Circulair ondernemen

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Circulair ondernemen H1

Circulaire economie

= een systeem waarbij de bedoeling is om herbruikbaarheid van grondstoffen en goederen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. 

Zo ontwerpen dat iets makkelijk te vervangen is of een ander doel kan krijgen. 

particulieren verhuren hun huis als ze zelf op vakantie zijn, zo zijn er minder vakantie huizen nodig

1. Wel
2. Niet

Particulieren huren hun koelkast, de koelkast gaat na gebruik weer terug naar de verhuurder die de grondstoffen hergebruikt

1. Wel
2. Niet

Het gebruikte koffiedik van een cafe wordt gebruikt om champignons op te kweken.

1. Wel
2. Niet

Via een website kun je je aanmelden om een thuis gekookte maaltijd te kopen bij iemand in de buurt.

1. Wel
2. Niet

Waarom nodig?

- Middenklasse groeit -> bestedingen nemen toe

- Wegwerpcultuur = eerder weggooien dan repareren 

-> door industrialisatie en globalisatie

-> gevolg: meer vraag naar producten en dus grondstoffen -> grondstoffen raken op.

Waarom zorgt industrialisatie en globalisatie voor steeds goedkopere goederen?

Wat betekent MVO

MVO

= maatschappelijk verantwoord ondernemen

3 kernwaardes:

1 People (welzijn van mensen binnen en buiten bedrijf)

2 Planet (beperken van verspilling grondstoffen en uitstoot)

3 Profit (winst, anders is MVO niet mogelijk)

Niet alles is circulaire economie

Recyclingseconomie valt er niet onder, want veel wordt alsnog vernietigd.

Deeleconomie valt er niet onder, wel sprake van minder gebruik van grondstoffen maar niet van hergebruikmaximalisatie. Wel sprake van gebruiksmaximalisatie. 

Lineair VS circulair 

Lineair  

- Macht ligt bij verschillende partijen 

•  Producent: bepaald hoe en wat er gemaakt wordt
  
• Consument: verantwoordelijkheid voor hoe ermee om te gaan
  

Circulair 

- Ideaal: Macht bij 1 persoon 

Begrippen

Verbruiksgoederen = Moet telkens opnieuw gekocht worden. 

- Niet-duurzaam

Yoghurt

Gebruiksgoederen = Worden meerdere malen gebruikt en niet vaak opnieuw gekocht

- Wel duurzaam 

Koffiezetapparaat

Voorbeelden verbruiksgoederen

Voorbeelden gebruiksgoederen

Herhaling h1

Wat betekent MVO

Welke van de volgende begrippen horen NIET tot de drie kernwaarden die bij MVO horen?

1. People
2. Planet
3. Peace
4. Profit

Voorbeelden verbruiksgoederen

Voorbeelden gebruiksgoederen

Hoofdstuk 2 Product diensten model

Product dienstenmodel

= Niet langer leveren van goederen maar het leveren van diensten wordt het verdienmodel.

Gebruikt om de circulaire economie te bevorderen.

Gevolgen voor organisaties

Aandacht naar 4 onderdelen: 

1. uitstekende prestaties van producten gedurende hun levenscyclus. 

2. onderhoud klantrelaties gedurende de gehele levenscyclus.

3. klantervaringen delen, klant wordt medeproducent.

4. medeverantwoordelijkheid creëren bij de consument. 

Voorfinanciering

Samenwerkingen:

1. grote onderneming sponsort beginnende onderneming

2. kleine ondernemingen sponseren elkaar -> co-creatie 

3. private investeerders

- soms participatiemaatschappij -> geldversterking en geen lening -> aandeel in bedrijf

- durfkapitaal als er zonder trackrecord mee wordt gegaan. 

4. crowdfunding 

Financiering tijdens het product-dienst verdienmodel

1. kosten van grond- en hulpstoffen

- verminderd door circulair ondernemen

- door aanpassingen van ontwerp kan hulpstoffen toenemen

2. kosten van duurzamen productiemiddelen

- gekochte spullen horen nu bij vaste activa

-> grondstoffendepots 

- na hergebruik kan er downcycling zijn = grondstof is van mindere kwaliteit -> afschrijven op depots.

Financiering tijdens het product-dienst verdienmodel

3. kosten van de arbeid

- meer onderzoek nodig voor ontwikkelingen

- kosten veranderen maar hoe is onbekend

4. kosten van huisvesting 

- winkel niet meer nodig

- locatie kan dus buiten centrum, of juist erin 

Meer

Minder

Gelijk/hetzelfde

Technisch monteur

Sales manager

Klantenservice

Productontwerper

Maken opdracht 2.2

Staaf blijft even hoog maar de kosten veranderen (niet voor alles).

Gevolgen voor eindgebruikers

Consument: niet 1 groot bedrag maar elke maand een vastbedrag.

Bedrijf: 

Gevolgen voor eindgebruikers

Van kortetermijndenken naar langetermijndenken

- door beloningen

- door berichten

Mogelijkheden voor de overheid

Verschuiven van belastingen en accijns:

- Belasting heeft geen invloed op winst bedrijf maar wel op koopgedrag consument.

