Leefbaarheid

• Milieukunde
• MBO
• Studiejaar 1

Leefomgeving

Leefomgeving

Omgeving waarin mensen wonen, werken, recreëren en hun dagelijks leven doorbrengen. Het omvat zowel de fysieke als de sociale aspecten van de omgeving en heeft invloed op de kwaliteit van leven. 

4 aspecten

Fysieke omgeving

Milieu-aspecten

Sociale omgeving

Gezondheid en welzijn

Fysieke omgeving

Natuur: Groenvoorzieningen (parken, bossen, waterwegen, en biodiversiteit);

Bebouwde omgeving: Gebouwen, wegen, infrastructuur, openbare voorzieningen;

Woonomgeving: Kwaliteit van huizen, straten en buurten;

Verkeer en infrastructuur: Aanwezigheid van vervoersmiddelen, verkeersveiligheid, en toegankelijkheid van plekken.

Milieuaspecten

Luchtkwaliteit: De aanwezigheid van schone of vervuilde lucht;

Geluidsoverlast: Geluiden (verkeer, industrie, andere bronnen);

Waterkwaliteit: De staat van rivieren, meren, en drinkwater;

Afvalbeheer: Hoe afval wordt verzameld en verwerkt;

Energiegebruik en duurzaamheid: Duurzaam beheer van de omgeving (hernieuwbare energiebronnen, ecologische impact).

Sociale omgeving

Gemeenschap en sociale interacties: Relaties tussen mensen in een buurt of stad en de mate van sociale cohesie;

Veiligheid: Mate waarin mensen zich veilig voelen in hun buurt;

Toegankelijkheid van voorzieningen: Nabijheid en beschikbaarheid van diensten zoals scholen, ziekenhuizen, OV, en recreatiemogelijkheden;

Culturele/sociale voorzieningen: theaters, musea, sport.

Gezondheid en welzijn

Een gezonde leefomgeving draagt bij aan het welzijn van mensen door de aanwezigheid van schone lucht, voldoende groen en recreatiemogelijkheden, en een goed functionerend sociaal netwerk.

Bron: NOS 1 oktober 2024

Provincie Zuid-Holland

De provincie wil zorgen voor een gezonde en veilige leefomgeving. Een omgeving die inwoners als prettig ervaren, uitnodigt tot gezond gedrag en beschermt tegen negatieve invloeden, zoals luchtvervuiling, bodemverontreiniging, veiligheidsrisico’s, geluid, wateroverlast en hittestress. Naast het beschermen willen wij een duidelijke verbetering van de huidige leefomgeving bevorderen door de leefomgeving ook op gezond gedrag in te richten. In al ons beleid geven we aandacht aan gezondheid en veiligheid. Wij verbinden daarbij het fysieke en sociale domein.

https://omgevingsbeleid.zuid-holland.nl/omgevingsvisie/beleidskeuzes/a488bdb2-9c21-4d22-8eb0-e480654e3343

Welke voorzieningen maken je
leefomgeving aantrekkelijk?

Welke milieu-onderwerpen zorgen voor verslechterde leefomgeving?

Goede leefomgeving

Een gezonde en goed functionerende leefomgeving kan het welzijn van mensen verbeteren, bijdragen aan een langere levensverwachting, en de algehele kwaliteit van leven verhogen. Een slechte leefomgeving, met vervuiling, lawaai, en slechte huisvesting, kan daarentegen stress, gezondheidsproblemen en sociale ongelijkheid versterken.

Waarom is een goede
leefomgeving belangrijk?

Leefbaarheid in de wijk

Leefbaarheid in wijken kan heel erg verschillen.

Geeft bijvoorbeeld aan wat kwaliteit is van de woonomgeving, maar ook in hoeverre mensen tevreden zijn als het gaat om woning, veilig, sociaal, schoon en gezond.

- sociale veiligheid 

- fysieke leefbaarheid

- sociale leefbaarheid 

Leefbaarheid =

objectief

Ervaringen 

verschillen per

persoon

Veiligheid

Objectieve veiligheid: feitelijk onveilige situaties (inbraken, vechtpartijen, vandalisme)

Subjectieve veiligheid: beleving van bewoners

Kan ver uit elkaar liggen

Toegankelijkheid, toezicht, overzichtelijkheid, onderhoud

www.atlasleefomgeving.nl

Waaraan moet jouw ideale
woonwijk voldoen?

Waardoor voel je je onveilig in een wijk?

Meer bomen in de wijk zorgen
voor meer veiligheid

😒🙁😐🙂😃

Sociale cohesie in de wijk neemt toe als er meer verschillen tussen bewoners zijn

1. ja
2. nee

Waarom neemt sociale cohesie toe als bewoners meer op elkaar lijken?

Matige leefbaarheid

- Werkloosheid

- Schooluitval

- Overlast

- Spanningen tussen groepen

- Criminaliteit

> Probleemwijk / aandachtswijk / prachtwijk / krachtwijk

Verbetering van leefbaarheid

• Stadsvernieuwing: opknappen van verouderde wijken (sloop of renovatie)
• Herstructurering: renovatie / nieuwbouw en aandacht voor verbetering sociale leefbaarheid en veiligheid (meer woningvariatie)
• Transformatie: (deel van) wijk krijgt andere functie 
• Inrichting openbare ruimte: onderhoud en toegankelijkheid
• Overzichtelijkheid: beter overzicht van gevaarlijke plekken (toezicht)

Gentrificatie

Wijk gaat er fysiek, sociaal en economisch op vooruit door komst van relatief welvarende bevolkingsgroepen (opwaardering van bijvoorbeeld oude/vooroorlogse buurten)

Hoe kan sociale leefbaarheid worden vergroot door meer variatie in woningaanbod in een wijk?

Een groene topwijk

Groene, gezonde en veerkrachtige steden

• Klimaat  
  
• Biodiversiteit 
• Gezondheid

3-30-300 regel

3: Iedereen moet vanuit woning minimaal 3 bomen kunnen zien;

30: Een minimale boomkroonbedekking in buurten van 30%;

300: Iedereen zou op 300 meter wandelafstand van zijn woning een groene verblijfsplek of park (van tenminste 1 hectare) moeten hebben.

Vragen?