Formuleren - Dubbelop

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Formuleren

Welkom!

Formuleren - 1.1 Dubbelop

Na deze les kun je:

De 'dubbelopjes' herkennen en verbeteren:

onjuiste herhalingen, 

tautologieën, 

pleonasmen, 

contaminaties, 

dubbele ontkenningen. 

Formuleren - 1.1 Dubbelop

Filmpjes met uitleg in Nieuw Nederlands online. 

Gebruik deze om je kennis te onderhouden.

(langetermijngeheugen)

Onjuiste herhaling

Als een vast voorzetsel ten onrechte twee keer wordt gebruikt, is dat een onjuiste herhaling.

In de toets stond deze:

In de plannen van het kabinet om de hypotheekrenteaftrek af te schaffen zien de meeste Nederlanders niets in.

Maar dit moet het zijn:

In de plannen van het kabinet om de hypotheekrenteaftrek af te schaffen zien de meeste Nederlanders niets. 

(notatie: in ... in -> onjuiste herhaling)

Tautologie

Als hetzelfde twee keer wordt gezegd met verschillende woorden van dezelfde woordsoort (synoniemen), heet dat tautologie. (tautos = hetzelfde, logos = woord)

In de toets stond deze:

De kilometerheffing zal er vroeg of laat wel komen, want het aantal files in dit land groeit immers nog steeds.

Maar dit moet het zijn:

De kilometerheffing zal er vroeg of laat wel komen, want het aantal files in dit land groeit nog steeds.

of

De kilometerheffing zal er vroeg of laat welk komen. Het aantal files in dit land groeit immers nog steeds.

(notatie: want... immers -> tautologie)

Pleonasme

Bij een pleonasme wordt een deel van de betekenis van een woord of een woordgroep nog eens door een ander woord uitgedrukt. Dat andere woord is meestal van een ander woordsoort. 

In een eerdere toets stond deze:

Voordat u de zinnen gaat opschrijven zal ik allereerst beginnen met het dictee eenmaal in zijn geheel voor te lezen.

Maar dit moet het zijn:

Voordat u de zinnen gaat opschrijven zal ik allereerst  het dictee eenmaal in zijn geheel voor te lezen.

of

Voordat u de zinnen gaat opschrijven zal ik  beginnen met het dictee eenmaal in zijn geheel voor te lezen.

(notatie: allereerst beginnen -> pleonasme)

Contaminatie

Als twee woorden of uitdrukkingen worden verward en ten onrechte worden vermengd, heet dat een contaminatie.

In de toets stond deze:

Zouden zulke pyromanen zich eigenlijk wel beseffen welk leed ze de slachtoffers van hun daden aandoen?

Maar dit moet het zijn:

Zouden zulke pyromanen zich eigenlijk wel realiseren welk leed ze de slachtoffers van hun daden aandoen?

of

Zouden zulke pyromanen wel beseffen welk leed ze de slachtoffers van hun daden aandoen?

(notatie: zich...beseffen-> contaminatie)

Dubbele ontkenning

Bij een werkwoord dat al een ontkennend karakter heeft (voorkómen, misbruiken, verbieden, weerhouden, nalaten) wordt soms ten onrechte een tweede ontkenning toegevoegd. 

In de toets stond deze:

Hoewel hij door diverse getuigen op de plaats van het delict gesignaleerd was, ontkende de verdachte tijdens het verhoor dat hij niets met het misdrijf te maken had.

Maar dit moet het zijn:

Hoewel hij door diverse getuigen op de plaats van het delict gesignaleerd was, ontkende de verdachte tijdens het verhoor dat hij iets met het misdrijf te maken had.

Aan jou heb ik ook niet veel aan.

1. onjuiste herhaling
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

Waarschijnlijk zullen er vandaag vermoedelijk enkele opklaringen komen.

1. onjuiste herhaling
2. tautologie
3. contaminatie
4. pleonasme

Waarschijnlijk zullen er vandaag vermoedelijk enkele opklaringen komen.

Verbeter de zin.

Hij tekende vol ijver een ronde cirkel op zijn ruitjesblad.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

De extreem lage rente ontmoedigt veel trouwe spaarders om niet langer geld op de bank te zetten.

1. pleonasme
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. tautologie

Kun jij dit dikke document nog even voor mij uitprinten?

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

Ik raad je af dat toch maar niet te doen.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

Voor een toename van donoren zijn veel campagnes voor gehouden.

1. tautologie
2. contaminatie
3. onjuiste herhaling
4. pleonasme

De meeste slachtoffers zijn minderjarige kinderen.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

De president kreeg veel kritiek, maar hij kon echter wel op veel steun rekenen.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

Ik waag me echt niet op dat bevroren ijs.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

De originele tas van Burberry kost duur.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

Wiskunde is voor mij een vak waarbij ik alles door de war haal.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

In Veen gingen auto's in lichterlaaie in vlammen op.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

De witte sneeuw vormde een schitterend sneeuwlandschap.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

Ik ging met oudejaarsavond opnieuw wederom de fout in.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

De docent werd met onmiddellijke ingang op staande voet ontslagen.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

Het is verboden hier geen fietsen meer te plaatsen.

1. tautologie
2. contaminatie
3. dubbele ontkenning
4. pleonasme

Aanvulling:

- Bekijk het filmpje 'Dubbelop' in Nieuw Nederlands online.

- Oefenen nogmaals bij 'extra opdrachten' om jezelf te trainen. (geen verplichting, maar zo komt het in het langetermijngeheugen) 

Ik kan onjuiste herhalingen, tautologieën, pleonasmen, contaminaties en dubbele ontkenningen herkennen en verbeteren.

1. Ja
2. Nee
3. Ik twijfel nog