4H 5.5 Neurale regulatie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Deze les

Quiz over 5.1 tm 5.4

theorie 5.5 (deel 1)

vragen 5.5 

maken opgaven 36, 37, 39, 40

5.1 en 5.2

Homeostase en hormonen

Hormonen worden gemaakt door:

1. endocriene klieren
2. exocriene klieren
3. beide soorten klieren

Alvleesklier

Glucose

Glycogeen

Insuline

Glucagon

Bloedsuikerpsiegel gaat omlaag

Bloedsuikerpsiegel gaat omhoog

Lever

5.3 Het zenuwstelsel

5.4 Reflexen en het autonome zenuwstelsel

Wat is het verschil tussen een prikkel en een impuls? (er zijn 2 antwoorden goed)

1. Een prikkel is informatie uit de omgeving
2. Een impuls is informatie uit de omgeving
3. Een prikkel is een elektrisch stroompje
4. Een impuls is een elektrisch stroompje

Centrale zenuwstelsel

Perifeer zenuwstelsel

Grote hersenen

Hersenstam

Hersenzenuw

Ruggenmergzenuw

Kleine hersenen

Hoe heet de zenuwcel waar de bewegingsinformatie naar toe wordt gestuurd?

1. sensorische zenuwcel
2. schakelcel
3. Motorische zenuwcel
4. gevoelszenuwcel

Binas 88A

Receptor

Effector

CZS

Motorische zenuwcel

Sensorische zenuwcel

Welk type zenuwcel zorgt ervoor dat spieren aangestuurd worden?

1. Bewegingszenuwcel (motorisch)
2. Gevoelszenuwcel (sensorisch)

Welk deel van een zenuwcel leidt impulsen van het cellichaam af?

1. Dendriet
2. Axon

Welke type zenuwcel ligt volledig in het centrale zenuwstelsel?

1. Sensorische zenuwcellen
2. Schakel zenuwcellen
3. Motorische zenuwcellen

Welk type zenuwcel vervoert de impulsen vanaf de zintuigen naar het centrale zenuwstelsel?

1. Schakelcel
2. Gevoelszenuwcel
3. Bewegingszenuwcel
4. Spiercel

Wat is een onderverdeling van het autonome zenuwstelsel

1. Centraal en perifere zenuwstelsel
2. axon en dendriet
3. parasympatisch en orthosympatisch
4. motorische en sensorische zenuw

Het autonome zenuwstelsel bestaat uit 2 delen: para en orthosympatisch. Welk deel zorgt ervoor dat je lichaam in rust komt?

1. parasympatisch
2. othosympatisch

Reflexboog

In afbeelding hiernaast is een reflexboog met de zenuwcellen R, S en T schematisch getekend.

Bij S wordt een stroomstoot toegediend, waardoor er impulsen ontstaan.

Waar gaan deze impulsen naar toe?

1. Die gaan naar R.
2. Die gaan naar T.
3. Die gaan zowel naar R als naar T.
4. Die kunnen nergens heen omdat de effector het impuls niet gegenereerd heeft.

Reflexen
Hieronder staan vier beweringen over reflexbewegingen.
1 Impulsen voor reflexbewegingen verlopen altijd via het ruggenmerg.
2 Een bepaalde reflexbeweging komt meestal sneller tot stand dan dezelfde gewilde beweging.
3 Reflexbewegingen kunnen niet worden onderdrukt.
4 Reflexbewegingen komen tot stand voordat of zonder dat het individu zich van de prikkel bewust wordt.

Welke beweringen zijn juist?

1. Alleen de beweringen 1 en 3.
2. Alleen de beweringen 2 en 4.
3. Alleen de beweringen 1, 2 en 3.
4. Alleen de beweringen 2, 3 en 4.

Geef de juiste volgorde van cellen die betrokken zijn bij een reflex

1. bewegingszenuwcel, schakelcel, gevoelszenuwcel
2. bewegingszenuwcel, gevoelszenuwcel
3. gevoelszenuwcel, schakelcel, bewegingszenuwcel
4. gevoelszenuwcel, bewegingszenuwcel

Welke pijl geeft een bewegingszenuwcel aan?

1. blauw
2. rood

Stel dat de zenuw op plek 2 onderbroken wordt. Wat kan hiervan het gevolg zijn?

1. geen gevoel meer in de linker arm
2. een deel van de spieren in de linker arm is verlamd
3. geen gevoel meer in de rechterarm
4. een deel van de spieren in de rechter arm is verlamd

5.5 Neurale regulatie 

Binas 88D, E, F!!!!!

Leerdoelen

Je weet welke poorten/kanalen er in een zenuwcelmembraan zitten

je weet welke ionen belangrijk zijn bij de impuls

je weet hoe impulsen ontstaan

je kent de onderdelen van een impuls

je bent bekend met termen zoals: rustfase, depolarisatie, repolarisatie, hyperpolarisatie

je kunt het ontstaan van de impuls aflezen in binas

Na+ en K+ poorten

In het membraan van zenuwcellen zitten Natrium en Kalium poorten, deze laten Natrium en Kalium door

Natrium van buiten naar binnen de zenuwcel

Kalium van binnen naar buiten de zenuwcel

ladingsverschil:

Bij een zenuwcel in rust heeft het cytoplasma een negatieve elektrische lading ten opzichte van de buitenkant van de cel.

Het verschil is +- 70 milivolt.

Dit noemen we het rustpotentiaal.

Ionen

In het cytoplasma meer K+ ionen.

Buiten cel meer Na+ ionen.

