Toetsbespreking V6 ges T1 2024-2025

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Toetsbespreking T1

In deze presentatie staan voorbeelden van (mogelijke) goede antwoorden gegeven door klasgenoten.

pak er bij

Het formulier voor de toetsanalyse

toelichting op het nakijken

een V betekent dat er iets ontbreekt

ja en..., want...., dus.., er is geen afdoende toelichting gegeven

een punt met een golfje erachter wil zeggen dat het een twijfel antwoord is dat op het examen fout gerekend zal worden

Alleen de punten in een kringetje voor de opgave moet je optellen!

vraag 1          max. 2p

1.  opkomst rationalisme TV 6 II

2. twee pauzen TV 4

3.  net opgerichte EIC  TV 6 I

4.  Egyptenaren graanschuren TV 1

5.  Lodewijk XVI / revolutie TV7

6.  leenheer TV 3

4 – 6 – 2 – 3 – 1 – 5 

VRAAG 2        max.  4p

- Deze bron past bij het denken over politiek en burgerschap, omdat er in de bron te lezen is: 'Het is namelijk bekend dat er in de wereld drie vormen van regering zijn, autocratie, oligarchie en democratie: ...' In deze zin wordt er in gegaan op de bestuursvormen en wordt er nagedacht over de juiste manier om een polis/stadstaat te besturen. Er worden kenmerken van verschillende vormen uitgelegd, waaruit geconcludeerd wordt dat 'in de democratie de wetten de persoon van burger en de grondwet van de staat beschermen.' Dat is denken over politiek.

- Deze regeling moest de democratie beschermen, omdat als er een daad was die het bestuur deed, waardoor de burgers werden onderdrukt of het de democratie tegensprak, kon een burger dat melden en dan kon er worden ingegrepen, zoals in de bron ook gebeurde in de rechtbank met een bestuurder. Zo werd de democratie gewaarborgd.

Maar het ondermijnde ook tegelijkertijd de democratie, omdat als een burger het niet eens was met een daad van het bestuur, kon diegene ook een aanklacht indienen, waardoor het niet democratisch werd, omdat de bestuurder dan werd berecht, terwijl de keuze misschien wel democratisch was, die persoon was het alleen niet eens.

vraag 3            max 4p

– Een militair-strategisch gevolg van het naar Rome sturen van de zonen van Germaanse stamleiders was, dat de Romeinen hierdoor bondgenoten kregen binnen de Germaanse stammen / een Germaanse opstand konden voorkomen omdat de zonen als gijzelaar dienden / de opleiding van de toekomstige legerleiders konden sturen

– Een sociaal-cultureel gevolg was, dat zo jonge Germanen de Romeinse cultuur gingen overnemen en zouden introduceren bij hun eigen volk

– Deze regel past bij de romanisering, want door de zonen van de stamleiders naar Rome te sturen, leerden zij, de toekomstige leiders, de Romeinse taal, gewoonten en tradities (en gingen die overnemen)

vraag 4                max 4p

- Deze bron kan gebruik worden om het hofstelsel te illustreren, doordat het hier gaat over horigen en een abt, wat centraalstond bij het hofstelsel, horigen werken op het land van de abt en werken het hele jaar voor de abt voor weinig beloning en leven dus volledig, zoals in de bron ook aangegeven wordt, 'naar de wil van de abt'.

- Ook geeft de bron de invloed van het christendom weer, dit is te halen uit het stukje waarin blijkt dat de abt zijn horigen de weken vrijgeeft waarbij er christelijke feesten gaande zijn, zoals bij Kerst, Pasen en Pinksteren waarbij het volledig draait om Jezus Christus.

vraag 5          max 4p

- De eerste bewering is juist, want in de bron staat: 'Hij moet wapens bezitten om de stad te helpen verdedigen' en mensen met stadsrechten moesten in ruil voor die rechten de stad verdedigen. Hieruit kun je dus concluderen dat Atrecht in 1236 stadsrechten had.

- De tweede bewering is ook juist, want in de bron wordt gesproken over 'solidi, munten', die moeten worden betaald aan de Broederschap of als boete als ze iets fout hebben gedaan, dus er is sprake van het gebruik van geld in de handel (monetaire economie).

