De middeleeuwen

V1E - Donderdag 25 april

Nodig:

- Schrift

- Etui

- Leerboek blz. 124

Deze les:

• Bronnenopdracht blz 124
  
• 6.4 Opkomst van nationale staten
• Be

Bronnen beoordelen p. 124

(alleen over bron 1)

     In duo's op FLUISTERTOON

§6.4 'De opkomst van nationale staten' 

Nationalisme

Het gevoel van saamhorigheid in een groep mensen (die samen één bevlking van een land zijn) = nationalisme

Een staat (land) waarin de bevolking dit gevoel heeft = nationale staten of naties. 

Voel jij je een
Nederlander of.... ?

Oorzaken ontstaan naties

1. Mensen merkten meer van het nationale bestuur.

Bijvoorbeeld:

- Landelijke belastingen

- Landelijk leger 

- Veiligheid op wegen en steden

GEVOLG = mensen merkten dat de koningen machter waren dan hun leenman. 

Oorzaken ontstaan naties

     2. Gemeenschappelijk belangen onder de bevolking van een land

Bijvoorbeeld:

- Vechten tegen de koning

- Vechten tegen andere naties. 

GEVOLG = mensen willen dezelde dingen, dus meer een gevoel van saamhorigheid.

Oorzaken ontstaan naties

     3. Mensen gingen dezelfde taal gespreken 

Bijvoorbeeld:

- Bij de handel

- Bij het besuur van het land

GEVOLG = mensen konden gemakkelijker contact leggen en meer een gevoel van saamhoorigheid

Oorzaken ontstaan naties

     4. Gemeenschappelijke ervaringen

Bijvoorbeeld:

- Samen oorlog voeren

- Samen in opstand komen 

GEVOLG = mensen moesten samenwerken. Daarnaast kregen zijn gemeenschappelijke ervaringen en herinneringen. 

Bijvoorbeeld Engeland

 Vechten tegen de koning

• Koning wilde macht uitbreidden.
• Adel, geestelijken en rijke burgers gaan samen werken.
• De koning verloor.
• Er kwam een parlement. De koning moest met dit parlement overleggen als hij de belasting wilde verhogen. 
• Dit stond in de Magna Carta (1215)

Bijvoorbeeld Frankrijk

Oorlog tegen een andere natie

• De honderdjarige oorlog (1337 - 1453)
• Frankrijk tegen Engeland.
• Franse koning dood... Wie is de opvolger?
• Engelsen verliezen

De Middeleeuwen

De middeleeuwen

             Quiz

Wat is ketterij?

Van wie kreeg een stad, stadsrechten?

1. Gilde
2. Schout
3. Burgemeester
4. Heer

Een ambacht is een beroep waarbij je dingen met je handen maakt

1. Juist
2. Onjuist

In de stadsrechten stond dat de stad:

1. Een eigen stadsbestuur kreeg
2. Een muur mocht bouwen om de stad
3. Dat alle burgers vrije mensen waren
4. Alle antwoorden zijn goed

Een timmerman is een ambachtsman

1. Waar
2. Niet waar

Een boer is een ambachtsman

1. Waar
2. Niet waar

Een gilde was in de middeleeuwen een vereniging van mensen met hetzelfde beroep

1. Juist
2. Onjuist

Wat deed een gilde allemaal?

1. Gilde controleerde de kwaliteit van producten
2. Gilde bepaalde de prijs van producten
3. Leden van een Gilde hielpen elkaar bij ziekte
4. Alle antwoorden zijn juist

De meeste mensen in de middeleeuwen waren analfabeet (ze konden niet lezen en schrijven)

1. Juist
2. Onjuist

Sleep naar de goede plek in de Middeleeuwse stad

Markt

Stadspoort

Stadsmuur

Kerk

Koopmanshuis

In het hofstelsel:

1. geeft de heer bescherming aan de horige
2. moesten horigen herendiensten verrichten
3. geeft de horige een deel van de opbrengst van het land aan de heer
4. helpt de heer de horige op het land tijdens de oogsttijd

Wie bedoelen we met heidenen?

1. Mensen die geloven in het christendom.
2. Monniken
3. Mensen die niet in het christendom geloofden.
4. Horigen die moeten luisteren naar de heer.

Welke godsdienst is ouder?

1. christendom
2. islam

Zet de onderstaande ontwikkelingen in de juiste volgorde!

