blaasspoelen, verzorgen en verwijderen van blaaskatheter

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Katheter verzorgen; Blaasspoelen; Katheter verwijderen

leerdoelen

Na deze les weet je:

hoe je volgens protocol een katheter moet verzorgen

hoe je volgens protocol kan blaasspoelen

Hoe je volgens protocol een katheter moet verwijderen

Welke aandachtspunten zijn
er bij het verzorgen van een
urethrale katheter?

Aandachtspunten

1. het afvloeien van urine (loopt de katheter goed door?) Denk aan knik of  verstopping, zwaartekracht
2. de toestand van de zorgvrager
3. urineproductie
4. eventuele lichamelijke klachten

Hoeveel ml per 24 uur moet een zorgvrager met een katheter minimaal per dag plassen

1. 800 - 1000 ml
2. 1000 - 1500 ml
3. 1500 - 2000 ml
4. 2000 - 2500 ml

verzorgen verblijfskatheter

1. Tijdens de ADL verzorg je ook de katheter
2. was het genitaal gebied met water en ook de katheter zelf
3. Let op de je ook goed de voorhuid terug schuift bij de man en daar ook wast. Vergeet de voorhuid niet terug te schuiven!!
4. zo nodig dagzak vervangen

Controle van de ballon

Bij een siliconen verblijfskatheter moet je elke drie weken de inhoud van de ballon controleren. 

De concentratie van de urine kan de doorlaatbaarheid van de ballonwand van een siliconenkatheter beïnvloeden. Hierdoor is het mogelijk dat de katheterballon leegloopt) 

Soms is zelfs vaker controle van de ballon noodzakelijk.

Urineopvangzakken

Dag- en nachtzakken

terugslagklep

wel of geen aftapkraan

met of zonder non-woven achterkant

met maatverdeling

Wanneer je een katheterzak verwisseld moet je de binnenkant van de katheter desinfecteren met een wattenstokje gedrenkt in alcohol

1. juist
2. onjuist

Een dagzak kan je doorkoppelen met een nachtzak zodat je meer urine kunt opvangen.

1. onjuist
2. juist

Na het legen van een urine opvangzak is het voldoende om het kraantje af te vegen met een toiletpapiertje

1. juist
2. onjuist

Onjuist. Je moet het kraantje na legen desinfecteren.

Katheterspoelen

Doel: de katheter doorgankelijk te houden. 

Dit doe je door vorming van encrustratie (‘korstvorming’ of aanslag/verkalking) en debris (bezinksel) te voorkomen en te verwijderen. Katheterspoelen is zinvol bij cliënten die snel een verstopte blaaskatheter hebben. 

Katheterspoelen gebeurt vaak met een kleine hoeveelheid zure spoelvloeistof (Solutio-G of Solutio-R: een hypotone vloeistof)

De spoelvloeistof die je gebruikt met katheterspoelen moet je onder hoge druk inbrengen?

1. juist
2. onjuist

Blaasspoelen

doel: 

medicijnen aanbrengen aan de blaaswand (blaasinstillatie) 

of 

bloedstolsels of debris (bezinksel) uit de blaas verwijderen. Spoelen om debris weg te halen gebeurt altijd met een ruime hoeveelheid spoelvloeistof (2x30 ml of 1x 50 ml)

vervolg blaasspoelen

Blaasspoelen: eenmalig met steriele vloeistof

Vlokken, gruis en/of stolsels te verwijderen.

Met antibiotica om ontstekingen te bestrijden. Dit is een medicinale spoeling.

Met cytostatica om kwaadaardige ontaarding van blaaspoliepen te voorkomen of terug te dringen. Dit is een medicinale spoeling.

Spoelen van de blaas gebeurt alleen op indicatie van de arts

continu blaasspoeling

Er vindt doorlopend spoeling plaats via een speciaal druppelsysteem, een drielumenspoelkatheter en een urineopvangzak. Dit ter voorkoming van verstopping met bloedstolsels die zich vormen in de blaas. Of ter behandeling van een geïrriteerde of ontstoken blaaswand.

Continu blaasspoelen wordt vaak toegepast na een blaasoperatie. Meestal brengt de arts de katheter direct na de operatie in. Na een blaas- of prostaatoperatie wordt vaak gespoeld met een fysiologische zoutoplossing.

Welke contra-indicaties kan je bedenken voor blaasspoelen?

contra-indicaties

1. Aandoeningen van de urinebuis
2. Eerdere ingrepen aan de plasbuis of nieren (Hechtingen kunnen beschadigd raken door de verhoogde druk, waardoor lekkage kan ontstaan.
3. fysieke ongemakken (denk aan blaaskrampen die verergeren bij koude vloeistoffen)
4. overgevoeligheid voor de toedieningsvloeistof

aandachtspunten blaasspoelen

1. zorg ervoor dat de blaas leeg is voordat je gaat spoelen.
2. spoelvloeistof op lichaamstemperatuur
3. laat vloeistof rustig inlopen
4. aflopende vloeistof moet gelijk zijn aan hoeveelheid spoelvloeistof (eventueel gescheurde blaaswand of nierbeschadiging)

Eventuele complicaties

1. Blaaskrampen
2. Verstopping door verplaatste stolsels
3. urineweginfecties
4. gevoel vaker te moeten plassen
5. allergische reactie op spoelvloeistof

soorten spoelsystemen

1. Blaasspoelzakje
2. de uro-tainer twin bag
3. de blaasspuit
4. de harmonicaflacon

Blaasspoelzakje

NaCl 0,9%, SOLUTIO G  (SUBY G) of SOLUTIO R (SUBY R).

door zwaartekracht in laten lopen

SOLUTIO G: deze vloeistof wordt gebruikt ter voorkoming van kristallisatie, steenaanslag en voor het oplossen van bestaande steenaanslag. 

SOLUTIO R: Bestaat uit citroenzuur en gluconolacton (gebruikt bij hardnekkige verkalking)

Uro-Tainer Twin Bag

twee zakjes spoelvloeistof: een irrigatieoplossing voor onderhoud van katheters waarbij je 1x aansluit en 2x spoelt. Er is de mogelijkheid om twee aparte spoelingen achter elkaar te geven zonder het gesloten systeem te ontkoppelen (infectiepreventie)

Blaasspuit (50 CC spuit)

Spoelen met lichte druk

Deze vorm heeft niet de voorkeur grotere kans op infectie dan met spoelen met een zakje

Harmonicaflacon

Om een gecontroleerde spoeling te krijgen, wordt de blaasbalg gedurende ongeveer een minuut (60 seconden) onafgebroken zachtjes ingedrukt (kleine duwtjes) en weer losgelaten (door het harmonica ontwerp loopt de vloeistof na het spoelen zachtjes terug in de verpakking).

Voordat je een blaasspoeling begint:

naam + geboortedatum zv

houdbaarheidsdatum

temperatuur

kleur en substantie

toedienwijze

of de klemmen dicht zitten

heb je de juiste vloeistof

juiste tijdstip

juiste dosering

Katheter verwijderen

ballon legen (check altijd of er toch nog meer inzit)

Trek de katheter langzaam op uitademing naar buiten

Aandachtspunten na het verwijderen

Controleer na verwijdering van de verblijfskatheter of de zorgvrager binnen 4-6 uur urineert en of de mictie weer op gang komt. 

Voor het op gang komen van de mictie wordt een tijd van 8-24 uur na het verwijderen van de katheter aangehouden.

(schema richtlijn V&VN)
 

Zijn er nog vragen??

Zijn er nog vragen??