Vraag 6      max 3p

De spanningen binnen de Vlaamse steden en tussen de graaf van Vlaanderen en de Franse koning kwamen samen omdat de Franse koning wou centraliseren en de macht wou hebben over de Vlaamse steden en de graaf van Vlaanderen die de macht had over de Vlaamse steden en zijn macht wou behouden. Binnen de Vlaamse steden was er spanning tussen het gemeen (de niet rijke mensen) en de patriciërs en adel omdat er sprake was van onverde over onder andere te hoge belasting voor het gemeen door de patriciërs. De patriciërs en adel gingen samenwerken met de Koning van Frankrijk en het gemeen ging samenwerken met de graaf van Vlaanderen. Deze spanningen leidde tot de Guldensporenslag wat als gevolg had dat het gemeen en de graag van Vlaanderen wonnen en zo de positie van de patriciërs verzwakte.

vraag 7      max 2p

De beslissing van Maria van Bourgondië is en continuering van de centralisatiepolitiek van haar vader omdat zij de rechten van de stad aanhoudt op basis van dat haar voorgangers dit ook deden omdat de stad Brugge hun grote diensten had verleend. Met deze beslissing houdt zij de centralisatiepolitiek aan omdat in ruil voor dat de stad zich dus nederig onderwerpt aan hun gezag en hun bijstaat in moeilijke zij dan rechten krijgen en als zij dit niet doen de stad dus wordt gestraft. Dit wijst dus op de centralisatiepolitiek van haar vader.

De beslissing van Maria draagt echter ook bij aan het particularisme van de steden omdat er staat dat ze is gevraagd de stad nog meer voorrechten geven en de privileges van de stad in het document bevestigd. Hieruit blijkt dus dat zijj ook bijdraacht een het particularisme van steden want door hun nog meer rechten te geven en de privileges te bevestigen draagt zij bij aan de zelfstandighjeid van de steden want zij kunnen dan dus meer hun eigen gang gaan.

vraag 8          max 3p

1. het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin vaneen nieuwe wetenschappelijke belangstelling; -> Door het verandere mens- en wereldbeeld gingen kwam er steeds meer vorm van nieuwe kunst, zo ook de moderne kunstwerken tijdens de renaissance.

2. de protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had; -> In het Smeekschrift in 1566, waarin om afschaffing van de inquisitie werd gevraagd, de vervolging van ketterij. Dit gold voor het protestantse verzet. In de Nederlanden mocht je alleen het katholieke geloof aanhouden en niet protestants, zo niet werd je vervolgd voor ketterij.

3. het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat. Na de smeekschrift volgte de beeldenstorm, waarbij katholieke kerken werden vernield door protestanste verzetters. Er kwam een opstand in de Nederlanden Fillip II wou strijden tegen de opstandelingen, zonder zijn moeder die aan de kant van de opstandelingen stond.

vraag 9         max 4p

In de bron kan je zien dat het gaat om een religieus conflict, er zit een soort engel in de lucht die met zijn hoorns de strijd uitroept tussen de twee partijen. Je kan zien dat het een politiek conflict is aan het Volk, dat afgebeeld is als een arme bedelaar. Dit past natuurlijk bij het politieke aspect omdat de Nederlandse bevolking tijdens de opstand hoge belastingen moesten betalen, terwijl zij geen inspraak in het bestuur hadden.

- De Nederlandse maagd is naakt, geboeid en vernederd afgebeeld: dit zou de opstandelingen mogelijk nog bozer maken, en aanstoten om nog harder op te treden tegen de hertog van Alva; hij spot namelijk met de Nederlanden.

(dit is een 3p antwoord)

vraag 10          max. 2p

1.  alteratie Amsterdam TV5 (1578)

2. Atrecht vervangen door Brugge TV4 (1300)

3. rampjaar TV6 (1672)

4. val van Antwerpen TV3 (1585)

5. oprichting VOC TV6 (1602)

6. uitvinding keerploeg TV4 (ca 1050)

6,2,1,4,5,3

vraag 11  max 1p

Deze investering was een vorm van bonum commune, omdat bonum commune inhield dat het volk voor zijn eigen zieken en armen ging zorgen. Door de investering in openbaar vervoer konden ook de mensen die zelf niet het geld hadden om een verveorsmiddel te bezitten zich toch verplaatsen en zo werd er dus voor deze mensen gezorgd door de regenten.

