Les 6 Stamboom en het stamboek

• Genetica
• MBO
• Studiejaar 2

Week 6: De stamboom en het stamboek

Basisgenetica

Hoofdstuk 1.  Wat is genetica

Hoofdstuk 2. Kruisingen en voorspellingen

Hoofdstuk 3. Recombinatie en mutatie

Hoofdstuk 4. Genetische variatie in populatie

Hoofdstuk 5. Rassen, lijnen en inteelt

Hoofdstuk 6. De stamboom en het stamboek

Inleiding

(Georganiseerde) Fokkerij draait om het in stand houden en verbetering van een ras.

Gegevens zoals registraties moet worden bijgehouden.

Voorkomen van inteelt op basis van betrouwbare gegevens.

Stamboom: geeft informatie individuele dier

Stamboek: houd gegevens bij van alle dieren

Planning

• Leerdoelen
• (Vragen vorige les)
• Het stamboek of de rasvereniging
• De stamboom
• Voortplanten is geen fokken
• Fokdoel 
• Feedback

Begrippen van deze les

• Stamboek
• Stamboom
• Rasvereniging
• Broodfokkers
• Fokdoel

Wat weet je al over stamboom, stamboek en broodfokkers

Wat wil je graag leren over dit onderwerp?

Leerdoelen

• Je kent het verschil tussen een stamboom en stamboek.
• Je weet de taken van een stamboek en stamboom.
• Je kan broodfokkers herkennen
• Je kan benoemen wat het doel van fokken is.

Het stamboek of de rasvereniging 

Stamboek = een databank met individuele gegevens over o.a. de afstamming van dieren met als doel om als groep fokkers te streven naar een fokdoel

Rasvereniging = een organisatie of vereniging waarin fokkers van een bepaalde diersoort verenigd zijn

> zij beheren een stamboek

> zij stellen een fokdoel en fokprogramma op

Het stamboek of de rasvereniging 

Stamboek wordt beheerd door een ras verening. Ze zijn  belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van de diersoort waarmee gefokt wordt.

• Keuringen (voldoet dier aan ras standaard?)
  
• Bewaken raszuiverheid (identificatie dier)
  
• Controle en voorlichting (v.b. inteelt en verwantschap)
  

      Voorbeeld;

Stamboom

Stamboom 

De stamboom

Stamboom = een getekende presentatie van familiegegevens, meestal in de vorm van een boom (overzicht van de voorouders van een dier)

Waarom belangrijk?

• Niet alles wat je ziet/ meet wordt veroorzaakt door genetische aanleg. Door ook naar verwante dieren te kijken, krijg je beter beeld.
  
• Lastig om paring van verwante dieren te beperken als je niet weet hoe de dieren aan elkaar verwant zijn.
  

Voortplanten is geen fokken

Fokken = doelbewust met elkaar paren

Voortplanting (vermeerderen) = willekeurig laten paren

Broodfokker: wat is dat?

• Doel is zoveel mogelijk pups verkopen, geen fokken maar vermeerderen. Jongen met winst verkopen, eigenschappen zijn onbelangrijk

Fokken met dieren

Fokken doe je doelbewust, je wilt een bepaald resultaat bereiken:

• Fokdoel
  
• Fokwaarde
  
• Fokschema

Fokdoel

Welke eigenschappen wil je terugzien bij de nakomelingen?

Dus eigenschappen waar je in het bijzonder op selecteert.

• Blauwe ogen, hoge vruchtbaarheid, uiterlijke kenmerken

• Doel is dat beter worden dan de huidige generatie

Hoe meer eigenschappen je wilt selecteren hoe moeilijker het is om het fokdoel te bereiken.

Kun je ook bedenken welke eigenschappen in een ras je niet wilt terugzien bij de nakomelingen?

Voorbeeld fokregelement rashond

Opdracht stamboom 'lezen'

Op deze stamboom staan o.a. de ouders 

en grootouders van de labrador Kim (Mal My Dy)

Jullie gaan de volgende vragen in 2-tallen beantwoorden;

- Wie is de grootmoeder  van de vaderskant van Kim?

- Wat de afkortingen HD-a, HD TC, HD- en HD b1
betekenen. 

- Bedenk samen waar je rekening mee kan houden
 als een dier HD heeft en langskomt in de dierenkliniek

Achterkant stamboom

Wat neem je mee naar je stage?

- Een hond met heupdysplasie (HD) kan pijnlijk zijn en daardoor anders reageren op hanteren/fixeren

- Rashond herken je door het chipnummer dat altijd begint met 52814

- Een hond met een korte neus (brachycefaal) moet je snel intuberen en aan de zuurstof aansluiten

Wat heb geleerd na het volgen van deze les?

Leerdoelen behaald?

• Je kent het verschil tussen een stamboom en stamboek.
• Je weet de taken van een stamboek en stamboom.
• Je kan broodfokkers herkennen
• Je kan benoemen wat het doel van fokken is.

Wat kan er beter of heb je gemist in deze les?

Bedankt voor jullie aandacht!