1.3 - Globaal lezen (deel 1)

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

Hoofdstuk 1 - Lezen

1.3 - Globaal lezen

Doel

Aan het einde van de les heb je geoefend met globaal lezen

Aan het einde van de les ken je de kenmerken van een informatieve tekst.

Terugblik

Wat was verkennend lezen 

ook alweer?

Verkennend lezen

Bij verkennend lezen bekijk je de tekst om snel te bepalen wat de tekstsoort en het onderwerp van de tekst is. Als je weet wat de tekstsoort en het onderwerp is, kun je voorspellen wat er in de tekst staat.

Globaal lezen

Nadat je een tekst verkennend hebt gelezen, ga je hem globaal lezen. Je neemt de tekst dan kort door om te achterhalen waar de tekst in grote lijnen overgaat. Dit helpt je om de tekst beter te begrijpen als je hem daarna nauwkeurig gaat lezen. Als je globaal leest, zie je of de voorspelling klopt die je bij verkennend lezen hebt gedaan. Voordat je globaal leest, bedenk je wat je al over het onderwerp weet. Hiervoor kun je een woordweb gebruiken.

Tekstdoelen

Bij het verkennend lezen kun je ook voorspellen welk doel een tekst heeft. Het tekstdoel geeft aan welke bedoeling de schrijver met de tekst heeft. De belangrijkste tekstdoelen zijn:

Tekstdoel	Toelichting
Informeren	De schrijver geeft de lezer informatie over een onderwerp, bijv. nieuwsbericht.
Instrueren	De schrijver legt de lezer uit hoe hij iets moet doen of gebruiken, bijv. gebruiksaanwijzing.
Overtuigen	De schrijver wil dat de lezer het met hem eens is of dat de lezer iets gaat doen, bijv. advertentie

Kenmerken van een informerende tekst

Bij het verkennend lezen heb je voorspeld wat het doel is van de tekst. Als je globaal leest, ga je na of het tekstdoel dat jij had voorspeld klopt. Dat doe je door na te gaan of je de kenmerken van dat tekstdoel in de tekst herkent. 

Als het tekstdoel informeren is, staan er vooral feiten in de tekst. Van een feit kun je bewijzen dat het waar is. 

Kenmerken van een informerende tekst

Het gaat in een informerende tekst NIET om de mening van de schrijver. Met een mening kun je het eens of oneens zijn. Als er in een informerende tekst meningen staan, zijn dat meestal meningen van anderen. Er staat dan bij van wie de mening is. 

Curling is een officiële olympische wintersport sinds 1998.

1. Feit
2. Mening

Curling is een coole sport, benadrukt coach Van Zetten tijdens de persbijeenkomst

1. Feit
2. Mening

Genoeg gepraat, aan de slag!

Maak opdracht 4, 5 en 6 (bladzijde 18 t/m 21)