Markt en overheid 4.1 t/m 4.6

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Vraag en aanbod bepalen de prijs. Wat is hier nadelig aan?

Vrije markt

Vraag en aanbod bepalen de prijs. 

Nadelen:

• Te hoge prijs
• Producten worden te weinig of helemaal niet aangeboden. 
• Er worden producten geproduceerd die we liever niet willen.
• Kwaliteit en service kunnen achterblijven.  

Wie kan er ingrijpen bij deze problemen?

Ingrijpen van de overheid

Prijsbeïnvloeding

Prijsregulering

Op welke manier kan de overheid prijzen beïnvloeden?

Wat kan de overheid doen?

- Maximumprijzen instellen

- Minimumprijzen instellen

- Belasting verhogen (bijv. accijnzen)

- Subsidies verstrekken

Onvoldoende concurrentie op de markt, 

dus de overheid beschermt de consument 

met maximumprijzen.

Wie wordt er beschermd met de invoering van een maximumprijs ?

1. Producent
2. Consument
3. De overheid
4. De bank

Wat kan de overheid doen?

- Maximumprijzen instellen

- Minimumprijzen instellen

- Belasting verhogen (bijv. accijnzen)

- Subsidies verstrekken

Voor producenten kan hier niet (meer)

rendabel zijn om te produceren. Om te voor-

komen dat zij ermee stoppen krijgen ze van

de overheid een minimumprijs.

(bijv. in de landbouw)

Minimumprijs

Minimumprijzen golden lang voor de landbouw om onze voedsel-voorziening veilig te stellen;

gevolg is een aanbodoverschot;

oplossingen:

* overheid koopt overschot op

* overheid geeft exportsubsidies

* overheid stelt productiequotum

Invloed van de overheid op de markt

Kernwoorden:

- ingrijpen in de markt

- minimumprijs

- maximumprijs

- belastingheffing

Wie wordt er beschermd met de invoering van een minimumprijsumprijs ?

1. Producent
2. Consument
3. De overheid
4. De bank

Vraag en aanbodoverschot 

Minimumprijzen, beschermen van de producent

Maximumprijzen beschermen consument. 

Stel dat de overheid de evenwichtsprijs te hoog vindt bij vrije marktwerking met
qa = 80p - 40 en qv = -40p + 200. (q x 1000)

Ze stelt daarom een maximumprijs van € 1,50 in. 

Het aanbodtekort kun je 

als volgt berekenen:

qv = -40 x 1,50 + 200 = 140

qa = 80 x 1,5 – 40 = 80
 

140 – 80 = 60 (x 1.000)

60.000 is het aanbodtekort 

Wat kan de overheid doen?

- Maximumprijzen instellen

- Minimumprijzen instellen

- Belasting verhogen (bijv. accijnzen)

- Subsidies verstrekken

Productie en/of gebruik van een product wil de overheid afremmen. Bijv. alcohol, tabak en brandstof. De aanbodlijn verschuift omhoog, de prijs stijgt en wordt minder gekocht. > Er wordt minder aangeboden voor dezelfde prijs. 

Wat kan de overheid doen?

- Maximumprijzen instellen

- Minimumprijzen instellen

- Belasting verhogen (bijv. accijnzen)

- Subsidies verstrekken

Productie en/of gebruik van een product wil de overheid afremmen. Bijv. alcohol, tabak en brandstof.

Productie en/of gebruik van een product wil de overheid stimuleren. Bijv. subsidie op concerttickets of gezond eten

Wat kan de overheid doen?

- Subsidies verstrekken

Bij subsidies verschuift de aanbodlijn

juist omlaag. De Pe daalt en de Qe stijgt.

Heffingen

BTW

Accijns

• Kostprijsverhogende belasting op producten die slecht zijn voor mens en milieu.
• Doel: product minder laten kopen door consumenten. 

Wat is accijns?

1. extra kosten op voedsel
2. belasting voor kleding
3. geld wat terug kan krijgen
4. extra belasting op producten om het gebruik te verminderen