Maar het was voor de regenten ook in eigen belang, omdat zij nu makkelijker van plek naar plek konden komen. Door bredere kanalen werd het ook voor handelsboten makkelijker om steden te bereiken verder in het binnenland en dit was gusntig voor de handel met deze steden en dus gunstig voor de regenten die graag een welvarende stad wilden.

vraag 12             max 3p

- De verandering die plaatsvond in het wetenschappelijk denken ten opzichte van de Renaissance was dat mensen zelf onderzoek gingen doen, via waarnemingen en gezond verstand, in plaats van dat zij uit gingen van wat voorgangers al hadden geconcludeerd, wat men deed tijdens de nieuwe wetenschappelijke belangstelling van de Renaissance.

- Bacon zou zich niet kunnen vinden in het verlicht denken van de Verlichting, omdat het verlicht denken het rationeel optimisme inhoud, het geloven in dat alles beredeneerd kan worden vanuit het gezonde verstand en Bacon noemt dat de geest, dus het verstand, "meer de neiging heeft gehad om dwalingen te bevestigen, dan om de waarheid te onthullen". Bacon zelf maakt gebruik van empirisme en noemt in de bron dat de geest van zichzelf niet genoeg is en ondersteund moet worden via mechanische hulp.

vraag 13             max 2p

De verenigde Staten zijn gebasseerd op verlichte principes. In de grondwet van de VS staat onder andere vrijheid en gelijkheid voor het volk centraal. Dit zijn belangrijke verlichte principes en waar de VS grootendeels op gebaseerd is.

Echter werden de verlichte principes als gelijkheid niet volledig doorgevoerd in de Verenigde staten. Zo waren vrouwen en slaven nog steeds ondergeschikt aan de witte Engelssprekende man.

vraag 14             max 2p

Dit wetsontwerp sluit goed aan bij de ideeën van de confessionelen omdat de confessionelen het standaard gezins-ideaal hadden waarbij de vrouw in een huwelijk thuis was als huisvrouw. Dit wetsontwerp zorgt ervoor dat ze worden ontslagen bij een huwelijk wat dus voldoet aan dit gezins-ideaal.

Dit wetsontwerp sluit niet goed aan bij de ideeën van de feministen omdat de feministen juist streden voor het recht voor vrouwen om te kunnen werken en studeren. Deze wet ging dit juist tegen omdat vrouwen niet mochten werken als ze getrouwd waren.

vraag 15             max 3p

- De kaart in bron 7 kan gebruikt worden om het KA "de groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde" te illustreren, aangezien er hier sprake is van een netwerk van infrastructuur met Rome als middelpunt die zich uitstrekt over een heel groot gebied in Europa en ook Noord-Afrika, hieruit blijkt dus dat het Romeinse imperium heel groot gegroeid was en dat ze overal maatregelen zoals infrastructuur troffen en dus hun invloed in Europa uitbreidde.

- De kaart in bron 8 kan gebruikt worden om het KA "het begin van de Europese overzeese expansie" te illustreren, omdat je hier ziet dat er een wereldkaart in beeld is gebracht waarbij ook de nieuw ontdekte gebieden zoals Amerika in beeld gebracht zijn, hieruit blijkt dus dat deze kaart gemaakt is nadat er Europese ontdekkingsreizen geweest zijn die deze gebieden ontdekt hebben.

- De kaart in bron 9 kan gebruikt worden om het KA "voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces" te illustreren, aangezien we op deze kaart zien dat er in bepaalde landen al sprake is van vrouwenkiesrecht, waardoor vrouwen dus deelnemen aan het politieke proces.

vraag 16             max 2p

Economisch: door een kaart kun je zien welke route je het beste kan varen om bijvoorbeeld in een gebied aan te komen waar veel speciale grondstoffen, waar je als land veel winst mee kunt maken.

Politiek: door een kaart kunnen zij bijvoorbeeld strategisch hun oorlogstactieken plannen, waardoor zij hun machtspositie kunnen verstevigen.