Egypte, een machtige staat

• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Egypte, een machtige staat

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen tot welke bestuurlijke veranderingen het ontstaan van de landbouw in Egypte leidde.

Je kunt een verklaring geven voor het ontstaan van een schrift in Egypte.

Je kunt uitleggen welke rol de godsdienst speelde in het leven van de Egyptenaren. 

Gevolgen van de irrigatielandbouw

- Er komen voedseloverschotten --> verkopen aan opkomende steden of andere landen (Griekenland)

- Door de voedseloverschotten groeide de bevolking

- Door de voedseloverschotten kunnen sommige mensen zich gaan specialiseren. Er ontstaan nieuwe beroepen (pottenbakker, houtbewerker etc.) Dit heet nijverheid (Met je handen producten maken)

- Er komen steeds meer nieuwe uitvindingen (wiel, ploeg, maalsteen etc.)

- Er komt handel op gang --> steden ontstaan --> nieuwe beroepen ontstaan --> veiligheid wordt nog belangrijker --> overheid met ambtenaren moeten vaak voor orde en rust zorgen.

- Er ontstaan naast de Nijl grote steden. (Memphis en Thebe)

Egypte onder één heerser

• Voor het opbouwen en onderhouden van het irrigatiesysteem was een goede organisatie nodig. 
• Dorpshoofden gaan met elkaar samenwerken, zo ontstaan steeds grotere bestuursgebieden.
• Rond 3000 v.C. wist Narmer Boven- en Beneden-Egypte te verenigen. Hij wordt de eerste farao van de staat Egypte. 
• Staat: gebied met duidelijke grenzen, één bestuur en overal dezelfde regels en wetten.
• De farao wordt geholpen door ambtenaren.
• De bevolking gehoorzaamt de farao en en betalen een deel van de oogst als belasting.
  

Hiërogliefenschrift

• De bevolking groeit, er ontstaan steden en steeds grotere bestuursgebieden. De samenleving wordt dus ingewikkelder.
  
• Er komen regels en wetten. Deze kan je niet mondeling doorgeven en dan handhaven. --> uitvinding van het schrift. Ambtenaren kunnen lezen en schrijven. Papyrus wordt uitgevonden waardoor je de teksten beter kan verspreiden.
• Er moet belasting betaald worden. Alles moet goed gedocumuteerd worden.
• Voor de overstromingen was het belangrijk een kalender bij te houden.
  
• Egyptenaren hadden het hiërogliefenschrift. Het bestond uit tekens, die elk een klank of woord weergaven. Later werden de tekens eenvoudiger en ontstond er een soort alfabet. 
• Schrijver werd een beroep met veel aanzien.
  
• Door het hierogliefenschrift eindigde de prehistorie in Egypte rond 3100 v.C.
  

Steen van Rosette

Ontcijferen hiërogliefen is

mogelijk door

de steen van Rosette

Egyptische godsdienst

• De Egyptenaren aanbaden meerdere goden: ze waren polytheïstisch


• Poly = meerdere, theos = god
• De Egyptenaren waren erg afhankelijk van de natuur, bv. de Nijl

• Ze vereerden de natuur = natuurgodsdienst
• Goden verklaarden alle mysterieuze natuurverschijnselen

• Veel Egyptische goden waren dieren

Seth

Osiris

Horus

Isis

Nephtys

Priesters

Priesters waren belangrijk in Egypte.

Zij zorgden voor contact met de goden. Hiervoor maakten ze gebruik van speciale rituelen. 

Mensen vereerden goden door offers te brengen bij tempels.

Het oude Egypte

Piramides, graven voor de farao

Waarom deze vorm?

• trap naar de sterren
• vier zijden verbeelden stralen van de zon; zo kon farao opstijgen naar de zonnegod Ra
• nabootsing oerheuvel van het begin van de schepping

Begrippen:

• bestuur
• staat
  
• ambtenaren
• belasting
• hiërogliefenschrift
• polytheïsme
• natuurgodsdienst
• tempels
• priesters
• offers
  

Belangrijke jaartallen

3100 v.C. Narmer verenigt Boven- en Beneden-Egypte, Egypte wordt één staat.

332 v.C. de Griekse veroveraar Alexander neemt Egypte in.

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen tot welke bestuurlijke veranderingen het ontstaan van de landbouw in Egypte leidde.

Je kunt een verklaring geven voor het ontstaan van een schrift in Egypte.

Je kunt uitleggen welke rol de godsdienst speelde in het leven van de Egyptenaren.