TL4 H 8.5 doping en drugs

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

8.5 Doping en drugs

Doping en drugs

Noem oorzaken voor een hoge bloeddruk

Bij 9 van de 10 mensen met een hoge bloeddruk is de oorzaak onbekend. Aanleg kan een rol spelen. In sommige families komt dit vaker voor dan in de andere.

Ongezonde leefstijl kan je bloeddruk verhogen:

roken

veel zout in je eten

overgewicht

weinig bewegen

veel alcohol drinken

stress 

Leeftijd, zwangerschap en overgang zijn ook periodes om je bloeddruk in de gaten te houden 

Waaruit bestaat bloed?

Over bloed

Bloed vormt het transportsysteem van ons lichaam. Het stroomt voortdurend om zuurstof en (voedings)stoffen aan weefsel te leveren en afvalproducten af te voeren. Bloed is vloeibaar en komt via de bloedvaten op alle plaatsen van het lichaam. Ook speelt het een belangrijke rol bij de afweer tegen ziekteverwekkers in het lichaam en zorgt het voor een constante lichaamstemperatuur. Bloed betekent dus letterlijk leven!

Hoeveel bloed heeft een mens?

De hoeveelheid bloed in het menselijk lichaam is 7% en dit bestaat weer voor 86% uit water. Gemiddeld heeft een volwassen vrouw 4,5 liter bloed en een volwassen man 5,6 liter bloed in het lichaam.

Dit bloed wordt rondgepompt door het hart in een systeem van slagaders, aders en haarvaten. Ook wel de bloedcirculatie genoemd.

Samenstelling van bloed

De lever regelt de samenstelling van het bloed. In deze chemische fabriek zorgt de lever ervoor dat in het bloed de stoffen voorkomen die het lichaam nodig heeft. Ook worden in de lever gifstoffen in het bloed afgebroken, zoals medicijnen en alcohol.

Je bloed bestaat voor ongeveer de helft uit plasma. Bloedplasma bestaat voornamelijk uit vocht en eiwitten. De andere helft van je bloed bestaat uit bloedcellen, namelijk: rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes.

Functies van bloed

Het bloed in je lichaam werkt als centrale verwarming en zorgt voor een constante lichaamstemperatuur en zuurgraad (ook wel pH genoemd). De verschillende stoffen in het bloed hebben verder allemaal een eigen functie.

Zo zorgen de rode bloedcellen voor het vervoer van zuurstof en kooldioxide door je lichaam. Maken de witte bloedcellen schadelijke stoffen en ziekteverwekkers herkenbaar en onschadelijk. Verzorgen bloedplaatjes de korstvorming bij een wondje.

Tot slot weet plasma de voedingsstoffen van je dunne darm naar de weefsels en organen, en ureum van de lever naar de nieren, te brengen. Ook zorgt het voor de verspreiding van hormonen door je lichaam.

Een besmetting of infectie brengt diverse risico's met zich mee voor het functioneren van het lichaam. Lees meer over een besmetting via bloed en hoe Sanquin hier mee om gaat.

Kleur van bloed

De kleur van ons bloed wordt bepaald door hemoglobine. Zuurstofrijk bloed is helderrood, zuurstofarm bloed is donkerrood. De kleur van het bloed verschilt dus tussen mensen.

Het bloed in aderen stroomt onder enkele lagen weefsel, hierdoor lijkt het bloed donkerder. Aderen ogen daarom niet rood, maar soms blauw. Hier komt de term ‘blauw bloed’ vandaan.

Kun je bloed missen?

Bloed is erg belangrijk voor ons lichaam, maar we kunnen er wat van missen. Het lichaam maakt gelukkig weer bloed aan en herstelt.

Bij een bloeddonatie geef je 500 ml bloed. Om vervolgens goed te kunnen herstellen moet er tussen twee bloeddonaties daarom minimaal 56 dagen (8 weken) zitten voor mannen; voor vrouwen is dat 122 dagen (4 maanden). De hersteltijd na een bloeddonatie is voor vrouwen namelijk langer.

Meer over bloed? Ontdek 10 interessante weetjes over bloed waar jij je voordeel mee doet.

in welke bloedvaten kunnen witte bloedcellen uit het bloed

1. slagaders
2. aders
3. haarvaten
4. alle soorten aders

Welke bloeddeeltjes spelen een rol bij de stolling van het bloed?

1. Rode bloedcellen
2. Witte bloedcellen
3. Bloedplaatjes
4. Hemoglobine

Een symptoom die kan ontstaan bij een tekort aan rode bloedcellen (bloedarmoede) is:

1. Blauwe plekken
2. Bloedingen
3. Een langzamer herstel van infecties
4. Duizeligheid

in welke bloedvaten kunnen witte bloedcellen uit het bloed

1. slagaders
2. aders
3. haarvaten
4. alle soorten aders

Welke bloeddeeltjes spelen een rol bij de stolling van het bloed?

1. Rode bloedcellen
2. Witte bloedcellen
3. Bloedplaatjes
4. Hemoglobine

Leerdoelen

Je kunt uitleggen wat doping doet

Je kunt uitleggen hoe drugs je lichaam beïnvloeden

Je kunt uitleggen wat de gevolgen van drugsgebruik kan zijn

Doping

• Sommige sporters gebruiken doping. Dit zijn middelen die je sportprestatie verhogen.

• Er zijn 2 soorten doping:

1. Gebruik van verboden stoffen.
2. Gebruik van verboden methoden

Amfetamine

Amfetamine werkt zeer opwekkend voor zowel lichaam als geest. Dit komt doordat het middel inwerkt op het centraal zenuwstelsel en het sympathische zenuwstelsel.

anabole steroïden

testosteron = vetachtige hormoon, een anabole steroïde (lijkt op cholesterol)

anabole steroïden (dus ook testosteron) stimuleren ontwikkeling spierweefsel

misbruik van deze stoffen in de sport = doping

EPO 9 bloeddoping

Wat is bloeddoping precies?

meer rode bloedlichamen zodat er meer zuurstof in je bloed rond stroomt

Hoe beïnvloed drugs je lichaam?

Mensen gebruiken drugs voor verschillende redenen

Drie soorten effecten van drugs:

1 Stimulerende middelen 

2 Verdovende middelen

3 Bewustzijnsveranderende 

Wat zijn de gevolgen van drugsgebruik?

Andere gevolgen van drugsgebruik zijn:

-Gezondheidsproblemen

-Physchische problemen

-Sociale problemen

-Financiële problemen

Verslaafde wil stoppen --> Afkicken