
2. drukkracht
3. wringkracht
4. buigkracht

Welke kracht zie je hier ?

1. trekkracht
2. drukkracht
3. wringkracht
4. buigkracht

Leerdoelen 3.2 Krachten meten

1. Je kunt het verband beschrijven tussen de uitrekking van een veer en de kracht die op de veer werkt.
2. Je kunt krachten meten met een krachtmeter.
   
3. Je kunt de zwaartekracht op een voorwerp berekenen als de massa is gegeven.

Krachten

Een kracht kun je niet zien, maar wel meten.

 Hoe zou je kunnen zien dat de ene kracht groter is dan de andere?

Een spiraalveer uitrekken

Hoe groter de kracht, hoe groter de uitrekking

Als je aan een spiraalveer trekt, rekt hij uit. 

Om de veer uit te rekken, is een kracht nodig.

Om de veer verder uit te rekken, is een grotere kracht nodig. 

De uitrekking zie je als je massablokjes aan een veer hangt. 

Een spiraalveer uitrekken

Hoe groter de kracht, 

hoe groter de uitrekking

De uitrekking is het aantal cm dat de veer langer wordt. Als je zo’n proef doet, merk je dat de uitrekking ‘gelijk opgaat’ met de kracht op de veer:

• Als de kracht 2× zo groot wordt, wordt de uitrekking ook 2× zo groot.
  
• Als de kracht 3× zo groot wordt, wordt de uitrekking ook 3× zo groot.

Krachten meten

Krachten kun je meten met een krachtmeter. 

In zo’n krachtmeter zit een spiraalveer. 

Hoe groter de kracht waarmee je aan de krachtmeter trekt,

des te verder rekt de veer uit.

Krachten meten

Wat zal er gebeuren in de situatie hiernaast?

Rekt de veer meer of minder uit?

Krachtmeter

De eenheid van kracht (F) is Newton (N)

We meten krachten met een krachtmeter.

Kracht meten

• Krachtmeter (veerunster)
• Meetinstrument 
• Elke krachtmeter ander meetbereik
• Kleine kracht (slappe veer)
• Hoe groter de kracht hoe meer de veer uitrekt (stugge veer)

Zwaartekracht en massa

• Zwaartekracht is de kracht waarmee de aarde voorwerpen aantrekt. 
• De zwaartekracht werkt dus altijd naar beneden. 
• Bij alles wat je optilt, voel je deze kracht. 
• Voor het tillen van een krat met volle flessen heb je veel kracht nodig. 
• Als de flessen leeg zijn, heb je minder kracht nodig. 
• De zwaartekracht op de volle krat is dus het grootst.

Zwaartekracht en massa

Om een voorwerp met een massa van 1 kg op te tillen, heb je een kracht nodig van 10 N.

Op aarde!

Zwaartekracht en massa

De sterkte van de zwaartekracht van de aarde is dus 10 N voor 1 kg. 

Als je de zwaartekracht op een massa wilt uitrekenen, moet je de massa in kg vermenigvuldigen met de sterkte van de zwaartekracht. 

• Dit kan je schrijven als de formule:
  
• zwaartekracht = massa × 10
• Fz = m ∙ 10

Voorbeeldopdracht 1

zwaartekracht = massa × 10
Hoe groot is de zwaartekracht die werkt op iemand van 70 kg?

gegevens:
massa = 70 kg

gevraagd:
zwaartekracht = ?

• Uitwerking:

• zwaartekracht = massa × 10
  
• zwaartekracht = 70 × 10 = 700 N

Voorbeeldopdracht 2

Op jupiter ben je zwaarder, daar is de zwaartekracht 24 N per kg in plaats van 10 N per kg op aarde.
Hoe groot is de zwaartekracht die werkt op iemand van 70 kg?

gegevens:
massa = 70 kg

gevraagd:
zwaartekracht = ?

• Uitwerking:

• zwaartekracht = massa × 24
  
• zwaartekracht = 70 × 24 = 1680 N

Aan de slag!

Maak opdrachten 

van paragraaf 3.2 

Je mag samenwerken!

Tekenopgaven sla je even over

Wat is het symbool voor de kracht?

1. M
2. F
3. f
4. r

Krachten kan je meten met een

1. weegschaal
2. Krachtmeter
3. thermometer

Zwaartekracht is de kracht die

1. voorwerpen naar de aarde toe trekt
2. voorwerpen laat zweven
3. kracht die als zwaar wordt ervaren
4. kracht die door een zwaard geleverd wordt

Kracht is een

1. Gevoel
2. Eenheid
3. Grootheid
4. Uitvoering

Lees de grootte van de kracht op de krachtmeter af.
De kracht is...

1. 2,5N
2. 2,2N
3. 2,6N
4. 2,8N

Aan de slag!

Maak opdracht: van paragraaf  3.2 Krachten meten 7 t/m 13

Je mag samenwerken!

Afsluiting: we weten.................

1. Je kunt het verband beschrijven tussen de uitrekking van een veer en de kracht die op de veer werkt.
   
2. Je kunt krachten meten met een krachtmeter (veerunster).
   
3. Je kunt de zwaartekracht op een voorwerp berekenen als de massa is gegeven.
   
4. Je kunt uitleggen wat een krachtenschaal is.
   
5. Je kunt een kracht op een gegeven krachtenschaal tekenen.

Welke 3 dingen heb jij deze les geleerd?

Waar wil je nog extra uitleg over?

Afsluiting

Volgende les:

Huiswerk:

• Zet in je planner!!
• Maak opdracht: van paragraaf 3.2 Krachten meten 7 t/m 13

Dank voor jullie aandacht!