M&M, leerjaar 2, Hoofdstuk 6, Eenheid en verdeeldheid

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 6 - Eenheid en verdeeldheid
6.1 Europa in delen

Verschillen tussen deze twee stranden. Spanje en Nederland..

Deze les

- Terugblik vorige les

- Afmaken 6.1

- Huiswerk 6.1 afmaken

Je kunt Europa op verschillende manieren indelen. 
De volgende vragen gaan hierover.  

Bevolkingsdichtheid in Spanje is 94.
Wat houdt dat in?

Nederland
ligt in West-Europa en het grenst aan zee.
Dat zegt iets over de .... van het land.

1. Gebiedskenmerken
2. Bevolkingskenmerken
3. Ligging
4. Bevolkingsdichtheid

Je kunt ook een indeling maken naar klimaat
of de hoogte van een gebied. Zulke natuurlijke
kenmerken noem je ......

1. Gebiedskenmerken
2. Bevolkingskenmerken
3. Ligging
4. Bevolkingsdichtheid

Je kunt ook kijken naar
de mensen die er wonen. Kenmerken zoals:
taal, godsdienst en welvaart zijn
voorbeelden van .........

1. Gebiedskenmerken
2. Bevolkingskenmerken
3. Ligging
4. Bevolkingsdichtheid

Wat betekent NAP?

De Alpen

Meer dan 1500 meter boven NAP

Rivier lager dan toppen

Reliëf = hoogteverschillen in landschap

Pas = lage deel van een bergrug

Klimaat 

• Verschillen in temperatuur, door hoogteverschillen. 
• Hoe hoger = kouder 
• Toppen van de berg = sneeuw 
• In de dalen = warmer
• Meeste mensen wonen in de dalen.
  
  
• Op de berg groeien andere planten dan in het dal.
• Waar zou dat door komen?

Huiswerk 6.1

Huiswerk 6.1:

kader/mavo: 1 t/m 16

Basis: 1 t/m 12

Deze les

- Terugblik vorige les

- Afmaken 6.1

- Huiswerk 6.1 afmaken
Begin 6.2

Verdeling

• Einde WO2 versloegen de geallieerden Duitsland. 
• Vonden dat de Duitsers tijdje hun land niet zelf mochten besturen. 
• Ze bezetten het land en verdeelden het land in vier stukken, bezettingszones. 

Verdeling

• Sovjet-Unie en VS dachten verschillend over bestuur. 
• Beiden bang dat de ander een oorlog wilde beginnen.
• Daarom ging Sovjet-Unie ook andere landen in Oost-Europa controleren. 
• Die landen met de Sovjet-Unie het Oostblok. 
• Veel landen in West-Europa + VS, Westblok. 
  
  
• Europa van 1945-1989 verdeeld in 2 blokken bondgenoten. 
• Vertrouwden elkaar niet en wilden elkaars plannen weten. 
• Verzamelden in het geheim informatie over elkaar
• Brak nooit echt een oorlog uit, daarom Koude Oorlog. 

Verschillende ideeën

Samen lezen: 

In de Verenigde Staten is democratie en vrijheid belangrijk. Iedereen mag een eigen bedrijf starten om winst te maken, we noemen dat een vrijemarkteconomie. Hierdoor is er veel verschil tussen arm en rijk. De Verenigde Staten hadden

tijdens de Koude Oorlog veel invloed in West Europa, ook de landen in het Westblok waren democratisch en hadden een vrijemarkteconomie. Bedrijven mogen winst proberen te maken. Deze manier van denken past bij het kapitalisme. De Sovjet-Unie kende geen democratie. Er  was maar één groep mensen aan de macht: de Communistische Partij bepaalde wat mensen

moesten doen of denken. Alle fabrieken en boerderijen waren eigendom van de staat. De overheid bepaalde wat een fabriek of boerderij moest produceren, ze hadden een planeconomie. Veel Russen dachten dat door een planeconomie

voedsel en goederen eerlijk onder de bevolking verdeeld zouden worden. Gelijkheid was voor hen erg belangrijk, ook al moest dat volgens de Partij door een dictatuur bereikt ingevoerd worden. Dit systeem heet het communisme. 

