1.2 - Prikkels

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 1

Gedrag

Hoofdstuk 1 Gedrag

1.1 - Communicatie

1.2 - Prikkels

1.3 - Functies van gedrag

1.4 - Gedragsonderzoek

1.5 - Ontwikkeling van gedrag

1.1 - Communicatie

Herhaling

Wat is gedrag?

1. Alles wat een mens doet
2. Alles wat een dier doet
3. Alles wat een mens of dieren doet
4. Het observeren van dieren

Wat is een signaal?

1. Een handeling
2. Een boodschap voor soortgenoten

Het signaal van deze hond is een

1. geur
2. kleur
3. geluid
4. beweging

Wat is dit voor
gedrag

1. territoriumgedrag
2. Broedzorg
3. baltsgedrag
4. imponeergedrag

De futen op het plaatje zijn bezig met baltsgedrag.

1. Dit is een vorm van ritueel gedrag
2. Dit is een vorm van territorium gedrag
3. Dit is een vorm van dreiggedrag
4. Hiermee wordt de rangorde bepaald

Wat is GEEN voorbeeld van gedrag

1. Leerling slaapt in de les.
2. Een vleesetende plant vangt een vlieg
3. Hond rolt in het gras.
4. Vogel zit stil op een tak.

Noem een voorbeeld van ritueel gedrag bij mensen

1.2 - Prikkels

Doelen van deze paragraaf

Je weet wat inwendige en uitwendige prikkels zijn, en kan dit verschil uitleggen

Je kan uitleggen wat een sleutelprikkel is

Je kan uitleggen wat supernormale prikkels zijn

Je kan uitleggen hoe motivatie voor prikkels wordt beinvloed en welke invloed het heeft op gedrag

Je weet wat een drempelwaarde inhoudt

Je kan het verschil uitleggen tussen aangeleerd en aangeboren gedrag

Prikkel en respons

Prikkel -> inwendig of uitwendig

Reactie op een prikkel: respons

Voorbeeld bijen (boek):

Feromonen (geurstoffen): uitwendig

Hormonen: inwendig

Zintuigen en gedrag

Prikkels waarnemen met zintuigen

Verwerkt in hersenen

Daar wordt gedrag bepaald

Extreme reactie

Sleutelprikkel -> prikkel die altijd tot hetzelfde gedrag leidt

vb: meeuwenjong

Supernormale prikkels: extra sterke prikkels voor een extra sterk respons. Voorbeeld bij mensen: reclames

Motivatie

Prikkels leiden niet altijd tot dezelfde respons

Afhankelijk van motivatie

Ruiken van eten bijv.

Motivatie

Prikkels worden pas waargenomen bij een bepaalde drempelwaarde

Pas dan doet de hersenen er iets mee

Oorsprong van gedrag

Aangeleerd of aangeboren

Wat kan een pas geboren dier? Dit is aangeboren

Vragen

Een uitwendige prikkel is een prikkel die in het lichaam ontstaat

1. Waar
2. Niet waar

Gedrag ontstaat door prikkels. Wat is een prikkel?

1. een verandering waarop je kunt reageren
2. alles wat een mens doet
3. een handeling
4. een verandering van gedrag

Lichtreceptoren in je oog kunnen ook impulsen versturen bij druk. Druk maar eens op je oog. Is de drempelwaardevoor niet-adequate prikkels hoger of lager?

1. Hoger
2. Lager

Wat is 'motivatie'

1. Dat een bepaalde prikkel binnenkomt
2. Bereidheid om te reageren op een prikkel

Wanneer een kip liever op een groot kalkei gaat zitten en haar eigen eieren koud laat worden, is het grote kalkei een...

1. sleutelprikkel
2. supernormale prikkel
3. motivatieprikkel
4. inwendige prikkel

De rode vlek op de snavel van een meeuw is voor het jong een...

1. sleutelprikkel
2. supernormale prikkel

Aan het werk

Verwerk de paragraaf op een manier die je prettig vind:

- Opdrachten maken

- Mindmap

- Samenvatting

- Flashcards

- etc.

Doelen van deze paragraaf

Je kan uitleggen wat gedrag inhoudt

Je kan functies van gedrag noemen

Je weet wat signalen zijn en kan hiervan voorbeelden noemen

Je weet wat ritueel gedrag is en kan hiervan voorbeelden noemen

Je weet wat de rol van (sociaal) gedrag in een groep is

Je weet wat territoriaal- en voortplantingsgedrag is

Je kan voorbeelden noemen van territorium afbakening

Je kan uitleggen wat het doel is van dreiggedrag

Je kan uitleggen wat het doel is van baltsgedrag

Huiswerk

Verwerk 1.1 op je eigen manier

Lees 1.2