Grammatica H2B - nwg / wwg

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Pak je leesboek.

15 minuten lezen in stilte!

Lesdoelen

1. Je weet wat de koppelwerkwoorden zijn.
2. Je weet wat het naamwoordelijk gezegde inhoudt. 
3. Je weet hoe je het naamwoordelijk gezegde kunt vinden.
4. Je weet het verschil tussen een naamwoordelijk en werkwoordelijk gezegde.

Herhalen 

Waar denk je aan bij redekundig
ontleden/zinsdelen benoemen?

Wat is het zinsdeel in hoofdletters?
Ik stel een vraag AAN DE DOCENT.

1. OW
2. PV
3. LV
4. MV

Wat is het zinsdeel in hoofdletters?
GISTEREN was ik bij mijn oom en tante.

1. OW
2. PV
3. LV
4. BWB

Wat is het zinsdeel in hoofdletters?
DE VADER VAN SOPHIE heeft een nieuwe baan.

1. OW
2. LV
3. MV
4. BWB

Wat is het zinsdeel in hoofdletters?
Wij WILLEN onze verjaardagen VIEREN.

1. OW
2. PV
3. LV
4. WG

Wat is de juiste volgorde van het stappen plan?

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Stap 6

Zoek het ow (onderwerp)

Zoek de bwb (bijwoordelijke bepaling)

Zoek het mv (meewerkend voorwerp)

Zoek de pv (persoonsvorm)

Zoek het lv (lijdend voorwerp)

Bepaal het werkwoordelijk gezegde

Het gezegde

Elke zin heeft een gezegde, een gezegde geeft immers informatie over het onderwerp;

Er zijn twee soorten gezegdes:

1. het werkwoordelijk gezegde  
2. het naamwoordelijk gezegde  

Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde

• Zinnen met een werkwoordelijk gezegde vertellen wat het onderwerp doet, geven een handeling aan. 
• Zinnen met naamwoordelijk gezegde vertellen wat het onderwerp is, welke eigenschappen of kenmerken er bij het onderwerp horen.
  

Werkwoorden

Om het gezegde te bepalen, moet je eerst weten met welke  werkwoorden je te maken hebt.

Werkwoorden

Er zijn drie soorten werkwoorden

• zelfstandig werkwoord (zww):  in zinnen met een wwg
• koppelwerkwoorden (kww): zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen (heten, dunken, voorkomen) --> in zinnen met een nwg
• hulpwerkwoorden: een 'extra' werkwoord in de zin.

Let op: "Bij twee of meer werkwoorden in de zin is de persoonsvorm ALTIJD een hulpwerkwoord (hww)."

Werkwoordelijk gezegde (wwg)

• Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit de persoonsvorm en de andere werkwoorden in de zin.
• Te  of aan het voor een werkwoord hoort bij het gezegde.

Die melk  is  niet  te drinken. --> wwg: is te drinken

Ik ben melk aan het drinken. --> wwg: ben aan het drinken

• Een voorzetsel bij een scheidbaar werkwoord hoort ook bij een wwg.  Hij ruimt de rotzooi op. --> wwg: ruimt op

Naamwoordelijk gezegde (nwg)

• Een naamwoordelijk gezegde bestaat uit:

1. alle werkwoorden in de zin  (koppelwerkwoord + eventueel een of meerdere hulpwerkwoorden)
2. een zinsdeel met een zelfstandig of bijvoeglijk naamwoord dat iets zegt over het onderwerp. (het naamwoordelijk deelmvan het gezegde)

De leerling leest een boek.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Mijn vriend wordt leraar.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De kat ligt voor de haard.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Messi voetbalt nog bij FC Barcelona.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Ook in 2019 was Messi wereldvoetballer van het jaar.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Nwg bestaat dus uit:

• werkwoordelijk deel = kww + eventuele hww 
• naamwoordelijk deel = waaraan het onderwerp gekoppeld wordt

Naamwoordelijk gezegde

Voorbeelden

1. Peter / gaat / naar Groningen. (WWG)

• gaat = zww 

2. Peter / is / naar Groningen / gegaan. (WWG)

• is = hww,  gegaan = zww 

3. Peter / is / sportief. (NWG)

• is = kww 

4. Peter / is / gelukkig / gebleven. (NWG)

• is=hww, gebleven=kww 

Werkwoordelijk deel

Het werkwoordelijk deel (ww.deel) bevat alle werkwoorden uit de zin. 

Een van die werkwoorden is een 

koppelwerkwoord (kww). 

Naamwoordelijk deel

Het naamwoordelijk deel (nw.deel) bevat een bijvoeglijk of zelfstandig naamwoord dat een eigenschap (streng, docent) van het onderwerp (voetbalcoach, Cees) geeft. 

Het koppelwerkwoord koppelt de eigenschap aan het onderwerp.

Let op: in zinnen met een naamwoordelijk gezegde staat nooit een lijdend voorwerp.

De stappen

1.  Stel vast of er een koppelwerkwoord in de zin staat.

2. Stel vast of het onderwerp iets doet of iets is of wordt.

3. Als het onderwerp iets is/wordt, stel je de vraag: Wat + persoonsvorm + onderwerp + overige werkwoorden? Het antwoord op die vraag is het naamwoordelijk deel.

4. Noteer het naamwoordelijk gezegde: pv + [nw.deel] + overige werkwoorden. Zet het naamwoordelijk deel tussen vierkante haken.

Voorbeeld

Nova / wil / later / een beroemde pianiste / worden.

1. worden = kww
2. Nova wil later iets worden, namelijk een beroemde pianiste.
3. Vraag: Wat wil Nova worden? Antwoord: een beroemde pianiste.
4. nwg = wil een beroemde pianiste worden

      werkwoordelijk deel =  wil worden 

      naamwoordelijk deel = een beroemde pianiste

Noem twee verschillen tussen het naamwoordelijk gezegde en het werkwoordelijk gezegde?

Huiswerk voor donderdag 1 oktober

In Classroom: Grammatica redekundig ontleden

Klik op 'Naamwoordelijk gezegde'

Maak stap 1 en 2 in 'Aan de slag'