Les 3 Persoonlijkheidsstoornissen

Les 3 Persoonlijkheidsstoornissen

Periode 3

Lesindeling

Osiris

Theorie persoonlijkheidsstoornissen

Opdracht

Leerdoelen les 2

De student kan de volgende Persoonlijkheidsstoornissen beschrijven en de belangrijkste kenmerken benoemen:

Angststoornissen                

Obsessief- compulsieve stoornis (OCS of OCD)

Slapeloosheid                        

Verslaving

Eetstoornissen

Autisme

Wat maakt jou bang of angstig?

Angst is een slechte raadgever
(eigen mening)

1. EENS
2. ONEENS

Wat voel jij als je bang bent/ Schrikt?

Angststoornissen

 Verzamelnaam voor paniekstoornissen, straatvrees, sociale fobie, dwangstoornis (OCD: obsessieve compulsieve stoornis), piekerstoornis en hypochondrie.

Ongeveer 1 op de 5 Nederlanders heeft (bewust of onbewust) last van een angststoornis.

Angststoornissen

Komen op alle leeftijden voor er is veel overlap met depressie

Bijvoorbeeld

- sociale fobie; angst om (in gezelschap) beoordeeld te worden.

- specifieke fobie: angst voor 1 situatie of voorwerp

- gegeneraliseerde angststoornis; angst- of piekerstoornis die altijd aanwezig is. 

Behandeling is mogelijk met CGT (cognitieve gedragstherapie) en antidepressiva

Reacties op (extreme) angst

• Waakzaamheid​
  
• Hechtingsgedrag​
  
• Vluchten​
  
• Vechten​
  
• Bevriezen​
  
• Dood houden of totale overgave​

verschijnselen

• hartkloppingen
  
• ademnood/ hyperventileren
• zweten
  
• een beklemmend gevoel op de borst
  
• trillen of beven
  
• duizeligheid
  
• misselijkheid en opvliegers
  
• of koude rillingen

Behandeling Angststoornis 

• Cognitieve gedragstherapie  (Behandelaar kijkt naar je gedrag en naar je gedachten, fantasieën, herinneringen en opvattingen (‘cognities’) en emoties)

 Met bepaalde oefeningen kun je het negatieve denkpatroon doorbreken,

• Behandeling met Virtual Reality (VR)

vervolg behandeling

• Ademhalings- en ontspanningsoefeningen
• Medicatie
• EMDR

Wat kun je doen als iemand extreem angstig is?

• Vroegtijdig signalen herkennen​
  
• Probeer angst in te schatten​
  
• Afspraken (maken) kom ze na!​
  
• Blijf zelf kalm​
  
• Blijf bij de patiënt 

Paniekstoornis

• Uitzonderlijke irrationele angst
• Aanvallen​
• Lichamelijke kenmerken​
  
• Angst om de angst

Fobie

Hevige of onredelijke angst voor een bepaald object of situatie, waardoor normale functioneren belemmerd wordt.​

Welke fobieën ken je?

Gegeneraliseerde angststoornis

• Doorlopend angstig, nerveus​
  
• Geen ontspanning​
  
• Behoefte aan geruststelling​
  
• Voelt zich vaak -beschaamd​ 

Posttraumatische stresstoornis

Kijkvraag: Wat zijn oorzaken van een posttraumatische stresstoornis?

Wat zijn oorzaken voor een posttraumatische stresstoornis?

Kenmerken PTSS

• Herbelevingen
• Vermijdingsreacties (plekken/gevoelen)
• Negatieve gedachten, afgestompte gevoelens
• Sterke prikkelbaarheid of hyperactivatie (waakzaam, slecht slapen, concentratie problemen ect)

Wat zijn de gevolgen van PTSS?

Behandeling PTSS

• EMDR
• Exposure (blootstellen)
• Cognitieve gedragstherapie (CGT)
•  Medicatie; oxazepam, diazepam, benzodiazepine ect: spierverslappers.

Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een vorm van psychotherapie die je leert om anders tegen problematische situaties aan te kijken en er anders mee om te gaan. Cognitieve gedragstherapie gaat er van uit dat problemen beïnvloed en in stand gehouden worden door iemands gedachten en gedrag.

Obsessieve en compulsieve stoornis 

Kijkvraag: Leg na het kijken van het filmpje in eigen woorden uit wat een obsessieve compulsieve stoornis is.

Leg in eigen woorden uit wat een obsessieve compulsieve stoornis is.

Obsessief-compulsieve stoornis = dwangstoornis (OCS of OCD)

Iemand is minimaal 1 uur per dag met zijn dwang bezig.

Obsessie = dwanggedachte​

Compulsie = dwanghandeling​

Iemand ervaart het zelf ook vaak als absurd, maar kan het toch niet onderdrukken​

Dwanggedachten zijn gedachten of beelden die je onrustig maken en die steeds weer terug komen.

Het kan overal over gaan, maar meestal gaat het om een taboe,

iets wat ‘ongepast’ is.

Dwanghandelingen zijn handelingen die (het woord zegt het al) uit dwang voorkomen.

Dwanghandelingen gaan vaak samen met dwanggedachten.

Bijvoorbeeld je bent bang dat het huis afbrand en moet ieder stopcontact 10 keer controleren om te voorkomen dat dit gebeurt. 

Obsessief-compulsieve stoornis (OCS of OCD)

Behandeling is meestal Cognitieve GedragsTherapie

Exposure (blootstelling) en responspreventie (voorkomen dat de patiënt reageert)

CGT cognitieve gedragstherapie

www.npostart.nl

Angst: nu niet kijken

Slapeloosheid

Slapeloosheid is een subjectieve klacht. Het gaat erom hoe de patiënt zijn slaap ervaart, niet hoeveel hij werkelijk slaapt.

Welke adviezen kun je aan een patiënt geven met slaapproblemen?

Zie ook thuisarts

www.thuisarts.nl

Welke verslaving ken je?

Wanneer is iemand
verslaafd?

Verslaving

Bij een verslaving is iemand niet meer in staat om het middel uit vrije wil te laten staan vanwege lichamelijke of geestelijke afhankelijkheid.

Eetstoornissen

Anorexia nervosa

- extreem lijnen, braken, laxeermiddelen

- het eigen lichaamsbeeld is verstoord

- behandeling: angst om te eten moet worden overwonnen, daar is de therapie op gericht

Eetstoornissen

Boulimia nervosa

- vreetbuien met controle verlies

- behandeling met CGT

Autismespectrum stoornissen

Alle vormen van autisme samen worden autisme-spectrumstoornissen genoemd. 

Diagnose wordt vaak al als kind gesteld, contact maken is lastiger (sociale vaardigheden).

Autistische patiënten hebben vaak behoefte aan regelmaat en voorspelbaarheid. 

Kunnen extreem opgaan in specifieke hobby's of interesses

www.npostart.nl

Autisme

Aan de slag:

Deze periode maak je een aantal opdrachten (zie Canvas). De deadline is 26 maart 23:59 uur