8 maart

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Wat doen we vandaag?

• Vragen grammatica?
• Bespreken 22A, t/m 18.
• Vertalen 22A. 

Vragen grammatica?

Geen vragen (meer)?

• Maak maar twee rijtjes.... 

De infinitivus

• In het Latijn kan de infinitivus een onderwerp of een lijdend voorwerp zijn:
• Amare dulce est. 
• Beminnen is zoet: infinitivus is onderwerp. Let op: dulce is onzijdig(!)
• Puerum amare cupit. 
• Zij wil de jongen beminnen: infinitiuvs is lijdend voorwerp bij cupit; puerum is lijdend voorwerp van amare. 
• Bij andere naamvallen dan onderwerp of lijdend voorwerp: Gerundium.

Gerundium

• Het gerundium is de verbogen vorm van de infinitivus.
• Het gedraagt zich als een zelfstandig naamwoord.
• Het gerundium heeft altijd een actieve betekenis.
• Ars amandi difficilis est. 
• De kunst van het beminnen is moeilijk. 

Vorming van het Gerundium

• Gerundium: stam + (e)nd- + uitgang -i, -o of -um. Amare =>Ama-nd-i.
• Genetivus: amandi. Bij znwn., sommige bvnwn en na voorzetsels.
• Dativus: amando. Komt weinig voor. 
• Accusativus: amandum. Alleen na ad. Vertaal om te.
•  Ablativus: amando. Bijwoordelijke bepaling van middel of oorzaak, of na de voorzetsels ab, de, ex, in.
• Het Gerundium kan een lijdend voorwerp hebben. 
• Ook deponentia kunnen als Gerundium voorkomen. 

Genetivus objectivus

• timor hostium. Dit kan je vertalem met:
• de angst van de vijanden. Dan is dit een genetivus subjectivus.
• De vijanden zijn het subject/onderwerp van het bang zijn: de vijanden zijn (zelf) bang).
• Je kan ook vertalen: de angst voor de vijanden.  
• Dit is dan een genetivus objectivus. 
• De vijanden zijn dan het object/lijdend voorwerp: anderen zijn bang. 
• Zie de voorbeelden op blz. 157. 

Ab his castris oppidum Remorum, nomine Bibrax, aberat milia passuum octo.

Id ex itinere magno impetu Belgae oppugnare
coeperunt.

Aegre eo die sustentatum est.

Gallorum eadem atque Belgarum oppugnatio est haec:

ubi, circumiecta multitudine hominum totis moenibus, undique in murum lapides iaci coepti sunt

murusque defensoribus nudatus est, testudine facta, portas succendunt murumque subruunt.

Quod tum facile fiebat.

Nam, cum tanta multitudo lapides ac tela
coicerent, in muro consistendi potestas erat nulli.

Cum finem oppugnandi nox fecisset, 

Iccius Remus, 

summa nobilitate et gratia inter suos, 

qui tum oppido praeerat, 

unus ex iis, qui legati de pace  ad Caesarem venerant, 

nuntium ad eum mittit, 

nisi subsidium sibi submittatur, sese diutius sustinere non posse.

Cum finem oppugnandi nox fecisset,

Iccius Remus, ... nuntium ad eum mittit,

summa nobilitate et gratia inter suos,

qui tum oppido praeerat,

unus ex iis, qui legati de pace ad Caesarem venerant,

nisi subsidium sibi submittatur, sese diutius sustinere non posse.

Cum finem oppugnandi nox fecisset,

Iccius Remus,

summa nobilitate et gratia inter suos,

qui tum oppido praeerat,

unus ex iis, qui legati de pace ad Caesarem venerant,

nuntium ad eum mittit,

nisi subsidium sibi submittatur, 

sese diutius sustinere non posse.

Toen de nacht een einde had gemaakt aan het bestormen, 

stuurt Iccius, één van de Remen, 

van de hoogste adel en invloed onder de

zijnen, 

die toen de leiding had over de stad, 

een van hen, die als gezanten over vrede

naar Caesar waren gekomen, 

een bode naar hem, 

(die zei dat) als er geen hulp aan hen ter ondersteuning wordt gestuurd, 

zij het niet langer konden uithouden.

Eo de media nocte Caesar 

isdem ducibus usus, qui nuntii ab Iccio venerant, 

Numidas et Cretas sagittarios et funditores Baleares

subsidio oppidanis mittit; 

Eo de media nocte Caesar ... Numidas et Cretas sagittarios et funditores Baleares subsidio oppidanis mittit;

isdem ducibus usus, qui nuntii ab Iccio venerant,

Eo de media nocte Caesar

isdem ducibus usus, qui nuntii ab Iccio venerant,

Numidas et Cretas sagittarios et funditores Baleares

subsidio oppidanis mittit; 

Daarheen stuurt Caesar in het midden van de nacht, 

terwijl hij dezelfde leiders gebruikt, die als boden van (de kant van) Iccius waren gekomen, 

Numidiërs en boogschutters van Kreta en slingeraars van de Balearen 

tot steun voor de stedelingen;

quorum adventu et Remis cum spe
defensionis studium propugnandi accessit

et hostibus eadem de causa spes potiundi oppidi discessit.

Opdracht bij de tekst

• Kleur in elke zin:
• De persoonsvorm.
  
• Andere werkwoordsvormen in een andere kleur.
• Alle Nominativi in een andere kleur.
• Alle directe en indirecte objecten ieder in een andere kleur.
• (Dus: lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp).

Aan het werk. 

• Leer de woorden en grammatica t/m 22A.
• Maak Taaloefening B.
  
  

Dit is ook huiswerk.