Verbeteringen in de landbouw

Ontstaan voedseloverschotten

Bevolkingsgroei en specialisatie

Toename handel

Ontstaan markten

Ontstaan steden

De hoogste sociale laag in een middeleeuwse stad waren de rijke kooplieden en ambachtslieden

1. Juist
2. Onjuist

De laagste sociale laag in een middeleeuwse stad waren arme arbeiders

1. Juist
2. Onjuist

Heren verkochten stadsrechten omdat ze het geld hard nodig hadden voor hun leger

1. Juist
2. Onjuist

Quiz H6

Wat was het hofstelsel in de middeleeuwen?

1. Een systeem waarbij de grond verdeeld was in domeinen die bewoond en bewerkt werden door heren en boeren
2. Een systeem waarbij de adel de baas was over alle domeinen in het land
3. Een systeem waarbij de koning de baas was over alle domeinen in het land
4. Een systeem waarbij de boeren zelf mochten kiezen op welk stuk land ze wilden werken

Wat is feodalisme?

1. Een middeleeuws systeem waarbij de geestelijkheid de baas was over de boeren en de adel
2. Een middeleeuws systeem waarbij de burgers meer rechten hadden dan de edelen
3. Een middeleeuwse vorm van bestuur waarbij de koning grond uitleende aan de adel in ruil voor hulp met bestuur en leger
4. Een middeleeuws systeem waarbij de boeren verplicht waren te werken op het land van de koning

Wat was de derde stand in de middeleeuwse standensamenleving?

1. Adel
2. Geestelijkheid
3. Koningen
4. Boeren en burgers

Wie hielpen de koning met het bestuur en voerden oorlog voor hem in de middeleeuwen?

1. Geestelijkheid
2. Koningen
3. Adel
4. Boeren en burgers

Wat is een vazal?

1. Een geestelijke of edelman die bij de koning in dienst was
2. Een middeleeuws gebouw waarin geestelijken wonen
3. Een middeleeuwse vorm van bestuur waarbij de koning grond uitleende aan de adel die hem in ruil hielp met het leger
4. Een middeleeuwse term voor een gepachte boerderij

Wie was de keizer van het Frankische Rijk in het jaar 800?

1. Filips II
2. Karel de Grote
3. Willem de Veroveraar
4. Karel V

Wat is een ridder?

1. Een boer die verplicht woont en werkt op een stuk land dat eigendom is van een heer.
2. Een klusjesman die herendiensten doet voor de heer.
3. Een bewoner van een kasteel.
4. Een gewapende ruiter met een adellijke titel die werkte als zwaarbewapende krijgsman voor een heer.

Wat is het drieslagstelsel?

1. Een landbouwmethode waarbij de grond in drie delen werd opgesplitst, waarbij elk stuk grond jaarlijks wisselend gebruikt werd.
2. Een tijdverdrijf waarbij ridders met elkaar in gevecht gingen voor roem en eer.
3. Een klus die horigen deden voor hun heer.
4. Een systeem waarbij de grond verdeeld was in domeinen die bewoond en bewerkt werden door heren en boeren.

Wat is een horige?

1. Een gewapende ruiter met een adellijke titel.
2. Een boer die verplicht woont en werkt op een stuk land dat eigendom is van een heer.
3. Een klusjesman die herendiensten doet.
4. Een boer die zijn eigen land bezit.

Wat is een vroonhof?

1. Het huis van een heer.
2. De woonplaats van een ridder.
3. Een zelfvoorzienend landbouwgebied.
4. Een gebied waarover een boer de baas is.

Wat was een nadeel van het leenstelsel?

1. Hertogen en graven begonnen het gebied als hun eigen bezit te zien.
2. De koning kon niet precies weten wat er overal gebeurde.
3. De eed van trouw was niet betrouwbaar.
4. Het gezag en het gebied van een leenman werd erfelijk.

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
De man helemaal links op de afbeelding is Karel de Grote.

1. Goed
2. Fout

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
Karel de Grote wordt nu de leenheer van de leenman

1. Goed
2. Fout

Feodalisme / leenstelsel

Hofstelsel

Horigen

Domein

Herediensten

Politiek 

Leenheer

Trouw / macht

Vrije boeren

Wat was geen geestelijke?

1. Non
2. Abt
3. Pastoor
4. Vazal