5.2 Ontdekkers en hervormers (2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Wat betekent de uitspraak: 'Carpe Diem'?

1. Pluk de dag
2. Geloof in de heer
3. Geniet van het leven
4. Gedenk te sterven

Welke van de onderstaande zinnen is geen oorzaak voor de Renaissance?

1. Opkomst van welvarende zelfbewuste burgerij
2. Uitwisseling van kennis door de kruistochten
3. Innovaties in de schilderkunst
4. Oude klassieke geschriften in bibliotheken in Italië

'Leonardo da Vinci maakt om twee verschillende redenen studie van het menselijk lichaam'.

1) Het anatomisch correct kunnen schilderen.
2) ???

1. Militair motief; maken van kogels om zoveel mogelijk schade aan te kunnen richten
2. Religieus motief; het bestuderen hoe het lichaam het beste bewaard kon blijven voor de hemel
3. Cultureel motief; hij wilde aantonen dat mensen van binnen allemaal gelijk zijn
4. Medisch motief; werking van spieren aantonen voor bevordering medische kennis

Waarom zouden exotische goederen uit Azië juist in Italië tijdens de renaissance zo geliefd zijn?

1. Hier was de zetel van de paus die dit soort exotische goederen massaal opkocht
2. Italië was op dat moment het enige land dat deed aan interregionale handel
3. Hier was een rijke burgerij die van het leven wilde genieten dus ook van luxe goederen
4. Dit was het enige Europese land dat kennis had gemaakt met deze goederen

Wat is een monopolie?

1. Een bekend bordspel waarbij je straten moet kopen etc.
2. Het recht om in een bepaald gebied of op een bepaald product te handelen
3. Het alleenrecht om in een bepaald gebied of op een bepaald product te handelen
4. Het recht om een oorlog te mogen beginnen om handel in een bepaald product af te dwingen

Wat werd afgesproken in het Verdrag van Tordesillas

1. De verdeling van de wereld tussen Spanje en Portugal
2. De verdeling van de koloniën onder de Europese landen
3. Vaststellen van monopolie rechten tussen Spanje en Portugal
4. Een wapenstilstand tussen Spanje en Portugal

Op de kaart zie je verdeling van het verdrag van Tordesillas. Sleep de vlaggen naar de goede plaats op de afbeelding

De ontdekking van Amerika door Columbus heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat miljoenen mensen zouden sterven. Wat is de voornaamste reden voor deze massa sterfte?

Kort samengevat

• Zijderoute voorheen de voornaamste route voor exotische goederen richting Europa (Italië). Steden als Venetië en Florence werden hiermee belangrijke handelssteden voor dit soort goederen.
• De komst van het Ottomaanse rijk maakte het voor Europese handelaren onmogelijk om te handelen via de zijderoute. Dus werd er gezorgd voor alternatieven.
• De uitvindingen van het kompas en oceaanwaardige schepen zorgden voor het begin van de ontdekkingsreizen.
• Portugal lukt het als eerste Indië te bereiken (De Gama), nadat ontdekkingsreizigers als Hendrik de Zeevaarder en Bartholomeus Diaz een groot deel van de route in kaart hadden gebracht en factorijen hadden gebouwd voor bevoorraading. 

Encomienda

• Spaanse conquistadores kregen als beloning een stuk land in leen.

• De indianen op het land moesten verplicht werken op de plantages en in de mijnen (als een vorm van belasting)

• Weglopen ging gepaard met zware marteling. Duizenden indianen stierven aan het gevolg van de zware arbeid en de martelingen.
  

• Na protest van de Spanjaard De Las Casas werden de nieuwe wetten (1542) uitgevaardigd; indianen werden gezien als Spaanse burgers en mochten niet meer uitgebuit worden.
  

Elementen van zowel het feodale stelsel als het hofstelsel komen terug in het encomienda systeem. Leg dit uit

De invoering van de Nieuwe Wetten betekende goed nieuws voor de indianen, toch hadden deze wetten een desastreus ander gevolg. Welke?

1. Opkomst van de Trans-Atlantische slavenhandel
2. Verlies van inkomsten uit de Spaanse koloniën
3. Indianen moesten hierdoor vertrekken uit de Spaanse koloniën
4. Gebruik van Spaanse immigranten op de plantages en mijnen

Sleep de volgende onderdelen van de Driehoekshandel naar de juiste plek:

Wapens, textiel

Katoen, Suiker, tabak

Slaven

Naast producten als katoen, suiker en tabak van de plantages. Brachten de mijnen ook goederen op, welke?

1. Ijzererts
2. Goud en zilver
3. Koper en tin
4. Kobalt

Gevolgen

1. Geldontwaarding; door de toestroom van Spaans zilver/goud, neemt de waarde van de Spaanse munten af. Vooral de lage edelen (inkomsten uit de domeinen) en handwerkers merken hier de gevolgen van.

2. Verbreding wereldbeeld; kennis over de wereldzeeën, culturen, landmassa's werd breed gedeeld onder de Europese bevolking in de vorm van atlassen. Net als bij de renaissance zorgde de drukpers voor snelle verspreiding

3. Institutioneel racisme, uitbuiting van algehele bevolkingsgroepen en het verstoren van elk toekomstperspectief.

Homework

Lezen: 100-102

Maken: 2a, 2c, 3a, 4 (punt 1 t/m3), 5a, 7,