3 Dld jaren 30

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De val van ..

De Weimar Republiek

Herhalen

- Dictaat van Versaille

- Tegenstand bevolking tegen republiek en democratie

- Spartacusopstand (links) 

- Kapp-Putsch (rechts)

- Geen economisch herstel -> hyperinflatie

- Bezetting Ruhrgebied (fr en bel)

- Einde bezetting Ruhrgebied

- Dawesplan -> verbetering economie

- Internationale ontspanning

- Intentie om conflicten zonder oorlog op te lossen

1919-1930

Veel regeringen vallen, telkens weer nieuwe verkiezingen.

geen ervaring met de democratie

Tegenstanders van de Republiek van Weimar

tegen:

Communisten (wilden communistische staat)

Nationalisten en consevartieven (wilden keizerrijk terug en verweten de democratie - socialisten- het verlies van de oorlog en opkomst communisten)

Ex-soldaten: teleurgesteld en sloten zich aan bij extremistische groepen (communisten, fascisten, conservatieven)

Een vrouw laat haar kachel branden op papiergeld. Waar en wanneer is deze foto gemaakt?

1. in de Verenigde Staten, kort na de beurskrach van 1929
2. in Duitsland, tussen 1921 en 1924, toen de inflatie extreem hoog was
3. in Italië, kort nadat Mussolini aan de macht kwam.
4. in de Republiek van Weimar, direct nadat de keizer naar Nederland was gevlucht

Na de Eerste Wereldoorlog verloren veel Duitse burgers het vertrouwen in hun regering. Kies de antwoorden die uitleggen hoe dat komt.

1. De regering had het voor Duitsland vernederende Verdrag van Versailles getekend. Veel Duitse burgers waren daar kwaad om.
2. De regering legde de bevolking erg strenge wetten op. Toen Duitsland nog een keizer had, had de bevolking veel meer vrijheid.
3. De regering had de Republiek van Weimar veroverd. Dat was volgens veel Duitsers onverstandig, omdat het waarschijnlijk tot wraak van de geallieerden zou leiden.
4. De regering nam weinig effectieve maatregelen tegen de economische crisis.

Drie gebeurtenissen:
1. Hitler komt aan de macht
2.Bierputzsch
3.De Fransen bezetten het Ruhrgebied
4.De beurskrach
Wat is de goede volgorde? Begin bij het langst geleden.

1. 1 2 3 4
2. 2 3 1 4
3. 4 3 1 2
4. 3 2 4 1

jan. 1933

• De NSDAP is de grootste partij.
• Hitler wordt rijkskanselier (=minister-president).
• Hitler komt dus legaal aan de macht.
• Er is echter voor Hitler nog één probleem.......

De NSDAP heeft geen absolute meerderheid, moet met andere partijen regeren.

Rijksdagbrand

Rijksdagbrand

• Kabinet-Hitler kwam op 30 januari 1933 aan de macht in het Duitse Rijk
• 1 feb 1933: ontbinding Rijksdag -> verkiezingen -> absolute macht (inzet SA)
• 27 feb Brand in Reichstag; communisten krijgen de schuld
• Noodverordering; ontneming burgerrechten communisten
• 5 maart '33: verkiezingen
• Machtigingswet

27 feb 1933

Marinus van der Lubbe

De Nederlander Marinus van der Lubbe werd in 1934 ter dood veroordeeld omdat hij brand zou hebben gesticht in het Duitse parlementsgebouw in Berlijn: het Rijksdaggebouw. Of hij de brand ook echt stichtte wordt betwijfeld. De Duitse militaire leider Hermann Göring zou bijvoorbeeld eens hebben gezegd dat hij zelf de brand had gesticht. Sommigen geloven inderdaad dat de nazi’s de Rijksdag zelf in brand staken om zo een aanleiding te hebben hard op te treden tegen tegenstanders van de NSDAP.https://historiek.net/marinus-van-der-lubbe-1909-1934/389/

Machtigingswet

23 maart 1933 aangenomen door de Rijksdag.

Regering (Hitler) krijgt voor 4 jaar onbeperkt de macht.

inhoud (belangrijksten):

- wetten kunnen zonder de Rijksdag worden goedgekeurd

- wetten mogen afwijken van de grondwet.

gevolgen:

- (korte termijn) Rijksdag schakelt zichzelf en de grondwet uit.

(langere termijn): einde van de democratie 

Gebruik de bron (dubbelklik!)
Een bewering:
Dit essay van Goebbels laat zien op welke manier de NSDAP de
Republiek van Weimar wil ondermijnen.(4p)

Ontleen twee argumenten aan de bron om deze bewering te ondersteunen en
leg uit waarom Goebbels het nodig vindt dit essay te schrijven.

Goebbels zet zich in dit essay (zie bron - dubbelklik!) af tegen het
Dawesplan. 1p

Geef aan waardoor het Dawesplan voor de NSDAP een gevaar
vormde.

Gebruik bron 2
Een bewering: 'Door de economische crisis kreeg Hitler extra veel steun van arbeiders en werklozen.' Is deze bewering juist of onjuist? Licht je keuze toe met behulp van de bron.

Een bewering: 'Hitler is op een legale wijze aan de macht gekomen'.
– Geef een argument voor de juistheid van de bewering en
– Geef een argument tegen de juistheid van deze bewering.

- Dictaat van Versaille

- Tegenstand bevolking tegen republiek en democratie

- Spartacusopstand (links) 

- Kapp-Putsch (rechts)

- Geen economisch herstel -> hyperinflatie

- Bezetting Ruhrgebied (fr en bel)

- Einde bezetting Ruhrgebied

- Dawesplan -> verbetering economie

- Internationale ontspanning

- Intentie om conflicten zonder oorlog op te lossen

- Beurskrach

- Politieke en economische crisis in D

- Opkomst fascisme in D

- Verkiezingsoverwinningen NSDAP

- Rijksdagbrand -> machtigingswet