Huiswerk 6.2

Huiswerk 6.1:

kader/mavo: 1 t/m 16

Basis: 1 t/m 12

Deze les

- Terugblik vorige les

- Verder met 6.2

- Huiswerk 6.2 maken

Begrippen 6.2

• Vrijemarkteconomie
• Planeconomie
• Communisme
• Democratie

Steeds meer invloed

• Sovjet-Unie veel invloed 
• In landen die Russische legers van Duitsland bevrijd hadden. 
• Grensden aan de Sovjet-Unie in Oost-Europa  
• Alle landen in het Oostblok werden door de Sovjet-Unie communistisch gemaakt. 
• Stalin lange tijd partijleider van de Communistische Partij. 
• Hij was dictator. 
• Niet luisteren naar Stalin werd aangepakt door Sovjetleger .

Het IJzeren gordijn

• Amerikanen bang dat Russen hun ideeën zouden verspreiden
• Russen bang dat Amerikanen overal kapitalisme wilden invoeren
• Beide wilden niet dat inwoners ideeën van elkaar overnemen 
• Probeerden hun land te beschermen tegen invloed van andere systeem
  
  
• Oostblok maakten een grens van hoge hekken en mijnen langs Oostblok:
  = het IJzeren Gordijn. 
• Hield niet alleen kapitalisme tegen
• Zorgde ook voor dat de inwoners van het Oostblok niet weg konden.

De wapenwedloop

• Oost- en Westblok bedreigden elkaar  wapens
• Wilden beiden voldoende wapens om terug te slaan bij aanval
• Werd een soort wedstrijd om de meeste wapens = wapenwedloop 
• Kostte heel veel geld.

De wapenwedloop

• VS en landen in West-Europa wilden landen helpen die door het Oostblok aangevallen zouden worden. 
• Zorgen dat niet meer landen communistisch werden. 
• Richtten een militair bondgenootschap op: de NAVO. 
• Russen en Oost-Europa richtten eigen bondgenootschap.
• Bevolking voelde zich niet veiliger 
• Beide blokken genoeg wapens om wereld te vernietigen. 

Huiswerk 6.2

kader/mavo: 1 t/m 8

Basis: 1 t/m 10

Wat is de wapenwedloop?

Wat was het ijzeren gordijn?

Duitsland en Berlijn

• Na WO2 ook Berlijn door 4 geallieerden verdeeld.

• 1948: westerse bezettingslegers weg uit Duitsland en Berlijn. 

• Verlieten  West-Duitsland en West-Berlijn. 
• Vormden samen de Bondsrepubliek Duitsland (BRD). 

Duitsland en Berlijn

• Russische legers bleven in bezettingszone: Oost-Duitsland en Oost-Berlijn. 
• Kreeg de naam Duitse Democratische Republiek (DDR).
  
• De eerste jaren inwoners van Oost- en West-Berlijn nog bij elkaar op bezoek
• Dat veranderde. 
• Veel mensen vluchtten vanuit oosten via Berlijn naar het rijke democratische westen.  
  

Berlijnse muur

• In 1961 bouwden de Russen een muur om West-Berlijn:
  de Berlijnse Muur. 
• De stad werd door die Muur in twee stukken verdeeld
• Zonder toestemming van  overheid kon niemand  van Oost naar West reizen.

Het einde van de Koude Oorlog

• In 1985 nieuwe president in Rusland, Gorbatsjov.
• Zorgde voor veranderingen
• Russen kregen meer vrijheid en mochten voor hun mening uitkomen. 
• Veel mensen  arm geworden door  planeconomie, 
• Daarom  communisme afgeschaft. 
• Sommige volken uit de Sovjet-Unie stichtten onafhankelijke staten.

Einde koude oorlog Duitsland

• Ook in Oost-Duitsland drong vrijheid door.
• Mensen mochten weer vrij reizen en naar het Westen gaan.
• Oost-Duitsers braken in november 1989 de Berlijnse Muur af.
• ‘Val’ van de Muur wordt gezien als einde van Koude Oorlog.
• Oost-Duitsland en West-Duitsland werden in 1990 weer één staat: Duitsland

Nieuwe staten

• Na de val werd het communisme in Oost-Europese landen afgeschaft. 
• Enkele landen vielen uiteen:
• In vrede Tsjecho-Slowakije
• In Joegoslavië bloedige burgeroorlog uit,
  zeven kleine staten ontstonden. 
• De Verenigde Naties stuurden een leger om de vrede te herstellen.
• Ondanks Nederlandse VN-soldaten veel slachtoffers bij Srebrenica in Joegoslavië .

Huiswerk 6.2

kader/mavo: 1 t/m 14

Basis: 1 t/m 13