De nieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

de nieren 

Startopdracht 

Kader/Mavo:

Basisstof 4: Uitscheiding

Maak opdracht 1 t/m 4, blz. 184-185

Basis/ Kader: Basisstof 5 De nieren

Maak opdracht  1 t/m 7, blz. 164-167

leerdoel

• Je kunt de werking van de nieren benoemen
• Herhaling ( voorkennis)
• Opdrachten maken uit je boek 
  
• Interactief en digitaal oefenen met de leerstof

herhaling: wat is een dubbele bloedsomloop ?

herhaling: Welke 3 typen bloedvaten heeft je lichaam

herhaling: nr. 3

1

2

3

4

5

6

1. zuurstof arm naar de longen
2. zuurstof rijk naar de longen
3. zuurstof arm naar organen
4. gaswisseling in de haarvaten

uitscheiding

Bij de verbranding van cellen ontstaan afvalstoffen. Deze afvalstoffen komen in het bloed. Afvalstoffen gaan vanuit het bloed naar de nieren. De nieren maken het bloed schoon. Van de afvalstoffen maken ze urine. 

Dit wordt de uitscheiding genoemd. 

De longen scheiden koolstofdioxide uit met het ademen.

urine 

Je hebt twee nieren. Ze liggen in de buikholte. Bloed met veel afvalstoffen stroomt naar de nieren. De nieren halen de afvalstoffen uit het bloed. Het schone bloed stroomt weer terug naar het hart door de nier aders. 

De nieren maken urine. Urine is water met veel afvalstoffen erin. Via de urineleider gaat de urine naar de blaas. Als deze vol is dan moet je plassen. De urine gaat dan uit je lichaam via de urinebuis. 

Nierader

De nierader voert gezuiverd zuurstofarm bloed weg uit de nieren.

Nierslagader

De nierslagader brengt zuurstofrijk bloed met veel afvalsstoffen in de nieren.

Urineleider

Vervoert urine van de nierbekkens naar de urineblaas.

Urineblaas

Tijdelijke opslag van urine.

Urinebuis

De urinebuis vervoert urine van de urineblaas het lichaam uit.

Nierschors

Het nierschors filtert overtollig water, zout, afvalstoffen en andere schadelijke stoffen uit het bloed. Vervoert het naar het merg.

Niermerg

Het niermerg filtert overtollig water, zout, afvalstoffen en andere schadelijke stoffen uit het bloed. Vervoert het naar de nierbekkens.

Nierbekken

Het nierbekken verzameld uitgescheide stoffen uit het niermerg en voert het verder naar de urineleiders. 

Bouw van de nier

• Nierschors, niermerg, nierbekken 
• nierslagader en nierader
• urineleider
• 1 miljoen niereenheden (nefronen)
  

Bijnier = hormoonklier die bovenop elke nier ligt.

Bouw van de nieren

We beginnen met de bouw van de nieren, beginnende bij de nierslagaders, die de nieren van zuurstof voorzien, maar ook overtollige en schadelijk stoffen aanvoeren. Door de nieraders stroomt het bloed weg van de nieren.

Zoals rechts in de afbeelding is te zien, bestaat de nier uit een nierschors (buitenste deel), niermerg en nierbekken. In de nierschors en -merg wordt urine gevormd, in het nierbekken wordt urine verzameld.

Urinewegen van de vrouw

Welk deel van de urinewegen, vervoert de urine naar buiten?

1. blaas
2. nierbekken
3. urinebuis
4. urineleider

Bij een nierbekkenontsteking is de wand van een nierbekken ontstoken. Dit kan worden veroorzaakt door bacteriën die via de urinewegen van buiten het lichaam zijn gekomen. Hier staan vier delen van de urinewegen van de mens:
1 nierbekken;
2 urineblaas;
3 urinebuis;
4 urineleider.

1. 2-4-1-3
2. 2-4-3-1
3. 3-4-1-2
4. 3-2-4-1

welke twee organen halen afvalstoffen uit je bloed?

exit ticket: wat wordt er in de nierbekkens verzameld?

maken

Opdrachten in je boek