4.1 Stofeigenschappen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

4.1 Stofeigenschappen

Wat gaan we doen vandaag?

• Opstarten (5 min)
• Mengsels en zuivere stoffen       (15 min)
• Scheiden (15 min)
• Stofeigenschappen (10 min)
• Afsluiten (5 min)

Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen een mengsel en een zuivere stof.

Zuivere stoffen en mengsels

Een zuivere stof bestaat uit één soort moleculen (1 stof)

Een mengsel bestaat uit meerdere soorten moleculen (meerdere stoffen)

Zuivere stof

Suiker

Meel

Zout

Goud

Diamant

Mengsels

Cola

Koffie

Deo

Zeep

Crème

Was dit een mengsel of zuivere stof?

1. mengsel
2. zuiver

Wat is een zuivere stof?

1. een stof die bestaat uit een ingrediënt
2. een heldere stof
3. een schone stof
4. een stof zonder schadelijke stoffen

Wat is een voorbeeld van een zuivere stof?

1. koffie
2. limonade
3. water
4. cola

mengsel of zuivere stof?

1. mengsel
2. zuivere stof

Wat is de definitie van een mengsel? Een mengsel...

1. bestaat uit een soort moleculen.
2. bestaat uit meerdere soorten moleculen.
3. bestaat uit meerdere moleculen.

Is lucht een zuivere stof?

1. Ja
2. Nee

Alcohol is een zuivere stof en water is een zuivere stof. Als je ze bij elkaar doet krijg je ...

1. een mengsel
2. NIX18
3. een zuivere stof
4. goud

Maak opdracht 1, 3, 6, 9  en 11

Je kan met voorbeelden uitleggen hoe je stoffen van elkaar kan scheiden.

Je kan beschrijven wat er met de moleculen gebeurt als je een stof zuivert.

Scheiden van mengsels 

Het scheiden van mengsels in zuivere stoffen

Bezinken 

Filtreren

Indampen

Destilleren

Extraheren

Adsorberen

Filtreren

• Scheidingsmethode: Filtreren
• Stofeigenschap: Deeltjesgrootte 
• Soort mengsel: Suspensie 

Indampen

• Scheidingsmethode: Indampen
  
• Stofeigenschap: Kookpunt
  
• Soorten mengsels: Oplossingen

Wat doen we bij scheiden

1. moleculen kapot maken
2. moleculen uit elkaar halen
3. moleculen sorteren

Wat is geen voorbeeld van filtreren

1. Thee zetten
2. Koffie maken
3. Pasta afgieten
4. Het tegenhouden van gif in een gasmasker

Wat is het filtraat als je koffiezet met een koffiezetapparaat?

1. De gemalen koffie die je uit een pak en in het filter schept
2. Het hete water dat op de gemalen koffie druppelt
3. De pas gezeten koffie die in de kan zit onder het filter
4. Het koffiedik dat in het filter achterblijft

Bij filtreren scheid je op basis van

1. deeltjesgrootte
2. massa
3. oplosbaarheid
4. dichtheid

Welk mengsel zou je kunnen filtreren?

1. Suiker uit limonade halen
2. Vruchtvlees uit fruitsap halen
3. Kleur uit thee halen
4. Alcohol uit wijn halen

Waar zit het residu?

1. In het glas wat leeg is
2. In het filter
3. Is door het filter gegaan
4. Residu bestaat niet

Wat is het doel van filtreren?

1. Moleculen sorteren
2. Een mengsel van een vaste stof en vloeistof scheiden
3. Stoffen zuiveren
4. Het oplosmiddel verdampt. De opgeloste stof blijft over

Bij filtreren zit het filtraat:

1. In het filter
2. In het mengsel
3. In het opvangvat onder het filter

Wat is het residu bij het zetten van koffie?

1. de koffie in de beker
2. het water
3. het filter
4. de koffiedrap

Bij het theezetten werkt je theezakje als filter. Wat is het filtraat?

1. De thee
2. Het theezakje
3. De theeblaadjes in het theezakje

Maak opdracht 2, 4, 5 en 8

Je kan 5 stofeigenschappen noemen en daarmee stoffen van elkaar onderscheiden.

Wel stofeigenschappen:

• Brandbaarheid
• Geur
• Kleur
• Smaak
• Fase (bij kamertemp.)
• Kookpunt
• Smeltpunt
• Oplosbaarheid in water
• Elektrische geleiding
• Dichtheid

Geen stofeigenschappen:

• Temperatuur
• Vorm
• Massa
• Volume

Maak opdracht 7 en 10

Wat vinden jullie van deze manier van werken? Moeten we dit vaker doen of juist niet?