            - ontmoedigen van het kopen van bepaalde producten

Accijns = verbruiksbelasting.

Overheid

Nu kan je accijns op duurzame energie terugvragen.

- ideaal: grondstoffen duurder maken

Verwijderingsbijdrage: extra kosten om een product te kunnen recyclen

eerst: consument laten betalen

nu: bedrijven 

Gebruikers van het product-dienstmodel ervaren:

1. Meer onzekerheid
2. Minder onzekerheid
3. Hoge startuitgaven
4. Hoge onderhoudskosten

www.marketingscriptie.nl

H3 Circulaire inputmodel

• Het tweede model dat besproken wordt, is het circulaire inputmodel. Hier wordt goed gekeken naar het optimaal gebruik van hernieuwbare grondstoffen en het vervaardigen van biologisch afbreekbare en recyclebare grondstoffen.
  
  
• De levensduur van de grondstoffen wordt verlengd in dit model. 

Mogelijkheden voor organisatie

1. Hernieuwbare grondstoffen

• Dit zijn bijvoorbeeld grondstoffen die jaarlijks geoogst kunnen worden, zoals stro, bamboe of andere gewassen. 
• Papier kan bijvoorbeeld gemaakt worden van bomen, bamboe of olifantsgras.
• Er wordt gekeken naar twee punten:
  De snelheid van de groei
  De belasting voor de aarde tijdens groei en oogst

Downcycling = grondstof niet vernietigen maar degradatie van de grondstof

Waarom?

Toepasbaarheid staat voorop. 

- Zekerheid voor aanvoer grondstoffen gegarandeerd. 

- Beperkte prijsschommelingen

- Beeldvorming -> imago

Mogelijkheden voor organisatie

2. De waarde van afval

• Afvalwaardemodel = kijken wat er nog met afval gedaan kan worden. 

Recycling = grondstoffen worden verwerkt en krijgen zelfde functie.

Upcycling = grondstoffen krijgen een nieuwe functie waardoor de grondstof meer waard wordt. 

Downcycling = grondstof niet vernietigen maar degradatie van de grondstof

Zichtbaarheid eindgebruiker

1 afval minimaliseren door aanbod en vraag beter op elkaar af te stemmen

- Alleen produceren op bestelling

* nadeel: geen snelle levering dus niet voor alle producten geschikt.

- Minder tijd tussen ontwerp collectie en uitbreng collectie

Zichtbaarheid eindgebruiker

2 Grondstoffen hergebruiken

voorbeeld: leasen

- 1: na 12 maanden is het product van jou

- 2: na 12 maanden lever je het product in en krijg je een nieuwe

- 3: na 12 maanden lever je het product in en krijg je een kortingsbon voor een volgende keer

* business-to-business

Mogelijkheden overheid

- Er zijn veel opdrachten die komen vanuit de overheid

- Europese regels volgen-> aanbestedingsprocedure

- Zicht houden op bepaalde (grote) opdrachten

Wat kun je zelf doen?

H4 Levensduurmodel

= je bezighouden met de verlenging van de levensduur van je producten of grondstoffen.

VB. onderdelen krijgen een langere levensduur of onderdelen kunnen makkelijker vervangen worden

Mogelijkheden organisaties

1 Herfabricage 

-  Grondstoffen uit elkaar halen voor recycling 

Andere benaming:

- Remontabele goederen

- Remanufacturing

Mogelijkheden organisaties

2 Levensduurverlenging

- Verbeteren van producten

- Levenscyclus: introductie wordt steeds goedkoper

opdracht 4.1

Mogelijkheden organisaties

3 Refurbishing 

= Telefoon wordt gerenoveerd, oude telefoon wordt helemaal nagelopen en kapotte onderdelen worden vervangen.

- beter dan gebruikt en soms zelfs als nieuw

Modulaire telefoon

Zelf je telefoon repareren, voordelen:

1. je kan je telefoon naar wens samenstellen

2. de onderdelen die minder snel stuk gaan krijgen een langere levensduur

De eindgebruiker saboteert 

1 Mensen zijn gewoontedieren

- Persoonlijke verhalen helpen

- Gunfactor, cijfers hebben nauwelijks invloed

- Cijfers alleen goed voor zakelijke beslissingen

- Nu: verandering door thuisbezorgd en online bestellen

Eindgebruiker saboteert 

2 Egocentrisme van de consument

- Verduurzaamd product moet aan dezelfde eisen voldoen en niet veel duurder zijn

- Verkrijgbaar op dezelfde plekken

- Verpakking niet belangrijk voor consument -> mooi product 

Mogelijkheden overheid

Keurmerk

2 dingen die de overheid kan doen:

- Beloning wanneer je kiest voor een keurmerk

- Betrouwbaar keurmerk 

* geaccrediteerd keurmerk = onafhankelijk en deskundig gecontroleerd door een externe partij.

Bedrijfskeurmerk is dus minder betrouwbaar

Hoe draagt een keurmerk bij in de marketing bij product, prijs en promotie