Les 2: beschrijven van personages

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we vandaag doen?

- Theorie doornemen: personage beschrijving 

- Schrijfopdracht 

- Voorlezen en feedback 

- Lezen in je boek (15 min.)

Doel van de les ...

... we halen de theorie over fictie op en je oefent met het beschrijven van personages.

Jeugdthrillers

Kenmerkend voor jeugdthrillers zijn:

- Cliffhangers

- Wisseling van tijd, plaats en perspectief

- Nauwkeurige beschrijving van personages

Personages

• De hoofdpersoon  is de persoon over wie het hele boek gaat. Je kunt lezen wat hij/zij denkt en voelt. Vertel iets over zijn/haar karaktereigenschappen (hoe hij/zij is). Bijvoorbeeld vrolijk, grappig, lui, slordig, rustig.
• Zo nodig kun je ook één of twee andere belangrijke personages beschrijven.

Personages beschrijven

1. Het uiterlijk van het personage.
2. Belangrijke kenmerken, zoals geslacht, leeftijd, gezondheid, achtergrond.
3. De karaktereigenschappen.
4. De relaties met anderen in het verhaal.
5. Hier volgen zes tips die je kunt gebruiken:

Personages beschrijven 1

          Beschrijf je personage niet in bullet points

Hij is een lange man van middelbare leeftijd. Hij heeft bruin haar en blauwe ogen en draagt vaak overhemden. 

Wanneer je personages beschrijft, ga je snel een lijstje met bullet points af. Lengte, leeftijd, haar- en oogkleur bijvoorbeeld. Niet alleen is deze beschrijving oersaai, maar de lezer ziet ook nog eens een gemiddelde man voor zich. Zo zou je toch ook geen verdachte omschrijven aan de politie? 

Personages beschrijven 2

          Maak details specifiek

‘Bruin haar’ kan ‘een kortgeschoren kapsel dat de eerste plukjes grijs niet konden verbergen’ worden. In plaats van zeggen dat hij vaak overhemden draagt, kan je beschrijven als ‘het gebloemde overhemd dat hij graag droeg op druilerige dagen’ . Nu zien we het personage voor ons én vertelt de beschrijving wat over deze man. 

Personages beschrijven 3

          Blijf weg van clichés

Als je meer wil beschrijven dan ‘blauwe ogen’, kun je kiezen voor ‘zee blauwe ogen’. Dit is al iets specifieker, maar enorm cliché. Denk aan een nerd met pluizig haar, een krachtpatser met stalen spieren en vergelijkbare omschrijvingen. Als je wil zeggen dat Hannah haar lippen bloedrood heeft gestift, verander het dan in haar gestifte lippen waren de kleur van de bramenjam die Lisa’s moeder altijd maakte. Je zet hiermee de verbeelding van de lezer aan het werk en we komen meer te weten over de personages. 

Personages beschrijven 4

          Gebruik de omgeving in je beschrijving

In de beschrijving kan je ook de omgeving meenemen. Een jonge studente kan zich prima thuis voelen in een collegezaal, maar zich ongemakkelijk voelen als ze met haar opa naar de golfbaan gaat waar hij alle andere pensionado’s kent. Door je personages te beschrijven in een omgeving die ze niet kennen, kunnen ze een nieuwe kant van zichzelf laten zien. 

Personages beschrijven 5

          Maak gebruik van objecten uit het leven van je personage

Naast de omgeving, zijn objecten ook een nuttige toevoeging aan je personagebeschrijving. Objecten uit het leven van een personage kan veel over hem zeggen. 

Stapt Hans uit een dure Mercedes of heeft hij een shirt aan met het logo van zijn favoriete band? Misschien wel beide! Dan wil de lezer zeker meer weten. 

Personages beschrijven 6

          Laat je personage in beweging komen

Even terug naar de eerste beschrijving: Hij is een lange man van middelbare leeftijd. Hij heeft bruin haar en blauwe ogen en draagt vaak overhemden. Dit is een enorm statisch beeld, want deze meneer doet helemaal niets. Laat hem in beweging komen terwijl je hem beschrijft en wees ook hier weer specifiek. De krant lezen is nog steeds vrij statisch, maar als hij mopperend de pagina’s omslaat omdat er weer niets is geschreven over het milieu, geeft het meer een beeld. 

Zelf aan de slag

Kies een personage, een moordwapen en een ruimte uit het spel Cluedo en probeer gedetailleerd een karakter of het slachtoffer uit het spel Cluedo te beschrijven. Gebruik de ruimte, details van het moordwapen of juist de ruimte om het spannend te maken.

 Gebruik de tips die we hebben besproken!

Personages in Cluedo

Kies een personage uit:

- professor Plum (paars)

- mevrouw Peacock (blauw)

- de heer Groen (groen)

- mevrouw White (wit)

- kolonel Mustard (geel)

- juffrouw Scarlet (rood)

Kolonel Mustard (geel)

Moordwapens in Cluedo

Maak een keuze uit één van de zes moordwapens:

dolk, 

kandelaar, 

revolver, 

touw, 

loden pijp 

of de moersleutel.

Ruimtes in Cluedo

Maak een keuze uit één van de ruimtes waar de moord heeft plaats gevonden:

- de bibliotheek,

- de eetkamer,

- de hal,

- de keuken,

- de biljartkamer,

- de studeerkamer.

Zelf aan de slag

Beschrijf de situatie waarin een personage het vermoorde slachtoffer vind in een van de ruimtes van Cluedo. Beschrijf de details van het slachtoffer of juist van de ruimte of het moordwapen. Denk aan de zes tips!

Pak je leesboek

en ga lekker lezen.

Je kunt / weet nu ...

... hoe je details van personages of ruimtes kunt inzetten zodat een lezer geboeid jouw verhaal leest.