4.1: van stad tot wereldrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

H4 De Romeinen

4.1: Van stad tot wereldrijk

de Romeinen

H4 De Romeinen

4.1: Van stad tot wereldrijk

In dit hoofdstuk

4.1 Van stad tot wereldrijk

4.2 De Romeinse samenleving

4.3 De Romeinse cultuur

4.4 Het Christendom

4.5 Einde Romeinse rijk

4.1: van stad tot wereldrijk

Aan het einde bvan de les kan ik...

• beschrijven hoe Rome veranderde van een koninkrijk, naar een republiek 
  
• beschrijven Rome gebieden ging veroveren
  
• beschrijven Rome een wereldrijk werd en hoe de Romeinse republiek werd bestuurd
  
•  beschrijven hoe burgeroorlogen leidden tot het ontstaan van het keizerrijk
  
• verklaren hoe keizers zorgden voor vrede in het rijk

Koningstijd

Rome was eerst een monarchie. 

509 v. Chr. :
De laatste koning (Tarquinius Superbus) wordt door de Romeinse bevolking verjaagd.

Hierna ontstond de Romeinse Republiek.

Republiek

Geleid door de Senaat, de vergadering van alle rijke mannen van Rome.

Het Romeinse volk kiest elk jaar 2 consuls.

Consuls leidden de senaat en voerden besluiten van de senatoren uit.

Democratie?

Nee - dat niet, alleen de mannen uit belangrijke families zaten in de senaat.
(Meer: aristocratie)

Sociale lagen in Rome

Groepen mensen die van elkaar verschillen in rijkdom, macht en aanzien.

In Rome werd dat bepaald door je geld, beroep en woonplaats

Sociale piramide Republiek

Praticiers: rijke grootgrondbezittters, hier komen de senatoren en consuls uit

Plebejers: mensen met een eigen bedrijfje en huisje

Proletariers: armen die elke dag moeten hopen op een baantje

Slaven: eigendom van een ander, in Rome zelf 40%!

Italië veroverd 

Uitbreiding van het rijk

Gallië veroverd en een deel van Noord-Afrika

Het Romeinse rijk in 3 continenten

Wereldrijk

• Een wereldrijk is een groot rijk in meerdere werelddelen
• Gebieden buiten Italië werden bestuurd door gouverneurs  (bestuurder)
• De veroverde gebieden moesten belasting betalen aan de Romeinse overheid (regering)

Begrippen tot nu toe...

Republiek = Staat zonder vorst

Senaat = Vergadering van mannen uit aanzienlijke Romeinse families

Wereldrijk = Groot rijk in meerdere werelddelen

Imperialisme = Als een staat zijn macht uitbreidt over een groot gebied

Gouverneurs = Bestuurder

Overheid = Regering, bestuur

Welk woord weg?

1. Republiek - Wereldrijk - imperialisme

2. Senaat - Gouverneurs - Overheid - Wereldrijk

Burgeroorlog

In Rome werden legerleiders steeds machtiger. Soldaten waren geen boeren meer, maar beroepssoldaten.

De soldaten steunen hun generaals (legerleiders) volledig. Voelen zich meer met hen verbonden dan met Rome!

Julius Caesar

• Julius Caesar was een generaal.
• Behaalde veel overwinningen: m.n. in Gallië
  
• Zorgde goed voor zijn soldaten
  
• Erg populair!

Generaals werden te populair >> willen de macht grijpen +
elkaar wegwerken: burgeroorlog.  Julius wint!

• Dictator (alleenheerser) >>
  vijanden uit de weg gewerkt.
• Vermoord in 44 v. Chr.: 23 messteken
  

Octavianus

Octavianus was de achterneef van Caesar. Daarnaast had Caesar hem ook geadopteerd als zijn zoon.

Na de dood van Julius Caesar ontstaat er een oorlog in het Romeinse rijk. velen willen de macht grijpen, maar... 

Octavianus wint!

>> gebruikte daarna Caesar als titel

en dat wordt keizer

Keizerrijk:

• Eerste keizer: Augustus (de Verhevene)
  
• Senaat geeft advies, dat vaak wordt opgevolgd door de keizer.

• Keizer benoemd zelf mensen om provincies te besturen, voor financiën en rechtspraak en om legers te leiden.
• Keizer vaak vereerd als een god
  (te zien aan naam Augustus = de Verhevene)
  

Romeinse vrede (Pax Romana)

• Onder de keizers was er twee eeuwen lang vrede in het rijk.
  Pax Romana = Romeinse vrede.
• Handel / economie bloeit op.
• Verharde wegen zorgden ervoor dat soldaten zich snel konden verplaatsen als er onrust dreigde.
• Grenzen (limes) sterk bewaakt door de natuur (bijv. de Rijn), forten langs de grenzen en soms zelfs muren (Muur van Hadrianus)
  Veiligheid zorgt ook voor vrede.
  

Sleep de passende woorden bij de juiste vorm van bestuur van Rome

Rome als stadstaat

Rome als republiek

Rome als keizerrijk

Koning

Keizer

Senaat

Consuls

Bestuur van Rome

Rijke Romein

Romeins burger

Leger aanvoerder

Arme Romein

Plebejer

Patriciër

Senaat

Consul

Plebejer