4.5 De afschaffing van de slavernij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

4.5 De afschaffing van de slavernij

Deze les leer je:

Waardoor en hoe de slavernij werd afgeschaft door Groot-Brittannië;

Hoe de slavernij werd afgeschaft door Frankrijk, Nederland en de Verenigde Staten.

Kenmerkend aspect

Slavenarbeid op plantages en de opkomst van het abolitionisme

Superioriteitsgevoel

Door het succes van de Europese expansie was het idee ontstaan dat de Europeanen beter waren dan andere volken

Het ene ras zou beter zijn dan het andere

Europese landen hadden veel gebieden in de wereld veroverd. Denk aan de gebieden die de Spanjaarden hadden veroverd in Zuid-Amerika, de Engelsen in Noord-Amerika en de Nederlanders met Indonesie en Suriname.

Dit racisme speelde een grote rol bij slavenhandel en slavernij

Superioriteitsgevoel

Meerwaardigheidsgevoel

Superioriteitsgevoel

=

Superioriteitsgevoel

Hoewel in Europa slavernij grotendeels was verdwenen, kwam het in de rest van de wereld veel voor.

                        Europeanen vonden dit normaal!

Europeanen moesten als ‘meer ontwikkelde mensen’ de leiding hebben in de kolonies.

Veranderende gedachtes over slavernij

Christendom

Verlichting

De mens is van nature gelijk

Abolitionisme

Als de mens van nature gelijk zijn, dan zijn slaven dat ook!

In Groot-Brittannië ontstaat hierdoor een beweging voor afschaffing van slavernij

         Society for the Abolition of the Slave Trade (1787)

         Abolitionisme 

Beweging voor de afschaffing van slavenhandel en slavernij

Afschaffing door Groot-Brittannië

Abolitionisten schreven over onmenselijke behandeling, gaven lezingen, maakten posters en protestoptochten

 

Hierdoor kwam er meer aanhang voor de beweging.

Waarom liep Groot-Brittannië voorop? 

Vanuit quakers

(streng-gelovigen)

Door het verlies van Amerika, minder noodzaak!

Afschaffing door Groot-Brittannië

1807: slavenhandel in het Britse Rijk werd verboden door het parlement.

                slavenhouders mochten hun slaven nog wel houden.

1833: afschaffing van slavernij in het Britse rijk.

Afschaffing door Frankrijk

Haïti: slavenopstand in 1791 --> wisten dat de Franse Revolutie was begonnen (vrijheid, gelijkheid en broederschap!)

Franse regering schafte de slavernij af in 1794 maar Napoleon voerde het in 1802 weer in --> opnieuw slavenopstanden 

            1804: onafhankelijke republiek Haïti

Afschaffing door Frankrijk

Onder Britse druk schafte Frankrijk in 1815 de slavenhandel af.   

                 na het verslaan van Napoleon!

In 1848 schafte Frankrijk de slavernij af

Maken deze les

4.5 Afschaffing slavernij

opdracht 1 t/m 5

werkboek 103-104

Afschaffing door Nederland 

Op het eiland Sint Maarten werden slaven eerder vrijgelaten, omdat slaven konden vluchtten naar het Franse deel van het eiland (Haiti).

 

Maar op andere plekken hielden de Nederlanders slavernij in stand.

Afschaffing door Nederland 

Wel onder druk van Groot-Brittannië in 1814 slavenhandel afgeschaft (smokkelen ging wel door!)

Abolitionisme kreeg in Nederland minder aanhang 
Bang voor minder inkomsten uit koloniën?
''Gods orde''?

Afschaffing door Nederland 

1853: Het boek 'De negerhut van oom Tom' 

             belangstelling voor

             abolitionisme neemt toe.

Afschaffing door Nederland 

Nederlandse regering was bang voor afschaffing slavernij niet in het belang van de economie

1 januari 1860: afschaffing van slavernij in Indonesië 

1 juli 1863: in Suriname en Caribische eilanden.

Afschaffing door Nederland 

Bevrijde slaven waren nog niet echt vrij

           verplicht contract van 10 jaar

           slavenhouders kregen compensatie, slaven niets voor 

           aangedane leed.

Afschaffing door de Verenigde Staten

In de VS schafte de noordelijke staten slavernij af in 1800 

                  industrie, geen behoefte meer aan slavernij

 

Het zuiden moest dat ook doen, maar:

                  tabaks-, suiker- en vooral katoenplantages

                  veel slaven en wie gaat het werk anders doen?

Afschaffing door de Verenigde Staten

Conflict tussen slavenhouders en abolitionisten werd groter door deze tegenstelling.

 

Slaven vluchtten vanuit het zuiden naar het noorden       

         underground railroad

Het Noorden

overwegend industrie

Het Zuiden

overwegend  landbouw

De VS splitsten zich op (1860)

Rood: Confederatie

Donkerblauw: Unie

Lichtblauw: Twijfel

Abraham Lincoln

Jefferson Davis

Abraham Lincoln aan de macht

Noorden: Republikeinse Partij, Zuiden: Democratische Partij

In 1860 winnen Republikeinen de verkiezingen ➠Lincoln president

Zuidelijke staten boos, scheidden zich af ➠ burgeroorlog!

Amerikaanse burgeroorlog

Conflict was oorzaak voor de Amerikaanse burgeroorlog (1861-1865)

            noorden won in 1865, hierna slavernij verboden in heel 

            Amerika.

            nog heel lang (vormen van) racisme!

Lincoln schaft slavernij af

Afschaffing van slavernij in 1863:

• Meer zwarten zouden harder vechten voor de Unie
• Meer zwarten zouden in het Zuiden in opstand komen

Het Noorden wint (1865), maar Lincoln wordt vermoord

De stoel waarin Lincoln zat toen hij werd vermoord. Het bloed is nog te zien.

Abraham Lincoln

Afschaffing slavernij Amerika na de burgeroorlog

Maken deze les

4.5 Afschaffing slavernij

opdracht 1 t/m 8

werkboek blz. 103-105
Informatieboek blz. 82-83

Aan de slag

Maak de opdrachten van paragraaf 4.5