15-3-2022 4BB herhaling hfst 10

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

Samenvatting hoofdstuk10 Voortplanting

Wat zijn geslachtskenmerken?

• Primaire geslachtskenmerken heb je vanaf je geboorte
• Secundaire geslachtskenmerken ontwikkel je vanaf de puberteit

Je wordt vruchtbaar in de puberteit 

jongen - start productie zaadcellen

meisje - ongesteld  (eicel rijpen)

Wanneer ben je puber?

De veranderingen in de puberteit vinden door hormonen plaats. 

De Hypofyse is een hormoonklier die zorgt  dat de geslachtsorganen zelf geslachtshormonen gaan maken.

- Zaadballen maken Testosteron--> zaadcellen

-Eierstokken maken oestrogeen-->eicellen

Hoe werken de geslachtsorganen van een man?

De zaadballen produceren vanaf de puberteit zaadcellen.

Opgeslagen in de bijballen.

50-70 miljoen zaadcellen per dag

onderdelen bespreken, wat is het/ hoe werkt het

Geslachtsorgaan van de vrouw

De bevruchting

Een kern van een zaadcel versmelt met de kern van een eicel, 

dit vindt plaats in de eileider.

Innestelling: na ongeveer 6 dagen zet het bolletje cellen zich vast in het dikke baarmoederslijmvlies. Dan is de vrouw zwanger.

In welk onderdeel vindt de bevruchting plaats?

1. 2
2. 1
3. 11
4. 5

Zwangerschap voorkomen

     Voorbehoedsmiddelen

Voorbehoeds-

middelen

Condoom: voorkomt dat sperma (met zaadcellen) in het lichaam van een vrouw komt.

Zo komen zaadcellen niet bij de evt. eicel en kan er geen bevruchting plaats vinden.

De pil

Bevat hormonen die ervoor zorgen dat er in de eierstokken geen eicellen rijpen.

Dus:

- Geen eisprong

- Geen bevruchting

Spiraaltje

Bevat koperdraad of hormonen.

Zorgt ervoor dat een bevruchte eicel niet in baarmoedervlies gaat nestelen.

Wordt door een arts in de baarmoeder geplaatst.

Sterilisatie

Onderbreken van de zaadleiders of eileiders. 

Man: geen zaadcellen in het sperma

Vrouw: eicellen komen niet in de baarmoeder en er kunnen geen zaadcellen bij de eicel komen.

Welk middel zorgt dat er geen innesteling van een bevruchte eicel kan plaatsvinden?

1. de pil
2. een spiraal
3. het condoom
4. sterilisatie van de vrouw

Welk middel zorgt dat je geen eisprong krijgt?

1. de pil
2. een spiraal
3. het condoom
4. sterilisatie van de vrouw

Noem zoveel mogelijk betrouwbare voorbehoedsmiddelen/methoden om een SOA te voorkomen.

Waarvoor heeft een plant bloemen?

De voortplantingscellen zitten in de bloemen:

- Zaadcellen noemen we de stuifmeelkorrels.

 - Eicellen zijn bij planten ook eicellen.

In de bloemen vindt de bevruchting plaats. Daaruit ontstaan de nakomelingen = zaadjes (waaruit een plantje kan groeien).

De bloem

Meeldraad

- helmdraad

- helmknop met stuifmeelkorrels

Stamper

- stempel

- stijl

- vruchtbeginsel met zaadbeginsels waarin eicellen zitten

Bestuiven en bevruchten

Bestuiven = stuifmeel komt (door insect of wind) op de stempel 

De stuifmeelkorrel vormt een buis door de stijl naar beneden, richting de vruchtbeginsels (met daarin de eicellen).

Bevruchten = kern van stuifmeelkorrel en eicel smelten samen - bevruchte eicel

Geslachtelijke voortplanting

Heeft hier bestuiving plaatsgevonden?
En bevruchting?

1. wel bestuiving, geen bevruchting
2. zowel bestuiving als bevruchting
3. wel bevruchting, geen bestuiving
4. geen bestuiving, geen bevruchting

Hoe ontstaan zaden en vruchten?

Na de bevruchting begint alles te groeien:

1. het vruchtbeginsel van de stamper groeit uit tot een vrucht

2. binnenin het vruchtbeginsel groeien alle zaadbeginsels waarbij de eicel is bevrucht uit tot een zaadje

Je ziet hiernaast een appel. Hoeveel vruchten en zaden zie je?

1. 1 vrucht 1 zaadje
2. 1 vrucht 2 zaadjes
3. 2 vruchten 1 zaadje
4. 2 vruchten 2 zaadjes

Insectenbloemen

Insect verzamelt nectar.

Stuifmeel plakt aan insect, en plakt aan de stempel bij dezelfde/ andere bloem.

Windbloemen

De wind neemt het stuifmeel mee.

Komt op de stempels van andere bloemen.

Op de afbeelding zie je een windbloem.
Hebben windbloemen nectar?

1. Ja
2. Nee

Windbloem of insectenbloem?

1. Windbloem
2. Insectenbloem
3. Allebei

Meerdere zaden

Uit elk zaadbeginsel waarvan de eicel is bevrucht, kan een zaad ontstaan.

Er kunnen dus meerdere zaden ontstaan in een vruchtbeginsel. 

Als de eicel niet wordt bevrucht, kan het zaadbeginsel niet uitgroeien tot een zaad. 

Verspreiding zaden

• Door de wind
• Door dieren
• Door de plant zelf

Levenscyclus van een plant

Zaad

Zaad

Vrucht

Bloem

Plant

Kieming

Zwangerschap heeft 2 fasen

1. De eerste 12 weken

In deze fase ontstaan alle organen van het kind. Dit heet ontwikkeling, het ongeboren kind heet dan een embryo. 

2. Van week 12 tot geboorte

In deze fase vindt alleen groei plaats, je noemt het ongeboren kind dan een foetus. 

Levenscyclus

Ontkieming is het ontwikkelen van zaad tot een plant

1. Waar
2. Niet waar

Wat heeft een plant als eerste nodig om te ontkiemen?

1. Reservevoedsel
2. Aarde/grond
3. Water
4. Warmte

Ongeslachtelijke voortplanting

Hoe gaat voortplanting zonder bevruchting?

• Voortplanting met bevruchting =
    geslachtelijke voortplanting
  - zaden
• Voortplanting zonder bevruchting =
    ongeslachtelijke voortplanting
  - bollen / knollen / uitlopers