2.3 De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HC - Duitsland in Europa 1918-1991

2.3 - De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog

Tijd van televisie en computers, na 1950

HC -Duitsland in Europa 1918 - 1991

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.

39. de crisis van het wereldkapitalisme 

40. het voeren van twee wereldoorlogen 

41. racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden 

42. de Duitse bezetting van Nederland

45. de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de

daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog;

47. de eenwording van Europa 

48. de toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot

ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen 

Kenmerkende aspecten bij deze historische context

Tijd van televisie en computers, vanaf 1950

Waar gaat dit thema over?

HC -Duitsland in Europa 1918 - 1991

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950 en de tijd van televisie en computers, vanaf 1950

2.1 Nazisme als een donkere wolk over Europa

Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa? (1918-1945)

2.2 Koude oorlog en de Duitse deling

Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na WOII? (1945-1961)

2.3 De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog

Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

2.3 Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Tijd van televisie en computers 1950

Terugblikken en herhalen

2.3 Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Tijd van televisie en computers 1950

2.3 De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog

Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

2.3 Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Tijd van televisie en computers 1950

De jaren zeventig

In de jaren zeventig leken de verhoudingen tussen de VS en de SU, en tussen de BRD en DDR, in een rustiger vaarwater te komen.

BRD richt zich op westen

DDR berust in lot

Einde Vietnamoorlog

Punt.

2.3 Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Tijd van televisie en computers 1950

Reagan en het einde van de Detente

1981 - president

• Showman - acteur
• Evil Empire
• Investeert nog meer in Leger
• SDI (Star-Wars)
• Achterstand op SU?

Sovjets schrikken zich rot. Wat is Reagan van plan? Nieuwe wapenwedloop?

Einde detente. Nieuwe Koude-Oorlog

2.3 Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Tijd van televisie en computers 1950

Gorbatsjov en zijn binnenlandse politiek

Ondertussen in de Sovjet-Unie

• Nieuwe leider - Gorbatsjov
• slecht werkende bureaucratie (gebrek kritiek en openheid)
• De wapenwedloop kostte enorm veel geld.
  
• De Sovjet-Unie was verzeild geraakt in een oorlog in Afghanistan, waar eigenlijk geen geld voor was.
  
• De economie was vastgelopen. De planeconomie en de vijfjarenplannen werkten niet. Bedrijven zaten vast in bureaucratische processen. Ook werden er door de boeren en fabrieken niet genoeg producten geleverd, of was de kwaliteit heel slecht.

2.3 Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Tijd van televisie en computers 1950

Opleving Koude Oorlog zorgt voor onrust

Agressieve toon van Reagan zorgt niet alleen in SU voor onrust. Ook in Europa raakt men ongerust.

Demonstraties in 1981 en 1983

2.3 Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Tijd van televisie en computers 1950

Gorbatsjov en zijn binnenlandse politiek

Even weer terug naar de SU 

Diepe malaise

Glasnost en Perestrojka (openbaarheid, hervormingen en democratisering)

Het moest dus anders, maar dit mocht niet ten koste gaan van de macht van de communistische partij

2.3 Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Tijd van televisie en computers 1950

Gorbatsjov en zijn buitenlandse politiek

• Wapenwedloop met VS was niet meer vol te houden. 
• Defensiebudget omlaag om hervormingen te kunnen betalen
• Geen geld en middelen meer om in te grijpen in Oost-blok.

Oplossing?

Onderhandelen met VS - INF akkoorden (Intermediate-Range Nuclear Forces).

Speech bij de VN maakt (nogal onverwacht) einde aan Brezjnevdoctrine. 

‘Keuzevrijheid is een universeel principe waarop geen uitzonderingen mogen bestaan.’

Michail Gorbatsjov, 7 december 1988

2.3 Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Tijd van televisie en computers 1950

Een nieuwe situatie voor de Oostbloklanden

Met het loslaten van de Brezjnevdoctrine ontstond er een nieuwe situatie voor de oostbloklanden.

Regimes werden niet meer gesteund! Stonden er nu alleen voor.

Onrust, onrust onrust!

Wonderjaar 1989

Een voor een vallen de Oost-blok regimes.

2.3 Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

Tijd van televisie en computers 1950

Een gat in het ijzeren gordijn

Ook in de DDR neemt de onrust toe. Men wil verandering. Honecker wil hier niet in meegaan.

Met steun van de BRD opent Hongarije de grens met Oostenrijk. Zo ontstaat een vluchtroute voor mensen uit de DDR.

Binnen een maand 100.000 vluchtelingen vanuit de DDR.

DDR neemt tegenmaatregelen door grens met Tjescho-Slowakije te sluiten.

Situatie wordt steeds grimmiger.

Noem drie acties van Ronald Reagan die zorgden voor toenemende spanningen tussen de VS
en de SU.

Wat wordt bedoeld met het SDI-project?

Het ging niet goed met de SU. Omschrijf in steekwoorden de drie problemen van de SovjetUnie.

Leg uit waarom de Russische economie zo slecht functioneerde.

Wat betekenen de begrippen glasnost en perestrojka?

Als gevolg van de nationale en internationale problemen trok Gorbatsjov een conclusie. Welke
conclusie was dat?

Waarom bracht het loslaten van de Brezjnevdoctrine de regeringen van de Oost-Europese landen in moeilijkheden?

Waarom verlieten vanaf 1988 zoveel Oost-Duitsers de DDR?

Verdedig de volgende stelling: toen de Hongaarse regering de grenzen met Oostenrijk opende,
werd de Berlijnse Muur zinloos.