Binnen de cel meer negatief geladen ionen waardoor negatieve lading binnenkant.

actief transport

In de afbeelding hiervoor zie je een weergave van een actiepotentiaal. Welk nummer geeft rustpotentiaal aan?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Nog een vraag over de afbeelding van het actiepotentiaal.
Wat is in dit geval de drempelwaarde voor deze zenuw?

1. o mV
2. -80mV
3. -55 mV
4. 80 mV

Afronding

zijn de leerdoelen bereikt?

heb je vragen over deze theorie?

huiswerk: 

doorlezen 5.5

bekijk het filmpje over het ontstaan van een impuls (zie huiswerk magister)

maak opgaven 36, 37, 39, 40

Deze les

Bespreken theorie 5.5 deel 1 en het filmpje

herhalen theorie actiepotentiaal

bespreken opgaven 36, 37, 39

theorie 5.2 deel 2

fasen van de impuls

1: rustfase, natrium- en kalium poorten zijn dicht

2: drempelwaarde halen (een aantal natriumpoorten zijn open, maar de prikkelsterkte is te weinig)

3: depolarisatie, natriumpoorten zijn open. natrium gaat de zenuwcel in (kaliumpoorten zijn dicht)

4: repolarisatie, kaliumpoorten zijn open. kalium stroomt de zenuwcel uit (natriumpoorten zijn dicht)

5: hyperpolarisatie, kaliumpoorten blijven iets te lang open. 

herstel naar rustpotentiaal: natrium/kalium pomp, pompt natrium de cel uit en kalium de cel in!

belangrijk om te weten

Alles of niets principe (genoeg prikkels? drempelwaarde overschreden? dan een impuls!)

impuls sterkte is altijd gelijk

impuls frequentie (aantal impulsen in een tijd) kan verschillen

In de afbeelding hiervoor zie je een weergave van een actiepotentiaal. Welk nummer geeft rustpotentiaal aan?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Nog een vraag over de afbeelding van het actiepotentiaal.
Wat is in dit geval de drempelwaarde voor deze zenuw?

1. o mV
2. -80mV
3. -55 mV
4. 80 mV

De impuls kan doorgegeven worden van neuron..

1. A naar B
2. B naar A
3. van A naar B en terug

Welk nummer wijst neurotransmitters aan?

1. nummer 2
2. nummer 3
3. nummer 5
4. nummer 8

impulsoverdracht van neuron naar neuron

impulsoverdracht van zenuwcel naar zenuwcel/spiercel/kliercel, doormiddel van neurotransmitters

neurotransmitters zijn boodschapperstoffen

neurotransmitters binden aan receptoren (van ionkanalen) in het membraan van de doelwitcel

hierdoor openen ionkanalen

afhankelijk van neurotransmitter type: natrium de cel in (impuls wordt doorgegeven) of kalium de cel uit (impuls wordt niet doorgegeven)

Een impuls komt aan bij het eind van een axon. Hoe heet de ruimte tussen de twee neuronen?

1. synaptische spleet
2. snaps spleet
3. neuron spleet
4. neurotransmitter spleet

Een impuls komt aan bij de synaps. Er komen neurotransmitters in de synapsspleet. Kalium kanalen gaan open in het postsynaptische membraan, in het volgende neuron...

1. ontstaat een nieuwe impuls
2. ontstaat geen nieuwe impuls

Er zijn veel verschillende neurotransmitters, welk effect kunnen deze hebben?

1. stimulerend
2. remmend
3. zorgt voor nieuwe impuls in volgende neuron
4. impuls wordt niet doorgegeven

afronding

weet je hoe impulsen ontstaan? 

weet je hoe een impuls eruit ziet en wat er in elk stukje van de impuls gebeurt?

weet je hoe een impuls wordt doorgegeven?

Huiswerk: 

doorlezen 5.5 en 5.6

Welke biologische term wordt gebruikt voor de remmende werking die onder andere met pijl 2 wordt aangegeven?

1. feedback loop
2. negatieve terugkoppeling
3. inhibitie
4. homeostase

Patiënten
Vier patiënten met uitsluitend een afwijking in het zenuwstelsel vertonen de volgende ziektebeelden:
– Patiënt 1: de pupil verandert niet van grootte bij toename van de hoeveelheid van invallend licht.
– Patiënt 2: de kniepeesreflex kan niet plaatsvinden.
– Patiënt 3: er is een spraakstoornis.
– Patiënt 4: er is een stoornis in de regulatie van de rustige ademhalingsbewegingen.

Bij welke patiënt is waarschijnlijk sprake van een storing in een motorisch centrum van de hersenschors?

1. Bij patiënt 1.
2. Bij patiënt 2.
3. Bij patiënt 3.
4. Bij patiënt 4.

Hoeveel cellen zie je hier?

1. 1
2. 3
3. 6
4. 7

Een bijzonder hormoon is oxytocine. Het speelt een rol bij de bevalling en regelt de melkafgifte in de borsten. Het is ook betrokken bij het vrijen; door seksuele opwinding neemt de concentratie van oxytocine toe. Op zijn beurt stimuleert dit hormoon weer de seksuele opwinding.

Hoe noemt men een dergelijke relatie tussen seksuele opwinding en de concentratie van oxytocine?

1. Antagonisme
2. Homeostase
3. Negatieve terugkoppeling
4. Positieve terugkoppeling

Welke soort
zenuwcel bevindt bij 1?

1. Sensorische zenuwcel
2. Motorische zenuwcel
3. Schakelcel
4. Zowel sensorisch als motorisch

cellichaam bevindt zich daar.