H10 Marktaanbod

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H10 Marktaanbod

10.1  P = MK en shutdown point

10.2 en 10.3 prijsaanbodlijn en veranderingsfactoren

10.4 overslaan

10.5 Producentensurplus

voorbeeld kostenstructuur individuele onderneming die naar maximale winst streeft

GVK

MK

GTK

Welke stelling
klopt niet?

1. Bij een marktprijs van €500 moet deze onderneming 40 stuks produceren om het beste resultaat te halen
2. Bij een marktprijs van €350 moet deze onderneming 35 stuks produceren om het beste resultaat te halen
3. Bij een marktprijs van €250 moet deze onderneming 32 stuks produceren om het beste resultaat te halen
4. Bij een marktprijs van €150 moet deze onderneming 27 stuks produceren om het beste resultaat te halen

winst

verlies, maar deel constante kosten wordt gedekt dus door produceren

verlies; GO < GVK dus productie direct stoppen 

1. P = MK: individuele prijsaanbodlijn

2. MK = GVK: shutdownpoint

10.2 collectieve aanbodlijn

p = MK aanbieder 1

p = MK aanbieder 2

p = MK alle aanbieders in de markt

collectieve prijsaanbodlijn: 

alle combinaties van mogelijke marktprijs en bijbehorende aangeboden hoeveelheid

qa = 1,75p - 35

Bij hogere prijs bieden 
aanbieders meer 
producten aan

verandering:
materialen die gebruikt worden bij de
productie worden goedkoper.
Wat gebeurt er met de aanbodlijn?

1. niets
2. verschuift naar links
3. verschuift naar rechts
4. steiler verloop

verandering:
arbeidsproductiviteit van de werknemers
daalt.
Wat gebeurt er met de aanbodlijn?

1. voor iedere mogelijke prijs zal het aanbod stijgen dus verschuift naar rechts
2. voor iedere mogelijke prijs zal het aanbod dalen dus verschuift naar links
3. minder aanbod dus verschuift naar rechts
4. minder aanbod dus verschuift naar links

verandering:
door geslaagde reclame campagne zijn
consumenten bereid een hogere prijs te betalen.
Hierdoor stijgt de marktprijs.
Wat gebeurt er met de aanbodlijn?

1. verschuift naar rechts want bij een hogere prijs is er meer aanbod
2. verschuift naar links want bij een hogere prijs is er minder aanbod
3. niets, maar er wordt meer aangeboden bij een hogere prijs dus er is een verplaatsing op de lijn naar boven
4. niets, maar er wordt minder aangeboden bij een hogere prijs dus er is een verplaatsing op de lijn naar beneden

Wat is GEEN verklaring voor de situatie
welke is weergegeven in de grafiek?

1. Rentestand stijgt
2. Toename aantal aanbieders op de markt
3. grondstoffen en halffabricaten zijn goedkoper geworden
4. Door lockdown moeten bedrijven dicht

Conclusie (1)

Verschuiving van de curve komt door bijvoorbeeld:

- Daling van variabele productiekosten

- Toename van het aantal producenten

- Toename arbeidsproductiviteit (en dus daling loonkosten)

- Daling van de rente

Let op juiste formulering: 

Voor iedere mogelijke prijs neem het aanbod toe/af dus de curve verschuift in zijn geheel naar rechts/links

Conclusie (2)

Verplaatsing langs de prijsaanbodcurve:

- Alleen door verandering van de prijs. Deze is immers al
meegenomen in het verband tussen prijs en aanbod.

Let op juiste formulering: 

Bij een hogere / lagere prijs zal (volgens het gegeven verband in de prijsaanbodcurve) meer / minder worden aangeboden.

En dan nog een cijfervoorbeeld...

De gegeven collectieve aanbodcurve is een optelsom van alle individuele MK lijnen

q_a = 1,75p - 35

-1,75p = -q_a -35

p =  1/1,75q_a + 20

p = MK = 1/1,75q_a + 20

Verandering:
Leveranciers uit het buitenland kunnen als gevolg van Corona geen halffabricaten meer leveren, waardoor deze halffabricaten nu bij binnenlandse leveranciers moeten worden ingekocht tegen een meerprijs van 20 euro per stuk. Leg uit wat er gebeurt er met de collectieve prijsaanbodcurve?

Hoe luidt de functie van de nieuwe collectieve prijsaanbodcurve?
(oud: qa = 1,75p - 35. Meerprijs halffabrikaat 20 euro)

1. qa = 21,75p - 35
2. qa = 1,75p - 55
3. qa = 1,75p - 15
4. qa = 1,75p - 70

Nog een cijfervoorbeeld

10.5 Producentensurplus

= verschil tussen de leveringsbereidheid en de prijs die ontvangen wordt

De prijsaanbodlijn geeft de leveringsbereidheid voor een product / dienst weer.

is een maatstaf voor de welvaart van producenten

wat wil een producent minimaal ontvangen voor een product?

prijsnemer: P = GO = MO (prijs wordt door de markt bepaald)

prijszetter: P = GO (kan zelf tot op zekere hoogte de prijs bepalen)

Bereken het producentensurplus bij een
prijs van € 250

Arceren van het PS 

Bij een prijs van
€ 250

verandering van het PS

PS = verschil tussen leveringsbereidheid en prijs

             kan dus veranderen als leveringsbereidheid verandert, of               als de prijs verandert.

Aanpak?   nieuwe situatie - oude situatie

voorbeeld: veranderingen in kostenstructuur of aantal aanbieders

prijsnemer: geen individuele invloed (wel via bijvoorbeeld het stimuleren van de vraag)

prijszetter: wel individuele invloed

Bereken de verandering van het PS bij een prijs
van € 60